Τα γόνατα είναι οι πιο μεγάλες αρθρώσεις στο σώμα και για κάποιο λόγο τα χρειαζόμαστε σχεδόν σε ό,τι κάνουμε. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να είναι αντικείμενο μεγάλης «κακοποίησης» και να δέχονται τεράστια επιβάρυνση.
Ο πόνος στο γόνατο είναι κοινός στους ανθρώπους όλων των ηλικιών, ενώ περίπου 18 εκατομμύρια άνθρωποι πηγαίνουν στο γιατρό εξαιτίας του κάθε χρόνο.
Ο πόνος στο γόνατο μπορεί να σημαίνει τρίξιμο, πρήξιμο, αστάθεια ή ακόμα και έναν συνδυασμό όλων αυτών. Ανεξάρτητα από τα συμπτώματα του πόνου στο γόνατο θα πρέπει να δείτε το γιατρό αν δεν μπορείτε να αντέξετε το βάρος του ποδιού σας, ή αν υπάρχει κάποια σοβαρή παραμόρφωση, καθώς μπορεί να έχετε κάποιο σοβαρό τραυματισμό.
Θα πρέπει επίσης να ζητήσετε ιατρική συνδρομή αν έχετε ερυθρότητα ή οίδημα στο γόνατο που συνοδεύεται από πυρετό, καθώς αυτό είναι σημάδι ότι παλεύετε με κάποια λοίμωξη.
Ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για τον πόνο στο γόνατο είναι η έλλειψη δύναμης και ευελιξίας στους μυς γύρω από την άρθρωση, γεγονός που προκαλεί αυξημένη πίεση στα γόνατα. Οταν οι άνθρωποι αισθάνονται πόνο στο γόνατο, συνήθως αυτό που συμβαίνει είναι ότι το βάρος του στο σώμα τους ξεπερνά την ικανότητα του σώματός τους να αντέξει αυτό το φορτίο. Αυτό το «φορτίο» μπορεί να έρθει σε πολλές μορφές. Μπορεί να είναι τα επιπλέον 15 κιλά που κουβαλάτε επειδή έχετε πάρει βάρος, μπορεί να είναι κάποιο καινούργιο πρόγραμμα γυμναστικής, μπορεί να είναι μια έξτρα καταπόνηση επειδή τρέχετε και δεν φτάνετε στη δουλειά και κάνατε πολλά χιλιόμετρα. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, αυτό που πραγματικά συμβαίνει είναι πως οι μύες δεν μπορούν να δώσουν στα γόνατά σας την υποστήριξη που χρειάζονται για να χειριστούν την επιπλέον πίεση.
Ακολουθώντας ασκήσεις ενδυνάμωσης μπορείτε να βοηθηθείτε στην προσπάθεια να προστατεύσετε τα γόνατά σας. Αλλά δεν θα πρέπει να επικεντρωθείτε μόνο σ’ αυτά. Δουλέψτε και τα ισχία σας, αλλά και τους μύες του κορμού σας, για να μπορέσετε να αποφύγετε οποιαδήποτε αστάθεια στο σώμα, ώστε τα γόνατά σας να μη χρειάζεται να εργάζονται τόσο σκληρά, προκειμένου να σταθεροποιήσουν το σώμα σας.
Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να κάνουν τα γόνατά σας να πονάνε και συχνά εξαρτώνται από την ηλικία σας και από το πόσο ασκείστε.
Διαβάστε παρακάτω ποιοι είναι οι πιο συνηθισμένοι «ένοχοι» για τον πόνο στα γόνατά σας:
1. Αίσθηση: Πόνος κάτω από το γόνατο ή κατά μήκος του μπροστινού μέρους του γόνατος
Μπορεί να είναι: Τενοντίτιδα
Είναι λυπηρό, αλλά αληθινό. Πολλές φορές ένας ενεργός τρόπος ζωής μπορεί να καταστραφεί, αν αποτύχετε να προστατεύσετε τα γόνατά σας. Οι ποδηλάτες, οι δρομείς και οι άνθρωποι που κάνουν αθλήματα που περιλαμβάνουν άλματα (τένις, μπάσκετ) είναι επιρρεπείς σε τενοντίτιδα επιγονατιδικού τένοντα, που συνήθως προκαλεί πόνο από την επιγονατίδα μέχρι την κνήμη. Αυτός ο τραυματισμός προκαλεί φλεγμονή στον επιγονατιδικό τένοντα που συνδέει τον τετρακέφαλο με τα οστά της επιγονατίδας. Αν το σώμα δεν είναι γυμνασμένο κατάλληλα, το φορτίο που σηκώνει το γόνατο θα προκαλέσει πολύ σύντομα υπερβολικές κακώσεις.
2. Αίσθηση: Πρησμένο γόνατο και ζεστό στην αφή
Μπορεί να είναι: Θυλακίτιδα
Τα θυλάκια είναι μικροί σάκοι γεμάτοι υγρό που περιβάλλουν την άρθρωση του γόνατος. Παρέχουν διπλή υποστήριξη καθώς απορροφούν τα σημεία πίεσης μεταξύ των οστών στα γόνατα και λιπαίνουν την άρθρωση γεγονός που μειώνει την τριβή όταν κινούμαστε. Οταν τα θυλάκια αποκτήσουν φλεγμονή, αυξάνονται οι τριβές μεταξύ των κοντινών ιστών και προκαλείται πόνος. Ορισμένες από τις κύριες αιτίες της θυλακίτιδας του γόνατος περιλαμβάνουν τραύμα μέσω πτώσης ή χτύπημα στην περιοχή, παρατεταμένη πίεση, σα να κάθεστε στα γόνατά σας για ώρες, υπερβολική ή επαναλαμβανόμενη καταπόνηση και λοίμωξη.
Η ανακούφιση μετά από μια οξεία θυλακίτιδα είναι μια σταδιακή διαδικασία που είναι πιο αποτελεσματική αν έχετε τη βοήθεια ενός φυσιοθεραπευτή που θα προσαρμόσει ένα πρόγραμμα άσκησης πάνω στις δικές σας συγκεκριμένες ανάγκες. Ωστόσο, όταν συμβεί για πρώτη φορά, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να ξεκουραστείτε (όχι εντελώς), να περιορίσετε δραστηριότητες που απαιτούν βαριά καταπόνηση των γονάτων και να κάνετε στο γόνατό σας ένα μασάζ με πάγο για 10 έως 15 λεπτά, κάθε λίγες ώρες.
3. Αίσθηση: Πόνος στο γόνατο όταν λυγίζει, συνοδευόμενος από «μάγκωμα», πρήξιμο και δυσκαμψία
Μπορεί να είναι: Ρήξη μηνίσκου
Ενα από τα πιο συνηθισμένα τραύματα στο γόνατο, έναι η ρήξη μηνίσκου. Η ρήξη μηνίσκου περιλαμβάνει τον έναν ή και τους δύο ινοχόνδρινους δίσκους σχήματος C που παρεμβάλλονται μεταξύ του μηριαίου και της κνήμης. Στους νέους προκαλείται συνήθως από κάποιο τραύμα ή από την υπερβολικά επιθετική περιστροφή του γόνατος, όπως μπορεί να συμβεί σε αθλητές ποδοσφαίρου, μπάσκετ ή τένις.
Οσο μεγαλώνουμε, ο μηνίσκος τείνει να εκφυλίζεται και να φθείρεται και αυτό συμβαίνει συνήθως αμέσως μετά τα 30 χρόνια.
Παρόλο που η χειρουργική επέμβαση είναι περισσότερο συχνή μετά από μια ρήξη μηνίσκου, εντούτοις προχωρούν σ’ αυτήν και πολλοί άνθρωποι που αισθάνονται πως τα γόνατά τους «μαγκώνουν» ή πιάνονται.
4. Αίσθηση: Ενα ξαφνικό «κλικ» ή «κρακ» στο γόνατο ακολουθούμενο από πόνο, πρήξιμο και δυσκαμψία
Μπορεί να είναι: Ρήξη πρόσθιου χιαστού
Εάν ακούσετε πως ένας αθλητής έχει ρήξη πρόσθιου χιαστού (ACL) είναι επειδή οι αθλητές είναι πιο πιθανό να τραυματίσουν αυτό το σημείο του γόνατος. Ο πρόσθιος χιαστός είναι ένας από τους βασικούς σταθεροποιητικούς συνδέσμους στο γόνατο. Βοηθά το γόνατο να περιστρέφεται πολύ και να κάμπτεται προς τα εμπρός. Η ρήξη πρόσθιου χιαστού σε ποσοστό πάνω από 50% συνδέεται και με τη ρήξη μηνίσκου.
Οποιοσδήποτε αθλητής παίζει άθλημα επαφής που περιλαμβάνει περιστροφή, άλμα και ταχύτητα ελιγμών και προσγείωση μπορεί να κινδυνεύσει να τραυματίσει τον πρόσθιο χιαστό. Οι τραυματισμοί του πρόσθιου χιαστού κυμαίνονται συνήθως από ένα απλό διάστρεμμα μέχρι την πλήρη ρήξη. Κι ενώ η φυσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του πόνου σε κάποιους ανθρώπους, για άλλους η καλύτερη λύση είναι η χειρουργική επέμβαση.
Επειδή μπορεί κανείς να περπατήσει και να τρέξει χωρίς πρόσθιο χιαστό, κάποιοι άνθρωποι επιλέγουν να μην τον αποκαταστήσουν σε περίπτωση τραυματισμού. Αλλά συχνά, το γόνατο δεν είναι περιστροφικά σταθερό χωρίς τον πρόσθιο χιαστό, επομένως αυτοί που θέλουν να επιστρέψουν σε έντονη αθλητική δραστηριότητα, προχωρούν σε χειρουργική επέμβαση για να τον διορθώσουν.
5. Αίσθηση: Σκληρά,δύσκαμπτα γόνατα που κάνουν «κρακ» και πρήζονται
Μπορεί να είναι: Αρθρίτιδα
Η οστεοαρθρίτιδα είναι ένας τύπος φυσικής φθοράς της αρθρίτιδας και συχνά πλήττει τα γόνατα. Η πιο συνηθισμένη μορφή αρθρίτιδας, αρχίζει συνήθως στα 30 και προκαλείται από τη σταδιακή εκφύλιση του ιστού. Ακριβώς όπως τα μαλλιά αρχίζουν να γκριζάρουν, όταν μεγαλώνουμε, έτσι φθείρεται ο χόνδρος, στα γόνατα. Τα συμπτώματα της αρθρίτιδας περιλαμβάνουν δυσκαμψία, οίδημα, μείωση της κινητικότητας και πιάσιμο της άρθρωσης.
Αλλοι τύποι αρθρίτιδας μπορούν επίσης να επηρεάσουν τα γόνατα, συμπεριλαμβανομένης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και της ουρικής αρθρίτιδας.
6. Αίσθηση: Πόνος στην εξωτερική πλευρά του γόνατος που εκτείνεται μέχρι το ισχίο
Μπορεί να είναι: Σύνδρομο τριβής λαγονοκνημιαίας ταινίας
Η ονομασία φαντάζει τρομακτική αλλά το σύνδρομο είναι εξαιρετικά θεραπεύσιμο. Η λαγονοκνημιαία ταινία είναι μια στοιβάδα συνδετικού ιστού. Ξεκινά από έναν μυ που βρίσκεται στην εξωτερική πλευρά του μηρού και φτάνει μέχρι την κνήμη. Οι δρομείς, μεγάλων αποστάσεων, οι ποδηλάτες και οποιοσδήποτε άλλος λυγίζει και ισιώνει επανειλημμένα το γόνατό του μπορεί να βρεθεί κάποια στιγμή αντιμέτωπος με αυτή την κατάσταση. Η συνεχόμενη τριβή μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή και πόνο.
Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει τοποθέτηση πάγου για 15-20 λεπτά κάθε 3-4 ώρες, λήψη αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και κάποιες συνεδρίες φυσικοθεραπείας. Μπορεί ακόμα να βοηθήσει η χρησιμοποίηση ενός foam roller (κυλινδρικό όργανο από αφρολέξ που χρησιμοποιείται για προθέρμανση ή αποθεραπεία) κατά μήκος του εξωτερικού τμήματος του ποδιού και του γόνατος.