Η άσκηση «ασπίδα» για Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον
Μια πρωτεΐνη που ενεργοποιεί τα γονίδια που βοηθούν στη διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου και της ανάπτυξης νέων νεύρων σε περιοχές που είναι σημαντικές για τη μάθηση και τη μνήμη ανακάλυψαν επιστήμονες.
Τα ευρήματα αυτά θα μπορούσαν να ανοίξουν το δρόμο για τη δημιουργία ενός φαρμάκου που θα βελτιώνει τις θεραπείες κατά της γνωστικής εξασθένησης στους ηλικιωμένους και θα βοηθήσουν στην επιβράδυνση της εξέλιξης ασθενειών όπως το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον.
Οταν οι επιστήμονες έδωσαν σε ποντίκια που δεν ασκούνταν μια πρωτεΐνη που παρήγαγαν ποντίκια που ασκούνταν, ανακάλυψαν πως αυτή ενεργοποίησε τα παραπάνω γονίδια.
Ο Δρ Μπρους Σπίγκελμαν της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ στη Βοστώνη, ανακοίνωσε την ανακάλυψη στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Cell Metabolism.
Η άσκηση αντοχής είχε στο παρελθόν αποδειχθεί πως βελτιώνει τη λειτουργία του εγκεφάλου, ιδιαίτερα σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Αλλά μέχρι την πρόσφατη μελέτη, οι υποκείμενοι μοριακοί μηχανισμοί δεν ήταν κατανοητοί.
Σε μία προγενέστερη μελέτη, η ομάδα του Σπίγκελμαν είχε ήδη ανακαλύψει ότι η πρωτεΐνη που ονομάζεται FNDC5, απελευθερώνεται στην κυκλοφορία του αίματος ως μία παραλλαγή που ονομάζεται ιρισίνη και είναι το αποτέλεσμα της μυϊκής άσκησης. Στη νέα μελέτη οι ερευνητές παρακολούθησαν την επίδραση αυτής της άσκησης αντοχής σε ποντίκια (έτρεξαν σε τροχό άσκησης για 30 μέρες).
Η άσκηση αύξησε την επίδραση μιας ρυθμιστικής ένωσης του μεταβολισμού (PGC – 1alpha) στους μύες των ποντικών κι αυτή με τη σειρά της αύξησε την παραγωγή της FNDC5. Με τον τρόπο αυτό ενεργοποιήθηκαν γονίδια που αύξησαν την έκφραση μιας προστατευτικής για τον εγκέφαλο πρωτεΐνης, της BDNF στον ιππόκαμπο, ένα τμήμα του εγκεφάλου που εμπλέκεται στη μάθηση και τη μνήμη.
Ο ιππόκαμπος είναι η μία από τις μόλις δύο περιοχές του εγκεφάλου ενός ενήλικα, που μπορούν να αναπτυχθούν νέα νευρικά κύτταρα. Η άσκηση αυξάνει την επίδραση της BDNF στον ιππόκαμπο, που διατηρεί τα κύτταρα του εγκεφάλου και προωθεί την ανάπτυξη των νέων νεύρων και συνάψεων ή διασταυρώσεις μεταξύ των νευρικών κυττάρων, υποβοηθώντας έτσι τη μάθηση και τη μνήμη.
Αλλά μέχρι τώρα δεν ήταν σαφές τι συνδέει την άσκηση με την BDNF σε μοριακό επίπεδο, κάτι που είναι αναγκαίο, ώστε να αναπτυχθούν φάρμακα που να έχουν το ίδιο αποτέλεσμα.
«Είναι συναρπαστικό το γεγονός ότι μια φυσική ουσία μπορεί να δοθεί στην κυκλοφορία του αίματος και να μιμηθεί τα αποτελέσματα της άσκησης αντοχής του εγκεφάλου», λέει ο Δρ Σπίγκελμαν, προσθέτοντας ωστόσο ότι θα πρέπει να γίνουν περαιτέρω μελέτες για να διαπιστωθεί αν ήταν η FNDC5 που είχε αυτά τα δραστικά αποτελέσματα ή η ιρισίνη».