Ο άτακτος καρδιακός ρυθμός μπορεί να επιταχύνει την απώλεια μνήμης στους ηλικιωμένους

Οι ηλικιωμένοι που πάσχουν από ένα είδος άτακτου καρδιακού ρυθμού που ονομάζεται κολπική μαρμαρυγή, είναι πιθανό να εμφανίσουν πολύ νωρίτερα διανοητική εξασθένηση.

«Τα προβλήματα που σχετίζονται με τη μνήμη και τη σκέψη είναι συχνά στους ανθρώπους όσο γερνούν», αναφέρει ο Evan Thacker, ένας στατιστικολόγος στο Tμήμα Eπιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα στο Μπέρμιγχαμ και επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικο Neurology.

«Η μελέτη μας δείχνει ότι, κατά μέσο όρο, τα προβλήματα αυτά μπορεί να ξεκινήσουν νωρίτερα ή να επιδεινωθούν πιο γρήγορα σε άτομα που έχουν κολπική μαρμαρυγή. Αυτό σημαίνει ότι η υγεία της καρδιάς είναι ένας σημαντικός παράγοντας που βρίσκεται σε άμεση σχέση με την υγεία του εγκεφάλου. Οπως βέβαια συμβαίνει και με άλλες παρόμοιες μελέτες, αυτό το συμπέρασμα δεν συνιστά άμεση σχέση αιτίου – αιτιατού για το λόγο αυτό το επόμενο βήμα είναι να μάθουμε γιατί οι άνθρωποι με κολπική μαρμαρυγή, παλεύουν πολύ νωρίτερα από τους υπόλοιπους με θέματα μνήμης και σκέψης», είπε ο Thacker.

Υπάρχουν δύο υποθέσεις, όπως αναφέρει. Πρώτον, οι άνθρωποι με κολπική μαρμαρυγή μπορεί να έχουν μικρές ποσότητες θρόμβων αίματος στην καρδιά που στη συνέχεια μεταφέρονται στον εγκέφαλο: «Αυτές οι καταθέσεις μπορεί να είναι πολύ μικρές για να προκαλέσουν αξιοσημείωτα εγκεφαλικά επεισόδια, όμως με την πάροδο του χρόνου μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στον εγκέφαλο που θα οδηγήσουν τελικά σε πνευματική εξασθένηση», επισημαίνει ο Thacker.

Δεύτερον, μπορεί οι άνθρωποι με κολπική μαρμαρυγή απλά να έχουν λιγότερη ροή αίματος προς τον εγκέφαλο: «Αυτό θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα ο εγκέφαλος να μην παίρνει όσο οξυγόνο και τροφή χρειάζεται κι αυτό με την πάροδο του χρόνου θα μπορούσε να οδηγήσει σε βλάβη που με τη σειρά της θα δημιουργήσει ψυχικά προβλήματα. Επί του παρόντος δεν γνωρίζουμε αν κάποια απ’ αυτές τις δύο υποθέσεις ισχύει στην πραγματικότητα. Θα θέλαμε να τις μελετήσουμε με τη χρήση της τεχνολογίας απεικόνισης του εγκεφάλου για να μάθουμε περισσότερα για το τι συμβαίνει στον εγκέφαλο των ατόμων με κολπική μαρμαρυγή. Αν οι γιατροί και οι ερευνητές μπορέσουν να ανακαλύψουν γιατί οι άνθρωποι με κολπική μαρμαρυγή παρουσιάζουν επιτάχυνση της πνευματικής εξασθένησης μεγαλώνοντας σε σύγκριση με τους υπόλοιπους ηλικιωμένους θα είμαστε σε θέση να μάθουμε πώς να αποτρέψουμε αυτό το πρόβλημα», είπε ο Thacker.

Ο Δρ Gregg Fonarow, καθηγητής καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια διευκρινίζει: «Η κολπική μαρμαρυγή είναι παρούσα σε σχεδόν 3 εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες στις Ηνωμένες Πολιτείες και αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου πέντε φορές περισσότερο σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό».

Εκτός όμως από την σημαντική αύξηση του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου, πιο πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι η κολπική μαρμαρυγή σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο της ψυχικής παρακμής και της άνοιας.

«Επαναληπτικά, μικρά υποκλινικά εγκεφαλικά επεισόδια σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή μπορεί να ευθύνονται γι’ αυτό», λέει ο Fonarow.

Η τυπική φροντίδα για την πρόληψη σχηματισμού θρόμβων στην καρδιά που μπορούσαν να μεταναστεύουν στον εγκέφαλο σε άτομα με κολπική μαρμαρυγή είναι η χορήγηση αντιπηκτικών. Αντιπηκτικά φάρμακα όπως η βαρφαρίνη ή κάποια από τις νεότερες θεραπείες είναι πιθανό να καταστούν αποτελεσματικά όχι μόνο για τη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου, αλλά και για τη μείωση του κινδύνου της πνευματικής εξασθένησης και της άνοιας, στους ασθενείς στους οποίους χορηγούνται. Για να μελετήσει το αποτέλεσμα της κολπικής μαρμαρυγής στη μνήμη και τη σκέψη η ομάδα του Thacker συνέλεξε στοιχεία για περισσότερα από 5.000 άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών που έλαβαν μέρος στη μελέτη της Καρδιαγγειακής Υγείας.

Κατά την έναρξη της μελέτης κανείς από τους συμμετέχοντες δεν είχε κολπική μαρμαρυγή. Μετά από περίπου μία επταετία παρακολούθησης, πάνω από 550 άνθρωποι ανέπτυξαν τη συγκεκριμένη κατάσταση, σύμφωνα με τους ερευνητές. Κάθε χρόνο σε όλη τη διάρκεια της μελέτης οι συμμετέχοντες έπαιρναν μέρος σε ένα τεστ μνήμης και σκέψης εκατό σημείων. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα με κολπική μαρμαρυγή ήταν πιθανότερο να έχουν χαμηλότερες βαθμολογίες στο τεστ σε μικρότερη ηλικία, σε σύγκριση με εκείνους που δεν εμφάνισαν κολπική μαρμαρυγή.

Για παράδειγμα, η μέση βαθμολογία του τεστ μειώθηκε κατά περίπου έξι σημεία για τους ανθρώπους χωρίς κολπική μαρμαρυγή σε ηλικίες μεταξύ 80-85, συγκριτικά με τα 10 σημεία για τους ηλικιωμένους με κολπική μαρμαρυγή. Για τα άτομα ηλικίας 75 ετών και άνω με κολπική μαρμαρυγή, η μέση μείωση ήταν περίπου 3 έως 4 σημεία γρηγορότερα κάθε πέντε χρόνια, συγκριτικά με τους ανθρώπους χωρίς κολπική μαρμαρυγή. Οι βαθμολογίες κάτω από τα 78 σημεία σχετίζονται με την άνοια, όπως είπε ο Thacker.

Οι ερευνητές προέβλεψαν ότι κατά μέσο όρο τα άτομα που δεν έχουν κολπική μαρμαρυγή θα φτάσουν σε σκορ κάτω από 78, στην ηλικία των 87, ενώ άτομα με κολπική μαρμαρυγή θα φτάσουν το ίδιο σκορ στα 85 τους.