Διαχειριστείτε την αναιμία μέσω της διατροφής σας

Υπάρχουν πολλές αιτίες της αναιμίας, αλλά η ίδια η κατάσταση ουσιαστικά σημαίνει έλλειψη υγιών ερυθρών αιμοσφαιρίων που θα μεταφέρουν το οξυγόνο σε όλο σώμα. Ας δούμε κάποιες συνθήκες της αναιμίας που σχετίζονται με τη διατροφή.

Αναιμία λόγω ανεπάρκειας σιδήρου

Για πολλούς ανθρώπους ο όρος «αναιμία» υπονοεί ότι η θρεπτική ουσία που λείπει είναι ο σίδηρος. Αυτό δεν είναι πάρα πολύ μακριά από την αλήθεια, επειδή η αναιμία λόγω ανεπάρκειας σιδήρου είναι ο πιο συχνός τύπος αναιμίας. Μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της μη κατανάλωσης τροφών που είναι πλούσιες σε σίδηρο, ή αποτέλεσμα εγκυμοσύνης, βαριάς εμμήνου ρύσεως ή ακόμα και εκτόξευσης της ανάπτυξης (σε παιδιά και εφήβους).

Μερικές γυναίκες με οριακά επίπεδα σιδήρου μπορεί να γίνουν αναιμικές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως και εκείνες που είχαν πολλές εγκυμοσύνες και τοκετούς. Αναιμία λόγω έλλειψης σιδήρου μπορεί επίσης να προκληθεί από την κοιλιοκάκη. Η βλάβη στην εντερική λάχνη, στην περιοχή όπου απορροφώνται ο σίδηρος και το φυλλικό οξύ συχνά οδηγεί σε μια ανεπάρκεια αυτών των θρεπτικών ουσιών. Η πολύ ήπια αναιμία μπορεί να μην εκδηλώσει συμπτώματα, αλλά αν είναι μέτρια έως σοβαρή, τα πιο συχνά συμπτώματά της είναι η κόπωση, η αδυναμία, η ευερεθιστότητα, η δυσκολία στη συγκέντρωση ή σύγχυση, η αίσθηση ψυχρότητας ή μουδιάσματος στα χέρια και τα πόδια, η δυσκολία στην αναπνοή, η κεφαλαλγία και η ταχυπαλμία.

Εάν διαγνωστείτε με σιδηροπενική αναιμία, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει συμπληρώματα σιδήρου εκτός από μια διατροφή πλούσια σε τροφές που έχουν σίδηρο. Οταν πρόκειται για τροφές, ο σίδηρος από ζωικές πηγές (αιμικός σίδηρος) απορροφάται καλύτερα από τον σίδηρο που βρίσκεται σε φυτικές πηγές (μη-αιμικός σίδηρος). Ωστόσο, η συνολική απορρόφηση επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως τα άλλα τρόφιμα που τρώτε μαζί με αυτά που είναι πλούσια σε σίδηρο.

Ανεπάρκεια βιταμίνης Β6

Αν και δεν είναι τόσο συχνή όσο η σιδηροπενική αναιμία, η ανεπάρκεια της βιταμίνης Β6 μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία. Η βιταμίνη Β6 είναι απαραίτητη για πολλές ενζυματικές αντιδράσεις στο σώμα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν τον ενεργειακό μεταβολισμό των πρωτεϊνών και το σχηματισμό της αιμοσφαιρίνης, καθώς και την ανοσία.

Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε κίνδυνο ανεπάρκειας βιταμίνης Β6 έχουν συνήθως μια προϋπάρχουσα ιατρική κατάσταση που επηρεάζει την απορρόφηση της τροφής, όπως η κοιλιοκάκη, η νόσος του Crohn, ή η νεφρική νόσος. Μπορεί, επίσης να παίρνουν κάποια φάρμακα που επηρεάζουν την απορρόφηση αυτής της βιταμίνης, όπως τα αντι-επιληπτικά φάρμακα. Η εξάρτηση από το αλκοόλ και η παχυσαρκία συνδέονται επίσης με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Β6. Η ανεπάρκεια σε βιταμίνη Β6 μπορεί να σημαίνει ανεπάρκεια στις άλλες βιταμίνες του συμπλέγματος βιταμινών Β. Τα συμπτώματα μπορεί να μην εμφανιστούν για μεγάλο χρονικό διάστημα και όταν εμφανιστούν περιλαμβάνουν σύγχυση, κατάθλιψη, εξασθενημένη ανοσοποιητική λειτουργία, πρησμένη γλώσσα, απολέπιση στα χείλη και ρωγμές στις γωνίες του στόματος.

Εάν τρώτε μια ευρεία ποικιλία τροφών μπορείτε να πάρετε επαρκή βιταμίνη Β6 από τη διατροφή σας. Η βιταμίνη Β6 βρίσκεται σε τροφές όπως τα ρεβίθια, το συκώτι, ο τόνος, ο σολομός, το κοτόπουλο, η γαλοπούλα. Οι αμυλούχες τροφές, όπως οι πατάτες και οι μπανάνες είναι επίσης υψηλής περιεκτικότητας σε βιταμίνη Β6, καθώς και τα δημητριακά ολικής αλέσεως και ορισμένα εμπλουτισμένα δημητριακά πρωινού.

Ανεπάρκεια φυλλικού οξέος ή βιταμίνης Β12

Η αναιμία μπορεί, επίσης, να είναι το αποτέλεσμα μιας ανεπάρκειας φυλλικού οξέος ή βιταμίνης Β12. Μπορεί μόνο του ενός ή και των δύο μαζί. Το φυλλικό οξύ και η βιταμίνη Β12 είναι στοιχεία συνυφασμένα με μεταβολικές διαδικασίες κι έτσι η ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12 μπορεί να «μεταμφιέζεται» από την υψηλή πρόσληψη του φυλλικού οξέος.

Ειδικότερα οι vegan θα πρέπει να έχουν μια εναλλακτική πηγή βιταμίνης Β12 γιατί αυτή βρίσκεται μόνο στα ζωικά τρόφιμα, όπως τα ψάρια και τα κρέατα. Οι έγκυες και οι γυναίκες που θηλάζουν και είναι αυστηρά χορτοφάγοι, θα πρέπει να εξετάσουν επιπλέον το ενδεχόμενο λήψης συμπληρωμάτων βιταμίνης Β12, για να εξασφαλίσουν ότι υπάρχει αρκετή βιταμίνη Β12 για το έμβρυο και το βρέφος. Τα συμπτώματα ανεπάρκειας περιλαμβάνουν κόπωση, δυσκοιλιότητα, απώλεια της όρεξης ή βάρους, μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα στα χέρια ή τα πόδια, σύγχυση, κακή μνήμη, άνοια και πόνο στο στόμα ή τη γλώσσα. Ιατρικές καταστάσεις όπως η κακοήθης αναιμία (μια αυτοάνοση ασθένεια) και αχλωρυδρία (έλλειψη των οξέων του στομάχου) επηρεάζουν την απορρόφηση βιταμίνης Β12 και μπορεί να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια.

Τροφές που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Β12 είναι τα μύδια, το συκώτι, ο σολομός και ο τόνος. Αλλες καλές πηγές είναι το γάλα (τόσο το αγελαδινό γάλα όσο και τα εμπλουτισμένα μη γαλακτοκομικά γάλατα), το γιαούρτι και τα εμπλουτισμένα δημητριακά πρωινού.

Τροφές που έχουν υψηλή περιεκτικότητα φυλλικού οξέος είναι το συκώτι, τα εμπλουτισμένα δημητριακά πρωινού, φακές και άλλα όσπρια, το σπανάκι και άλλα φυλλώδη λαχανικά, το αβοκάντο και τα σπαράγγια. Πολλά φρούτα και λαχανικά, όπως τα πορτοκάλια, οι φράουλες, το μπρόκολο, περιέχουν επίσης φυλλικό οξύ.

Γενικά, η ήπια αναιμία συνήθως περνάει απαρατήρητη. Εάν λοιπόν υποψιάζεστε ότι πάσχετε από αναιμία, ελέγξτε το αμέσως με το γιατρό σας.