Ο εγκέφαλος «συνηθίζει» την εμπιστοσύνη με το χρόνο

Η διάρκεια μιας σχέσης καθορίζει ποια περιοχή του εγκεφάλου θα ενεργοποιηθεί για τη λήψη αποφάσεων που σχετίζονται με την εμπιστοσύνη, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Μερικά από τα θύματα της επαναλαμβανόμενης προδοσίας, συνεχίζουν προς μεγάλη απογοήτευση των φίλων τους να συμβιβάζονται στη σχέση με το άτομο που επανειλημμένα τα έχει πληγώσει. Mια νέα μελέτη αποκαλύπτει πως αυτό συμβαίνει επειδή η διάρκεια μιας σχέσης μπορεί να έχει επίδραση στην περιοχή του εγκεφάλου που θα χρησιμοποιηθεί για τη λήψη αποφάσεων, ρίχνοντας έτσι φως στο πώς λειτουργεί η εμπιστοσύνη και ενδεχομένως η συγχώρεση.

Η μελέτη που διενεργήθηκε on line από κοινωνιολόγους στην Καλιφόρνια και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences, αφορούσε ένα πείραμα στο οποίο κάθε συμμετέχων έλαβε 8 δολάρια, τα οποία μπορούσε είτε να τα κρατήσει, είτε να τα δώσει σε έναν ανώνυμο παρτενέρ.

Αυτό που οι συμμετέχοντες αγνοούσαν ήταν πως ο «ανώνυμος παρτενέρ» ήταν στην πραγματικότητα ένα πρόγραμμα κομπιούτερ που σε κάποιες περιπτώσεις είχε προγραμματιστεί να προδώσει νωρίτερα και σε κάποιες άλλες αργότερα τη σχέση εμπιστοσύνης με τον συμμετέχοντα, στη διάρκεια του παιχνιδιού.

Η εμπιστοσύνη στις διαπροσωπικές σχέσεις

Η ομάδα των ερευνητών διαπίστωσε ότι στην περίπτωση που ο συμμετέχων στο πείραμα προδόθηκε νωρίτερα, ήταν λιγότερο πιθανό να συγχωρήσει την προδοσία, σε σύγκριση με αυτόν που ο παρτενέρ του διέπραξε την προδοσία πολύ αργότερα, καθώς η ομάδα είχε φροντίσει να δημιουργηθεί ένα είδος σχέσης μεταξύ τους. Στη συνέχεια, οι ερευνητές πραγματοποίησαν το ίδιο πείραμα σε ένα εργαστήριο, συνδέοντας τους συμμετέχοντες με αξονικούς τομογράφους.

Κατά τη διάρκεια αυτής της επαναλαμβανόμενης μελέτης διαπίστωσαν ότι όταν ένας συμμετέχων υπέστη νωρίς την προδοσία, ο πρόσθιος φλοιός του προσαγωγίου, μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη μάθηση, το σχεδιασμό και την επίλυση των προβλημάτων, καθώς και ο πλευρικός προμετωπιαίος φλοιός του εγκεφάλου, μια περιοχή που σχετίζεται με τα συναισθήματα της αβεβαιότητας, έγιναν πιο ενεργοί. Επιπλέον, μια πρώιμη προδοσία είχε ως αποτέλεσμα τα άτομα να χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να πάρουν μια απόφαση κι αυτό σύμφωνα με τους ερευνητές σημαίνει πως το σκέφτονταν πολύ περισσότερο για το αν έπρεπε να δώσουν στον «εταίρο» τους τα χρήματα. Αν η εξαπάτηση συμβεί νωρίς σε μια σχέση, λένε οι ερευνητές, κάνει τον άνθρωπο να ελέγχει περισσότερο την απόφασή του για το αν θα πρέπει να συνεχίσει να εμπιστεύεται τον απατεώνα.

Αντίθετα, στους συμμετέχοντες που προδόθηκαν πολύ αργότερα στο παιχνίδι, ο πλευρικός κροταφικός φλοιός που συνδέεται με τη συνήθη διαδικασία λήψης αποφάσεων, έγινε πιο ενεργός και δεν χρειάστηκε τόσο πολύς χρόνος για τη λήψη αποφάσεων. Η χρήση αυτής της περιοχής του εγκεφάλου, σύμφωνα με τους ερευνητές, αυξάνει την πιθανότητα της συγχώρεσης.

Ο Δρ Oliver Schilke, ένας από τους συντάκτες της μελέτης τόνισε πως τα αποτελέσματα του πειράματος μπορούν να γενικευτούν: «Παρά το γεγονός ότι το πείραμά μας προφανώς διεξήχθη σε ένα τεχνητό περιβάλλον εργαστηρίου, χρησιμοποιώντας ένα παιχνίδι επενδύσεων, τα ευρήματά μας μπορούν να γενικευτούν σε διαφορετικές πραγματικές συνθήκες ζωής. Για παράδειγμα, μπορούν να δώσουν στοιχεία για τις διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ συναδέλφων, μεταξύ ενός υπαλλήλου και του αφεντικού του, ή ακόμη και μεταξύ των συντρόφων. Τα αποτελέσματά μας υποδηλώνουν ότι οι άνθρωποι μπορεί να είναι πιο “επιεικείς”, αν μια παράβαση συμβεί σε μια χρονική στιγμή που έχουν προλάβει να γνωρίσουν ο ένας τον άλλο, σε αντίθεση με αυτή που συμβαίνει αμέσως μόλις γνωρίσουν κάποιον».

Ο Δρ Schilke σημειώνει, επίσης, ότι τα αποτελέσματα της μελέτης θα μπορούσαν να έχουν συνέπειες για τις επιχειρησιακές σχέσεις μεταξύ δύο μερών, όπως στρατηγικές συμμαχίες, όπου η εμπιστοσύνη και η ανάκτηση εμπιστοσύνης παίζουν σημαντικό ρόλο.