Εφτιαξαν αμφιβληστροειδή από βλαστοκύτταρα
Ηρθε η ώρα να δούμε το μάτι σε πιάτο εργαστηρίου; Ισως είναι νωρίς να το πούμε, ωστόσο οι ερευνητές δημιούργησαν ένα τμήμα του ανθρώπινου ματιού χρησιμοποιώντας ένα είδος βλαστικών κυττάρων που φτιάχτηκαν από ένα κομμάτι δέρματος.
Είπαν πως αυτός ο μικρός αμφιβληστροειδής άρχισε να μεγαλώνει και να αναπτύσσεται από μόνος του και θεωρούν πως αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα για να δημιουργηθούν κατάλληλα προσαρμοσμένα όργανα μέσα σε ένα επιστημονικό εργαστήριο.
«Εχουμε δημιουργήσει ουσιαστικά ένα μικροσκοπικό ανθρώπινο αμφιβληστροειδή σε ένα πιάτο που όχι μόνο έχει την αρχιτεκτονική οργάνωση του αμφιβληστροειδή, αλλά έχει επίσης τη δυνατότητα να ανιχνεύει το φως», τόνισε ο Μ. Valeria Canto-Soler, επίκουρος καθηγητής της Οφθαλμολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Johns Hopkins.
Η ομάδα των ερευνητών χρησιμοποίησε πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα ή κύτταρα iPS, που είναι ανώριμα βλαστικά κύτταρα των οποίων οι αρμοδιότητες μοιάζουν με εκείνες των εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων που μπορούν να μετατραπούν σε οποιονδήποτε τύπο κυττάρου του σώματος.
Τα κύτταρα αυτά φτιάχνονται «ξεγελώντας» ένα συνηθισμένο κύτταρο, όπως είναι ένα κύτταρο του δέρματος, ωθώντας το να επανέλθει στην εμβρυϊκή λειτουργία. Οι ερευνητές, στη συνέχεια, ενεργοποιούν γονίδια για να κάνουν το κύτταρο να ανακατευθύνει τον εαυτό του, σχηματίζοντας τα επιθυμητά κύτταρα που στη συγκεκριμένη περίπτωση ήταν τα κύτταρα του αμφιβληστροειδή.
Προς έκπληξη των ερευνητών, τα κύτταρα άρχισαν να μεγαλώνουν σαν να ήταν σε ένα αναπτυσσόμενο ανθρώπινο έμβρυο.
«Γνωρίζαμε ότι μια τρισδιάστατη κυτταρική δομή ήταν απαραίτητη, αν θέλαμε να αναπαράγουμε λειτουργικά χαρακτηριστικά του αμφιβληστροειδούς, αλλά όταν αρχίσαμε αυτό το έργο, δεν σκεφτήκαμε ότι τα βλαστικά κύτταρα θα είναι σε θέση να δημιουργήσουν έναν αμφιβληστροειδή σχεδόν μόνα τους. Στη μελέτη μας, κατά κάποιο τρόπο τα κύτταρα ήξεραν τι να κάνουν. Το πείραμα μπορεί τελικά να οδηγήσει σε τεχνολογίες που αποκαθιστούν την όραση σε άτομα με παθήσεις του αμφιβληστροειδούς», είπε ο Canto-Soler.
Οι δοκιμές έδειξαν ότι τα κύτταρα ανταποκρίθηκαν στο φως, όπως ανέφερε η ερευνητική ομάδα στο περιοδικό Nature Communications.
«Είναι το εργαστήριο αμφιβληστροειδή μας, ικανό να παράγει ένα οπτικό σήμα που ο εγκέφαλος να μπορεί να ερμηνεύσει σε εικόνα; Μάλλον όχι, αλλά είναι σίγουρα μια καλή αρχή», κατέληξε ο Canto-Soler.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ερευνητικές ομάδες άλλων πανεπιστημίων χρησιμοποιούν επίσης πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα για να δημιουργήσουν ένα τμήμα ανθρώπινου ήπατος και τα χρησιμοποιούν για να μελετήσουν μια σειρά ασθενειών.