Η μεσογειακή διατροφή είναι σταθερά συνδεδεμένη με οφέλη για την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της θνησιμότητας και της μείωσης κινδύνου χρόνιων ασθενειών όπως οι καρδιακές παθήσεις.
Πρόκειται για μία διατροφή που χαρακτηρίζεται από υψηλή πρόσληψη ελαιόλαδου, λαχανικών, φρούτων, ξηρών καρπών, οσπρίων και ανεπεξέργαστων σπόρων, από χαμηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπών, από μέτρια έως υψηλή πρόσληψη ψαριών, από χαμηλή κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, κρέατος και πουλερικών, καθώς και τακτική αλλά μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, ειδικά κρασιού με τα γεύματα.
Πώς ακριβώς συνδέεται με την μακροζωία; Μέσω της σχέσης της με τα τελομερή.

Τα τελομερή είναι το τελείωμα των χρωμοσωμάτων, κάτι σαν τα πλαστικά που προστατεύουν το τέλος των κορδονιών των παπουτσιών μας, για να μην ξεφτίσουν. Τα τελομερή προστατεύουν τους γενετικούς κώδικες που περιέχουν. Στα υγιή άτομα τα τελομερή μειώνονται σταδιακά σε όλη τη διάρκεια της ζωής, λίγο πάνω από το μισό σε μήκος από τη βρεφική ηλικία μέχρι την ενηλικίωση και το άλλο μισό μέχρι τα βαθιά γεράματα.
Τα μικρότερα τελομερή συνεπώς σχετίζονται με χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής και μεγαλύτερο κίνδυνο ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία. Παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως η παχυσαρκία, το κάπνισμα και η κατανάλωση ζάχαρης, τα σακχαρούχα ποτά, όλα έχουν συνδεθεί με τους ανθρώπους που έχουν μικρότερα τελομερή από εκείνα που θα έπρεπε να έχουν με βάση την ηλικία τους. Το οξειδωτικό στρες και η φλεγμονή έχει επίσης αποδειχθεί ότι επιταχύνουν τη βράχυνση των τελομερών.
Δεδομένου ότι τα φρούτα, τα λαχανικά και οι ξηροί καρποί, βασικά συστατικά της μεσογειακής διατροφής έχουν γνωστή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση, μια ομάδα Αμερικανών ερευνητών με επικεφαλής τον Immaculata De Vivo, αναπληρωτή καθηγητή στο Νοσοκομείο Brigham και την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, έθεσαν ως στόχο να εξετάσουν κατά πόσο η μεσογειακή διατροφή συνδέεται με το μήκος των τελομερών.
Ανέλυσαν στοιχεία για 4.676 υγιείς μεσήλικες γυναίκες από μία σχολή Αμερικανίδων νοσηλευτριών, σε μία εν εξελίξει μελέτη που ξεκίνησε το 1976 και παρακολουθεί πάνω από 120.000 γυναίκες. Οι συμμετέχουσες συμπλήρωσαν λεπτομερή ερωτηματολόγια διατροφής και έκαναν μια εξέταση αίματος για τη μέτρηση του μήκους των τελομερών.
Ένα διατροφικό σκορ που κυμαινόταν από 0-9 πόντους υπολογίστηκε για κάθε συμμετέχουσα που συγκέντρωνε την υψηλότερη βαθμολογία, που αντιπροσώπευσε την πλησιέστερη προσέγγιση στη μεσογειακή διατροφή.
Μετά από προσαρμογή για άλλους δυνητικά σημαντικούς παράγοντες, τα αποτελέσματα έδειξαν πως η μεγαλύτερη προσκόλληση στη μεσογειακή διατροφή σχετίστηκε σημαντικά με μεγαλύτερα τελομερή. Κάθε αλλαγή στο διατροφικό σκορ αντιστοιχούσε κατά μέσο όρο σε 1,5 χρόνο γήρανσης των τελομερών.
Ωστόσο, κανένα από τα επιμέρους συστατικά της τροφής δεν σχετίστηκε με το μήκος των τελομερών, γεγονός που υποδεικνύει ότι έχουν σημασία οι διατροφικές συνήθειες στο σύνολό τους σε ό,τι αφορά την υγεία και όχι ο διαχωρισμός διαιτητικών παραγόντων, όπως για παράδειγμα μόνο η πρόσληψη δημητριακών ολικής αλέσεως, επισήμαναν οι συγγραφείς της μελέτης.
«Απ’ όσο γνωρίζουμε, αυτή είναι η μεγαλύτερη μελέτη πληθυσμού που αφορά ειδικά τη σχέση ανάμεσα στη μεσογειακή διατροφή και το μήκος των τελομερών σε υγιείς μεσήλικες γυναίκες. Τα αποτελέσματά μας υποστηρίζουν περαιτέρω τα οφέλη της υιοθέτησης της μεσογειακής διατροφής για την προαγωγή της υγείας και της μακροζωίας», αναφέρει σε συνοδευτικό άρθρο ο καθηγητής Peter Nilsson από το Πανεπιστήμιο του Lund, στη Σουηδία.
«Η μεσογειακή διατροφή είναι ο ακρογωνιαίος λίθος των διατροφικών συμβουλών στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων και το γεγονός ότι συνδέεται επίσης με ένα βιοδείκτη της βραδύτερης γήρανσης είναι καθησυχαστικό», προσθέτει ο καθηγητής.
Μελλοντικές μελέτες αναμένεται να εξετάσουν και την πιθανότητα αλληλεπιδράσεων μεταξύ γονιδίων, διατροφής και φύλου.