Η πανδημία κόστισε 7 εκατ. ζωές, αλλά οι συνομιλίες για την αποτροπή μιας επανάληψης καθυστερούν
Στα τέλη του 2021, καθώς επικρατούσε αναστάτωση για την εμφάνιση της εξαιρετικά μεταδοτικής παραλλαγής του κοροναϊού Ομικρον, εκπρόσωποι σχεδόν 200 χωρών συναντήθηκαν -κάποιοι διαδικτυακά, κάποιοι αυτοπροσώπως στη Γενεύη- με την ελπίδα να αποτρέψουν μια μελλοντική παγκόσμια έξαρση, διαμορφώνοντας την πρώτη παγκόσμια συμφωνία για την πανδημία.
Η προθεσμία για την επίτευξη συμφωνίας; Ο Μάιος του 2024.
Το κόστος της μη επίτευξής της; Ανυπολόγιστο, λένε οι ειδικοί. Ενας άγνωστος μελλοντικός παθογόνος μικροοργανισμός θα μπορούσε να έχει πολύ πιο καταστροφικές συνέπειες από τον SARS-CoV-2, ο οποίος κόστισε περίπου 7 εκατομμύρια ζωές και τρισεκατομμύρια δολάρια σε οικονομικές απώλειες, σημειώνει δημοσίευμα της «Washington Post».
Αλλά ακόμη και καθώς οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, ο στόχος της σύναψης ενός νομικά δεσμευτικού συμφώνου μέχρι τον επόμενο μήνα δεν είναι καθόλου σίγουρος – παρά το νέο προσχέδιο κειμένου που παραδόθηκε τις τελευταίες ημέρες. Το κύριο εμπόδιο αφορά την πρόσβαση σε ζωτικής σημασίας πληροφορίες σχετικά με νέες απειλές που ενδέχεται να εμφανιστούν – και στα εμβόλια και τα φάρμακα που θα μπορούσαν να περιορίσουν την απειλή αυτή.
«Είναι η πιο σημαντική στιγμή για την παγκόσμια υγειονομική ασφάλεια από το 1948», όταν ιδρύθηκε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, δήλωσε ο Λόρενς Ο. Γκόστιν (Lawrence O. Gostin), διευθυντής του Συνεργαζόμενου Κέντρου του ΠΟΥ για το Εθνικό και Παγκόσμιο Δίκαιο της Υγείας στο Πανεπιστήμιο Georgetown.
Το σκηνικό των σημερινών διαπραγματεύσεων διαφέρει έντονα από τα χρόνια μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι χώρες ενώθηκαν γύρω από αρχές που εγγυώνται τα οικουμενικά ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία της δημόσιας υγείας.
«Το τραύμα της πανδημίας του Covid-19 έχει διεισδύσει στις διαπραγματεύσεις», δήλωσε η Ελεν ‘τ Χόεν (Ellen ‘t Hoen), δικηγόρος και υπέρμαχος της δημόσιας υγείας που ειδικεύεται στις πολιτικές πνευματικής ιδιοκτησίας. Οι εκπρόσωποι των 194 χωρών-μελών του ΠΟΥ, είπε, κοιτούν προς τα πίσω αντί να κοιτούν προς τα εμπρός.
Οι λόγοι είναι σαφείς. Ενα έγγραφο που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο του 2022 στο περιοδικό «Nature» έδειξε ότι μέχρι το τέλος του 2021, σχεδόν το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού είχε λάβει δύο δόσεις εμβολίου κατά του κορoναϊού, αλλά ότι υπήρχαν τεράστιες διαφορές μεταξύ των χωρών υψηλού εισοδήματος, όπου η κάλυψη ήταν κοντά στο 75%, και πολλών χωρών χαμηλού εισοδήματος, όπου λιγότερο από το 2% του πληθυσμού είχε λάβει δύο δόσεις. Παράλληλα, η Νότια Αφρική, όπου εντοπίστηκε η παραλλαγή Ομικρον, ένιωσε να «τιμωρείται» με ταξιδιωτικές απαγορεύσεις αντί να επαινείται για την επιδημιολογική διορατικότητα και τη διαφάνεια των επιστημόνων της.