Νόσος Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας
Η άνοια είναι η απώλεια των νοητικών λειτουργιών, όπως η σκέψη, η μνήμη και η συλλογιστική που είναι αρκετά σοβαρή ώστε να επηρεάζει την καθημερινή λειτουργικότητα του ατόμου.
H άνοια δεν είναι μια ασθένεια αυτή καθ’ εαυτή, αλλά μάλλον μια ομάδα συμπτωμάτων που προκαλούνται από διάφορες ασθένειες ή καταστάσεις. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν αλλαγές στην προσωπικότητα, τη διάθεση και τη συμπεριφορά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η άνοια μπορεί να αντιμετωπιστεί και να θεραπευτεί, επειδή η αιτία είναι θεραπεύσιμη.
Τα παραδείγματα αυτού περιλαμβάνουν την άνοια που προκαλείται από την κατάχρηση ουσιών (ναρκωτικών και αλκοόλ), από συνδυασμούς συνταγογραφούμενων φαρμάκων, από ανισορροπίες ορμονών ή βιταμινών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αν και το άτομο μπορεί να φαίνεται ότι έχει άνοια, μια σοβαρή κατάθλιψη μπορεί να προκαλεί τα συμπτώματα. Αυτό είναι γνωστό ως ψευδο-άνοια, και είναι ιδιαίτερα θεραπεύσιμη. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ωστόσο, η πραγματική άνοια δεν μπορεί να θεραπευτεί.
Η άνοια αναπτύσσεται όταν τα τμήματα του εγκεφάλου που εμπλέκονται στη μάθηση, τη μνήμη, τη λήψη αποφάσεων και τη γλώσσα επηρεάζονται από μία ή περισσότερες ασθένειες. Η πιο κοινή αιτία της άνοιας είναι η ασθένεια του Αλτσχάιμερ, αλλά υπάρχουν και πολλές (έως και 50) άλλες γνωστές αιτίες. Οι περισσότερες από αυτές τις αιτίες είναι πολύ σπάνιες.
Επειδή κάποιες αιτίες της άνοιας μπορούν να θεραπευτούν ή να αντιμετωπιστούν εν μέρει, είναι πολύ σημαντικό ο γιατρός σας να κάνει ενδελεχή εξέταση, ώστε να μην χαθεί η δυνατότητα κάποιας θεραπείας. Η συχνότητα των «θεραπεύσιμων» αιτιών της άνοιας πιστεύεται ότι είναι περίπου 20%.
Τι προκαλεί άνοια;
Υπάρχουν πολλές καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν άνοια:
* Ασθένειες που προκαλούν εκφύλιση ή απώλεια νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο όπως Αλτσχάιμερ, Πάρκινσον και Χάντιγκτον
* Ασθένειες που επηρεάζουν τα αιμοφόρα αγγεία, όπως το εγκεφαλικό επεισόδιο, που μπορούν να προκαλέσουν μια διαταραχή που είναι γνωστή ως πολυεμφρακτική άνοια
* Τοξικές αντιδράσεις, όπως η υπερβολική χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών
* Διατροφικές ελλείψεις, όπως βιταμίνης Β12 και φυλλικού οξέος
* Λοιμώξεις που επηρεάζουν τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό, όπως το AIDS και η νόσος Creutzfeldt-Jakob
* Ορισμένοι τύποι υδροκεφαλίας, συσσώρευσης υγρού στον εγκέφαλο που μπορεί να προκύψει από αναπτυξιακές ανωμαλίες, λοιμώξεις, τραυματισμοί ή οι όγκοι του εγκεφάλου.
* Τραύμα στο κεφάλι, ένας σοβαρός τραυματισμός στο κεφάλι ή χρόνιοι μικρότεροι τραυματισμοί που συμβαίνουν συχνά από την πυγμαχία.
* Αλλες ασθένειες εκτός του εγκεφάλου, όπως τα νεφρά, το ήπαρ και ασθένειες των πνευμόνων, μπορεί να οδηγήσουν σε άνοια.
Η νόσος του Αλτσχάιμερ προκαλεί το 50% έως 60% όλων των περιπτώσεων άνοιας. Ωστόσο, οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι δύο ασθένειες του νευρικού, που είχαν αρχικά λανθασμένα διαγνωστεί ως Αλτσχάιμερ, αναδύονται ως κύριες αιτίες της άνοιας: η ασθένεια σώματος Lewy και η νόσος του Pick.
Πόσο συχνή είναι η άνοια;
Η άνοια που προκαλείται από ασθένεια του νευρικού συστήματος, ιδιαίτερα από τη νόσο του Αλτσχάιμερ, αυξάνει σε συχνότητα μεγαλύτερη από ό, τι τα περισσότερα άλλα είδη άνοιας. Μερικοί ερευνητές υποπτεύονται ότι όσο το ήμισυ του συνόλου των ατόμων άνω των 80 ετών αναπτύσσουν τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Επίσης, η αυξημένη συχνότητα εμφάνισης της άνοιας που σχετίζεται με το AIDS, η οποία προκύπτει από την μόλυνση με HIV, βοηθά να εξηγηθεί η αυξημένη άνοια στην πρόσφατη ιστορία, αν και με την εφεύρεση νεότερων και καλύτερων φαρμάκων για την θεραπεία του HIV, η εμφάνιση της άνοιας που σχετίζεται με το AIDS φθίνει.