ΠΟΥ: Eρχεται η «έξυπνη» σύριγγα της μίας χρήσης

Οι «έξυπνες» σύριγγες που θα χρησιμοποιούνται μόνο μία φορά και μετά θα σπάνε, θα μπορούν να είναι στη διάθεση του κοινού μέχρι το 2020, όπως ανακοίνωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Οι επαναχρησιμοποιημένες σύριγγες που χρησιμοποιούν κατά κόρον οι ναρκομανείς, οδηγούν σε μόλυνση με τον ιό ΗΙV και την ηπατίτιδα περίπου δύο εκατομμύρια ανθρώπους το χρόνο.

Οι νέες βελόνες είναι πιο ακριβές, όμως ο ΠΟΥ υποστηρίζει ότι αυτή η αντικατάσταση έρχεται πολύ φθηνότερα απ’ ό,τι η θεραπεία των ασθενειών.

Σήμερα γίνονται πάνω από 16 δισεκατομμύρια ενέσεις το χρόνο. Οι κανονικές σύριγγες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά και ξανά. Αλλά οι «έξυπνες» σύριγγες εμποδίζουν το έμβολο να τραβηχτεί προς τα πίσω μετά από μια ένεση ή αποσύρουν τη βελόνα, έτσι ώστε η σύριγγα να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξανά.

Η δρ Selma Khamassi, επικεφαλής της ομάδας του ΠΟΥ για την ασφάλεια των ενέσεων, τόνισε σχετικά: «Αυτή η αντικατάσταση ελπίζουμε ότι θα βοηθήσει την εξάλειψη 1,7 εκατ. νέων περιπτώσεων ηπατίτιδας Β, 300.000 νέες περιπτώσεις ηπατίτιδας C και οι 35.000 περιπτώσεις HIV το χρόνο, καθώς και όλες εκείνες τις περιπτώσεις για τις οποίες δεν έχουμε στοιχεία, όπως για τον ιό Έμπολα και για τον ιό Μάρμπουργκ».

Εφιάλτης στην Καμπότζη

Οι άνθρωποι που ζουν στην αγροτική κοινότητα Ρόκα στην Καμπότζη ζουν ακριβώς αυτό το εφιαλτικό σενάριο που θέλει να αποτρέψει ο ΠΟΥ με την νέα πολιτική του για τις «έξυπνες» σύριγγες.

Στις ξύλινες καλύβες και αγροικίες τους αυτές οι οικογένειες που ζουν μέσα στους ορυζώνες είναι όλες τους θετικές στον HIV, από τα βρέφη και τα παιδιά σχολικής ηλικίας μέχρι τον 82χρονο ηγούμενο του τοπικού βουδιστικού ναού. Και υπάρχει ένας παράγοντας που τους συνδέει όλους άμεσα ή έμμεσα: Σχεδόν όλοι τους έκαναν ενέσεις χωρίς την άδεια γιατρού χρησιμοποιώντας επανειλημμένα την ίδια σύριγγα.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο ιός να εξαπλωθεί από τον έναν χωρικό στον άλλο με αποτέλεσμα οι ασθενείς σήμερα να ανέρχονται σε 272, ενώ αναμένεται και νέα αύξηση, όσο διενεργούνται νέοι έλεγχοι. Ήδη τέσσερα από τα θύματα, τρεις ηλικιωμένες γυναίκες και ένα μωρό έχουν πεθάνει.

Αυτό όμως είναι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίσουν επίσης και οι πλούσιες δυτικές χώρες. Ένα ξέσπασμα ηπατίτιδας C στην αμερικανική πολιτεία της Νεβάδα οδήγησε σε έναν γιατρό που αποδείχθηκε πως χρησιμοποίησε την ίδια σύριγγα για να δώσει αναισθητικό σε πολλούς ασθενείς.

Σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας

Οι «έξυπνες» σύριγγες κοστίζουν σχεδόν διπλάσια από τις συμβατικές. Ο ΠΟΥ περιγράφει αυτή την αύξηση ως «μικρή». Ωστόσο, μια μικρή διαφορά στην τιμή μίας βελόνας γίνεται τεράστια αν σκεφτεί κανείς ότι μιλάμε για περίπου 16 δισεκατομμύρια ενέσεις.

«Νομίζω ότι η ασφάλεια της ένεσης είναι ο πιο οικονομικός και αποδοτικός τρόπος για την πρόληψη όλων των ασθενειών. Αν συγκρίνουμε την τιμή της ακριβής σύριγγας με το κόστος της θεραπείας για μια περίπτωση του ιού HIV ή για μια υπόθεση ηπατίτιδας C, η διαφορά είναι συντριπτική», λέει η δρ Khamassi.

Ο ΠΟΥ κάνει επίσης έκκληση να καλύπτονται οι βελόνες με το καπάκι της σύριγγας, ώστε να αποτραπεί το ενδεχόμενο γιατροί ή νοσηλευτές να τρυπήσουν τα δάχτυλά τους.

Αυτό, άλλωστε, έχει συμβεί πολλές φορές κατά τη διάρκεια της επιδημίας Έμπολα στη Δυτική Αφρική.

Ο ΠΟΥ ζητά από τη βιομηχανία να επεκτείνει την παραγωγή και να βρεθούν τρόποι για μείωση του κόστους για τις πιο ασφαλείς σύριγγες.

Ο Μarc Koska, επικεφαλής της ασφαλιστικής εταιρείας Safepoint, που αγωνίζεται χρόνια για να σταματήσει η επαναχρησιμοποίηση των συρίγγων είναι αισιόδοξος:

«Μπορεί να γίνει. Το έχουμε ήδη κάνει αυτό με την ανοσοποίηση που αντιστοιχεί σε λιγότερο από το 10% των ενέσεων στον αναπτυσσόμενο κόσμο και είχε στεφθεί από επιτυχία. Τώρα στοχεύουμε στο 90% αυτού που αποκαλούμε “θεραπευτικές ενέσεις”».

Το μέτρο, όμως, αυτό δεν θα σημάνει το τέλος της τυπικής σύριγγας. Θα χρειαστούν προγράμματα ανταλλαγής βελονών για τους χρήστες ναρκωτικών, καθώς και ορισμένες θεραπείες, στις οποίες πολλά διαφορετικά φάρμακα αναμειγνύονται στη σύριγγα πριν από την ένεση.