Το πρώτο ρωσικό εμβόλιο κατά του κοροναϊού ανακοίνωσε την Τρίτη ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν.
Το εμβόλιο αναπτύχθηκε από κοινού από το Ινστιτούτο Γκαμαλέγια και το Υπουργείο Άμυνας. Οι κλινικές δοκιμές του εμβολίου ξεκίνησαν στις 18 Ιουνίου και το σύνολο των 38 εθελοντών ανέπτυξε ανοσία. Το υπουργείο Υγείας της Ρωσίας ενέκρινε το πρώτο εμβόλιο κατά του κοροναϊού στον κόσμο, μετά από σχεδόν δύο μήνες δοκιμών σε ανθρώπους.
Η ονομασία του εμβολίου είναι «Sputnik V» (το V αναφέρεται στο vaccine/εμβόλιο) και παραπέμπει στον πρώτο τεχνητό δορυφόρο που μπήκε σε τροχιά από την Σοβιετική Ενωση το 1957.
Η ανάπτυξη του εμβολίου πανηγυρίζεται από την Μόσχα ως μεγάλη επιτυχία, αφού η Ρωσία γίνεται η πρώτη χώρα που εγκρίνει εμβόλιο για τον νέο κοροναϊό.
Ο Κίριλ Ντμίτριεφ, ο πρόεδρος του κρατικού επενδυτικού ταμείου RDIF, το οποίο συμμετείχε στην ανάπτυξη του εμβολίου, δήλωσε ότι η Ρωσία έχει ήδη δεχθεί παραγγελίες από 20 χώρες που αντιστοιχούν σε 1 δισεκατομμύριο δόσεις.
Οι δηλώσεις του έγιναν λίγη ώρα αφού ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε την έγκριση του εμβολίου μόλις δύο μήνες μετά την έναρξη των δοκιμών σε ανθρώπους.
Ο Κίριλ Ντμίτριεφ διευκρίνισε ότι η φάση ΙΙΙ των κλινικών δοκιμών αρχίζει σήμερα, ενώ η έναρξη της παραγωγής τοποθετείται τον Σεπτέμβριο.
Η ταχύτητα με την οποία η Ρωσία κινείται στην παρασκευή του εμβολίου οδήγησε ορισμένους διεθνείς επιστήμονες να αναρωτηθούν μήπως για την Μόσχα το εθνικό κύρος έρχεται πριν από την επιστήμη και την ασφάλεια.
Ωστόσο στην Γενεύη, εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δήλωσε ότι ο οργανισμός και οι ρωσικές αρχές συζητούν την διαδικασία για πιθανή προέγκριση του ρωσικού εμβολίου.
«Βρισκόμαστε σε στενή επαφή με τις ρωσικές υγειονομικές αρχές και συνομιλίες βρίσκονται σε εξέλιξη για ενδεχόμενη προέγκριση του εμβολίου, αλλά και πάλι η προέγκριση οποιουδήποτε εμβολίου περιλαμβάνει αυστηρή εξέταση και αποτίμηση όλων των δεδομένων ασφαλείας και αποτελεσματικότητας», δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΠΟΥ Ταρίκ Γιασάρεβιτς κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην έδρα του οργανισμού στην Γενεύη αναφερόμενος στις κλινικές δοκιμές.
Νωρίτερα ο Ρώσος πρόεδρος, εκφράζοντας την ελπίδα ότι η Ρωσία θα ξεκινήσει σύντομα μαζική παραγωγή του εμβολίου.
Σύμφωνα με το ίδιο μέσο, ο Πούτιν διευκρίνισε ότι μετά τον εμβολιασμό η κόρη του ανέβασε λίγο πυρετό, ο οποίος ωστόσο έπεσε γρήγορα. «Μία από τις κόρες μου έλαβε το εμβόλιο. Υπό μία έννοια λοιπόν, συμμετείχε στα πειράματα. Μετά το πρώτο εμβόλιο ανέβασε 38 πυρετό, αλλά την επόμενη μέρα έπεσε στο 37 και πέρασε τελείως», είπε ο Ρώσος πρόεδρος.
«Καθ’ όσον γνωρίζω, σήμερα το πρωί καταχωρήθηκε για πρώτη φορά παγκοσμίως ένα εμβόλιο κατά του νέου κοροναϊού», είπε ο Πούτιν σύμφωνα με το Tass.
«Γνωρίζω ότι είναι αρκετά αποτελεσματικό, δημιουργεί σταθερή ανοσία και -επαναλαμβάνω- έχει περάσει όλους τους αναγκαίους ελέγχους», σημείωσε ο Ρώσος ηγέτης.
Η αναπληρώτρια Πρωθυπουργός της Ρωσίας, Τατιάνα Γκολίκοβα, δήλωσε ότι το εμβόλιο μπορεί να ξεκινήσει να χορηγείται σε επαγγελματίες της υγείας ήδη από τον Σεπτέμβριο, ενώ θα γίνει διαθέσιμο στο ευρύ κοινό σε εθελοντική βάση από τον Ιανουάριο.
Επιφυλάξεις των επιστημόνων για το ρωσικό εμβόλιο
Δυσπιστία στις τάξεις των επιστημόνων προκαλούν οι σημερινές ανακοινώσεις της Μόσχας, οι αρχές της οποίας ενέκριναν εμβόλιο για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Κεντρικό επιχείρημα της επιστημονικής κοινότητας ότι χωρίς πλήρη πειραματικά δεδομένα, το εμβόλιο είναι δύσκολο να περιβληθεί από εμπιστοσύνη.
Σκοπεύοντας να κόψει πρώτη το νήμα στην παγκόσμια κούρσα για την ανάπτυξη εμβολίου, η Ρωσία δεν έχει ολοκληρώσει τις μεγάλης κλίμακος δοκιμές, οι οποίες θα έδειχναν κατά πόσον το εμβόλιο παράγει αποτελέσματα – κάτι που μερίδα ανοσολόγων και ειδικοί επί των μολυσματικών ασθενειών χαρακτηρίζουν ως ριψοκίνδυνο βήμα.
«Αυτό που στην ουσία πράττει η Ρωσία είναι ένα πείραμα επί μεγάλου πληθυσμού», δηλώνει η Ayfer Ali, ειδικός επί της φαρμακευτικής έρευνας στο Business School του βρετανικού πανεπιστημίου Γουόρικ.
Η ίδια εκφράζει ανησυχία για την τάχιστη διαδικασία έγκρισης καθώς θα μπορούσε να σημαίνει ότι και πιθανά αντίθετα αποτελέσματα του εμβολίου δεν έχουν συνυπολογιστεί.
Από την πλευρά του ο Francois Balloux, του Γενετικού Ινστιτούτου του University College London (UCL) λέει ότι πρόκειται για μία «παράτολμη και ανόητη απόφαση».
«Mαζικός εμβολισμός με ένα ελλιπώς ελεγμένο εμβόλιο είναι ανήθικος. Κάθε πιθανό πρόβλημα στην καμπάνια του ρωσικού εμβολίου θα μπορούσε να είναι καταστροφικό τόσο λόγω των αρνητικών συνεπειών του στην υγεία όσο και επειδή θα ανέστελλε την εμπιστοσύνη του πληθυσμού στον εμβολιασμό».
Με τα σχόλιά του συμφωνεί και ο Danny Altmann, καθηγητής Ανοσολογίας στο Imperial College του Λονδίνου: «Η παράπλευρη απώλεια που θα προκαλούσε η ανάπτυξη ενός εμβολίου που δεν είναι ακόμα βεβαιωμένα ασφαλές και αποτελεσματικό θα επιδείνωνε τα υφιστάμενα προβλήματα σε ανυπέρβλητο βαθμό».