Tα βλαστοκύτταρα ρίχνουν φως στη διπολική διαταραχή
Οι επιστήμονες ανέπτυξαν βλαστικά κύτταρα που μοιάζουν με εμβρυικά, από ασθενείς με διπολική διαταραχή και τα μετέτρεψαν σε εγκεφαλικά κύτταρα που δίνουν απαντήσεις σχετικά με τη συγκεκριμένη κατάσταση.
Τα κύτταρα, τα οποία μεταφέρουν ακριβείς γενετικές οδηγίες από τα κύτταρα του ίδιου του ασθενούς, συμπεριφέρονται διαφορετικά από ό,τι τα κύτταρα που λαμβάνονται από άτομα χωρίς διπολική διαταραχή, όπως αναφέρουν οι ερευνητές.
«Ηδη βλέπουμε ότι τα κύτταρα από άτομα με διπολική διαταραχή είναι διαφορετικά στο πώς εκφράζουν συγκεκριμένα γονίδια, στο πώς διαφοροποιούνται σε νευρώνες, στο πώς επικοινωνούν και στο πώς αντιδρούν με το λίθιο», αναφέρει η Sue O’ Shea, ειδική επιστήμονας πάνω στη μελέτη των βλαστικών κυττάρων, από το Πανεπιστήμιο του Μίτσιγκαν, που ήταν επικεφαλής της μελέτης.
Τα ευρήματα της μελέτης που περιγράφεται στο περιοδικό Translational Psychiatry, βοηθούν να εκπληρωθεί μία από τις μεγάλες υποσχέσεις της έρευνας των βλαστικών κυττάρων, χρησιμοποιώντας τα κύτταρα του ίδιου του ασθενούς για τη μελέτη της νόσου του.
Η ψυχική νόσος είναι ιδιαίτερα δύσκολο να μελετηθεί. Η πρόσβαση στον εγκέφαλο ενός ανθρώπου που ζει είναι σχεδόν αδύνατη και οι επιστήμονες δεν μπορούν να το κάνουν σκόπιμα στους ανθρώπους, προκειμένου να μελετήσουν τον εγκέφαλό τους.
Η έρευνα πάνω σε ποντίκια, πάλι, είναι ασαφής όσον αφορά τις ανθρώπινες ψυχικές ασθένειες και έτσι ούτε από εκεί υπάρχει μεγάλη βοήθεια.
Η ομάδα του Πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν στράφηκε στα λεγόμενα επαγόμενα πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα ή κύτταρα iPS. Αυτά είναι συνηθισμένα δερματικά κύτταρα που λαμβάνονται από έναν ασθενή και «ξεγελιούνται» ώστε να επιστρέψουν σε μια κατάσταση εμβρυική.
Είναι πολυδύναμα, πράγμα που σημαίνει πως μπορούν να μετατραπούν σε κάθε τύπο κυττάρων του ανθρώπου. Στην συγκεκριμένη περίπτωση η ομάδα του Μίτσιγκαν τα κατηύθυνε να γίνουν νευρώνες, τα κύτταρα δηλαδή που συνθέτουν το μεγαλύτερο μέρος του ανθρώπινου εγκεφάλου.
«Αυτό μας δίνει ένα μοντέλο που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να εξετάσουμε πώς συμπεριφέρονται τα κύτταρα που εξελίσσονται σε νευρώνες», τόνισε η O’ Shea.
Η διπολική διαταραχή, που κάποτε ήταν γνωστή ως μανιοκατάθλιψη, είναι μια συχνή νόσος που επηρεάζει περίπου το 3% του πληθυσμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Εμφανίζεται σε οικογένειες όπου υπάρχει ισχυρή γενετική αιτία και χαρακτηρίζεται από εναλλαγές της διάθεσης από κατάθλιψη σε αισθήματα ευφορίας και δημιουργικότητας.
Το ήμισυ των περιπτώσεων αναπτύσσεται πριν το άτομο φτάσει στα 25 χρόνια του. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές θεραπείες, συμπεριλαμβανομένων του λιθίου, των αντικαταθλιπτικών και των αντιψυχωτικών φαρμάκων. Αλλά η αποτελεσματικότητα της θεραπείας είναι συνήθως 50-50 και οι γιατροί αναζητούν καλύτερους τρόπους πρόβλεψης, ώστε να γνωρίζουν ποια φάρμακα θα μπορούσαν να λειτουργήσουν καλύτερα σε διαφορετικούς ασθενείς.
Εχοντας μια παρτίδα από ανθρώπινα εγκεφαλικά κύτταρα στο πιάτο του εργαστηρίου θα μπορέσουν να προσφέρουν καλύτερους τρόπους δοκιμής των νέων φαρμάκων, όπως υποστηρίζουν και η νέα μελέτη ανοίγει δρόμους προς αυτή την κατεύθυνση.