Τεράστιες οι επιπτώσεις από την ποικιλομορφία του καρκίνου
Ενας ενιαίος καρκινικός όγκος μπορεί να αποτελείται από πολλούς ξεχωριστούς καρκίνους που ο καθένας τους μπορεί να χρειάζεται διαφορετική θεραπεία, όπως προκύπτει από μια νέα μελέτη.
Πιο συγκεκριμένα, ερευνητές από το Ινστιτούτο Ερευνας για τον Καρκίνο, στο Λονδίνο ανέπτυξαν νέα τεχνική μέτρησης αυτής της πολυμορφίας, καθώς διαπίστωσαν «έκτακτες» διαφορές μεταξύ των καρκινικών κυττάρων και ανέφερε πως τα νέα στοχευμένα φάρμακα μπορεί να αποτύχουν, καθώς είναι ανίκανα να σκοτώσουν όλους τους μεταλλαγμένους ιστούς.
Οι ερευνητές κατέληξαν πως τα ευρήματά τους θα έχουν «σοβαρές συνέπειες» για τις θεραπείες των καρκινικών όγκων.
Ενας όγκος ξεκινά σαν ένα μόνο κύτταρο το οποίο αποκτά μεταλλάξεις και τελικά διαιρείται ανεξέλεγκτα. Αλλά αυτό δεν είναι το τέλος της διαδικασίας. Τα καρκινικά κύτταρα συνεχίζουν να μεταλλάσσονται και να γίνονται πιο επιθετικά, κινούνται γύρω από το σώμα και αντιστέκονται στα φάρμακα. Αυτή η διαδικασία είναι χαοτική και οδηγεί σε μια «ποικιλομορφία» του όγκου που περιέχει καρκινικά κύτταρα που έχουν μεταλλαχθεί με διαφορετικούς τρόπους.
«Αυτό έχει τεράστιες συνέπειες για την ιατρική», ανέφερε ο ερευνητής καθηγητής Mel Greaves.
Η ομάδα του Ινστιτούτου Ερευνας του Καρκίνου διερεύνησε την ποικιλομορφία του καρκίνου σε πέντε παιδιά με λευχαιμία. Συνέκριναν τις μεταλλάξεις σε μεμονωμένα καρκινικά κύτταρα με γνωστή βάση δεδομένων των μεταλλάξεων. Τα αποτελέσματά τους δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Genome Research και έδειξαν ότι οι ασθενείς είχαν από δύο έως δέκα γενετικά διακριτές λευχαιμίες.
«Ο κάθε ασθενής έχει ένα εντελώς νέο δέντρο και δεν έχει έναν καρκίνο, έχει πολλούς. Αυτή η εξαιρετικά σύνθετη ποικιλομορφία εξηγεί και το λόγο που έχουμε τέτοια δυσκολία με την ασθένεια», τόνισε ο καθηγητής Greaves.
Το «δέντρο του καρκίνου»
Οι επιστήμονες συγκρίνουν την ποικιλομορφία του καρκίνου με ένα δέντρο. Οι αρχικές μεταλλάξεις -ο κορμός- θα είναι κοινές για όλα τα καρκινικά κύτταρα. Στη συνέχεια, όμως, ο όγκος διακλαδίζεται.
«Θα μπορούσαμε να το πούμε “κλάδεμα των κλαδιών” όχι κόψιμο του δέντρου. Οι στοχευμένες θεραπείες θα αφαιρέσουν κάποια κλωνάρια αλλά είναι δύσκολο να κόψουν το δέντρο», λέει ο καθηγητής Charles Swanton, που ερευνά την ποικιλομορφία στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Ινστιτούτου Καρκίνου του Λονδίνου.
Η μελέτη διερεύνησε τη λευχαιμία, καθώς είναι λιγότερο διαφοροποιημένη από άλλους τύπους καρκίνου. Αλλοι όγκοι, όμως, όπως το μελάνωμα θα μπορούσαν να διαθέτουν εκατοντάδες «παρακλάδια».
Ο καθηγητής Greaves λέει πως οι επιπτώσεις της έρευνας είναι ότι πλέον οι θεραπείες πρέπει να αναπτυχθούν στοχεύοντας τον κορμό και ότι οι τρέχουσες στοχευμένες θεραπείες μπορεί να μην καταφέρνουν να αντιμετωπίσουν προχωρημένους καρκίνους.
Μια άλλη ιδέα προτείνει να επικεντρωθούν επίσης στον «περιβάλλοντα χώρο» του καρκίνου:
«Αν είναι σαν μια διαφοροποίηση των ειδών σε ένα βιότοπο, γιατί να μην στοχεύσουμε και τον βιότοπο; Τα αιμοφόρα αγγεία παρέχουν οξυγόνο ή φλεγμονή, επομένως πρέπει να μας ενδιαφέρει και το συγκεκριμένο κομμάτι», λέει o Greaves.
Η έρευνα τονίζει επίσης τη σημασία της σύλληψης του καρκίνου προτού διαφοροποιηθεί. Και καταλήγει:
«Το συμπέρασμα της έρευνας είναι πως πρέπει να καταλάβουμε την ποικιλομορφία του καρκίνου, να περιορίσουμε τις περαιτέρω προσαρμογές του, να μειώσουμε το ρυθμό της εξέλιξης και να παρατείνουμε τη δράση των φαρμάκων. Εχουμε αρχίσει να κατανοούμε πόσο μοναδικός και σύνθετος είναι ο καρκίνος για κάθε ασθενή και πόσο σημαντικό είναι αυτό για την επιτυχία της θεραπείας. Αυτή η μελέτη συμβάλλει σημαντικά στην κατανόηση του πώς ξεκινούν οι καρκίνοι και πώς εξελίσσονται».