Τεστ για την βελτίωση της ασφάλειας των βλαστοκυττάρων
Επιστήμονες του Οργανισμού της Επιστημονικής και Βιομηχανικής Ερευνας της Κοινοπολιτείας στην Αυστραλία έχουν αναπτύξει ένα τεστ για τον εντοπισμό μη ασφαλών βλαστοκυττάρων.
Πρόκειται για την πρώτη δοκιμή ασφαλείας σχεδιασμένη ειδικά για τα επαγόμενα πολυδύναμα βλαστοκύτταρα (iPS) τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν στο διεθνές περιοδικό Stem Cells.
Η ανακάλυψη αυτή είναι ένα σημαντικό βήμα για τη βελτίωση της ποιότητας των επαγόμενων πολυδύναμων βλαστοκυττάρων και τον εντοπισμό ανεπιθύμητων κυττάρων που μπορούν να σχηματίσουν όγκους. Η δοκιμή καθορίζει επίσης πόσο σταθερά είναι τα επαγόμενα πολυδύναμα βλαστοκύτταρα όταν καλλιεργούνται μέσα σε εργαστήριο.
«Το τεστ που έχουμε αναπτύξει μάς επιτρέπει να εντοπίζουμε εύκολα τα μη ασφαλή iPS. Το να σιγουρέψουμε την ασφάλεια των πολυδύναμων βλαστοκυττάρων είναι μια εργασία υψίστης σημασίας και ελπίζουμε πως αυτή η δοκιμή θα γίνει μια ρουτίνα στην προσπάθεια ανάπτυξης ασφαλών και αποτελεσματικών θεραπειών που βασίζονται στα iPS», λέει ο Δρ Laslett.
Ο Δρ Andrew Laslett και η ομάδα του έχουν περάσει τα τελευταία πέντε χρόνια δουλεύοντας πάνω σ’ αυτό το πρότζεκτ. Η έρευνα έχει επικεντρωθεί στη σύγκριση διαφορετικών τύπων κυττάρων iPS με ανθρώπινα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα. Τα επαγόμενα πολυδυναμικά βλαστοκύτταρα είναι ο πλέον χρησιμοποιούμενος τύπος βλαστοκυττάρων για την έρευνα.
Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της δοκιμής της, η ομάδα του Δρα Laslett έδειξε πως κάποιοι συγκεκριμένοι τρόποι δημιουργίας iPS μπορούν να έχουν μεγαλύτερους κινδύνους. Οταν χρησιμοποιείται η τυπική τεχνική, η οποία βασίζεται σε ιούς για να αλλάξει οριστικά το DNA ενός κυττάρου, είναι πιθανό να σχηματιστούν ανεπιθύμητοι όγκοι. Αντίθετα, μέθοδοι όπου τα κύτταρα δημιουργούνται χωρίς να μεταβληθεί το DNA τους δεν σχηματίζουν όγκους.
Ο Δρ Laslett ελπίζει ότι η μελέτη και η νέα μέθοδος ελέγχου θα συμβάλλει στην αύξηση της ευαισθητοποίησης και τη σημασία της ασφάλειας των βλαστικών κυττάρων και θα οδηγήσει σε βελτιώσεις στον έλεγχο της ποιότητας σε παγκόσμιο επίπεδο.
«Είναι ευρέως αποδεκτό ότι τα επαγόμενα πολυδυναμικά βλαστοκύτταρα που γίνονται χρησιμοποιώντας ιούς δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για την ανθρώπινη θεραπεία, αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην έρευνα για την κατανόηση ασθενειών και τον εντοπισμό νέων φαρμάκων. Τα ασφαλή και σταθερά iPS πρέπει σε κάθε περίπτωση να αποτελούν προτεραιότητα», λέει ο Δρ Laslett.
Το τεστ χρησιμοποιεί τεχνολογία λέιζερ για την ταυτοποίηση πρωτεϊνών που βρίσκονται στην επιφάνεια των κυττάρων. Με βάση την παρουσία ή απουσία συγκεκριμένων πρωτεϊνών τα κύτταρα στη συνέχεια διαχωρίζονται και παρακολουθούνται. Τα μη ασφαλή βλαστοκύτταρα αναγνωρίζονται εύκολα επειδή σχηματίζουν αναγνωρίσιμα συμπλέγματα κυττάρων, κάτι που τα ασφαλή δεν το κάνουν. Αυτό το τεστ θα μπορούσε να εφαρμοστεί επίσης για την αξιολόγηση των πρόσφατα μεταφερόμενων ανθρώπινων εμβρυϊκών βλαστοκυττάρων.
Ο καθηγητής Martin Pera, επικεφαλής του προγράμματος, δήλωσε: «Παρά το γεγονός ότι θεραπείες μεταμόσχευσης κυττάρων με βάση τα κύτταρα iPS είναι ταχεία διαδικασία για τις δοκιμές σε ανθρώπους, ωστόσο υπάρχει ακόμα πολλή συζήτηση στην επιστημονική κοινότητα πάνω στους πιθανούς κινδύνους αυτής της νέας τεχνολογίας. Αυτή η σημαντική μελέτη παρέχει μια απλή και ισχυρή τεχνική για την αξιολόγηση του πόσο ασφαλείς για χρήση σε ασθενείς, είναι οι σειρές βλαστοκυττάρων».