Σταματήστε να συμπεριφέρεστε στο κατοικίδιό σας σαν “παιδί με γούνα” – Βλάπτετε την υγεία του
Η αυξανόμενη τάση των ιδιοκτητών κατοικίδιων να βλέπουν τα ζώα τους ως παιδιά και όχι ως σκύλους ή γάτες μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες. Οι ιδιοκτήτες, και οι κτηνίατροι, θα πρέπει να είναι προσεκτικοί, προειδοποιεί ο Eddie Clutton.
Κάποτε ζούσαν στις αυλές μας, αλλά τώρα πολλά κατοικίδια – προς το καλύτερο ή το χειρότερο – έχουν μεταβεί σε μια καλοζωισμένη ζωή ως μέλη της οικογένειας, ως “παιδιά με γούνα”. Η Αμερικανική Κτηνιατρική Ιατρική Ένωση τόνισε πρόσφατα ότι οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων αναμενόταν να ξοδέψουν σχεδόν 1 δισεκατομμύριο δολάρια σε κοστούμια για τα κατοικίδιά τους φέτος. Πολλοί το βλέπουν αυτό ως αβλαβή διασκέδαση, αλλά η αυξανόμενη τάση να αντιμετωπίζονται τα κατοικίδια ως υποκατάστατα παιδιά – ή τουλάχιστον μικροί άνθρωποι – μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για την υγεία και την ευημερία των εμπλεκομένων ζώων.
Οι πρόδρομοι του σύγχρονου “παιδιού με γούνα” ανήκαν σε έναν ευρέως διαδεδομένο πληθυσμό μικρών, εξημερωμένων σαρκοφάγων των γενών Canis και Felis. Παρά το σχετικά μικρό προσδόκιμο ζωής τους, αυτά τα κατοικίδια συνήθως έφερναν σημαντική ευχαρίστηση, συντροφικότητα και κάποια οφέλη για την υγεία στους ανθρώπους ιδιοκτήτες τους, ενώ δίδασκαν στα παιδιά τον σεβασμό και τις ζωτικές ανάγκες αυτών των ζώων.
Τα κατοικίδια έχουν επίσης προσφέρει άλλα εκπαιδευτικά οφέλη, όπως την ευκαιρία να βιώσουν και να θρηνήσουν τον θάνατο μη ανθρώπων, προετοιμαζόμενοι για τον θάνατο αγαπημένων ανθρώπων. Τα περισσότερα κατοικίδια θα ανταμείβονταν για αυτό με τροφή, νερό, στέγη, εμβόλια, πούδρες ψύλλων και ένα όνομα που αντανακλά την υπηρεσία τους (Φαίδων), το χρώμα (Μελανιάς) ή τα χαρακτηριστικά συμπεριφοράς (Ρόβερ). Είναι σημαντικό ότι συνήθως τους εξασφαλιζόταν ένας σχετικά ευχάριστος θάνατος πριν οι αναπόφευκτες συνέπειες της προχωρημένης ηλικίας εξαλείψουν οποιαδήποτε εναπομένουσα ποιότητα ζωής.
Η εξέλιξη από κατοικίδιο σε “παιδί με γούνα” μπορεί να αποδοθεί σε πολλά πράγματα, συμπεριλαμβανομένης της υπερβολικής έμφασης στον δεσμό ανθρώπου-ζώου, της αυξανόμενης ευημερίας, της άγνοιας των βιολογικών αναγκών των ζώων, του ακαταμάχητου καταναλωτισμού – και, στη διάδοση ατυχούς (αν και καλοπροαίρετου) ανθρωπομορφισμού, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Οι κύριες αιτίες, οι κινητήριες δυνάμεις και τα αποτελέσματα του φαινομένου του “παιδιού με γούνα” έχουν ενταθεί και εξαπλωθεί παγκοσμίως. Οι αποδείξεις γι’ αυτό είναι αναπόφευκτες και υπερβαίνουν τη διαθεσιμότητα ρούχων για γενέθλια, Απόκριες ή Χριστούγεννα. Καρότσια, κοσμήματα, αρώματα, πάνες, βερνίκια νυχιών, βαφές τριχώματος, τούρτες γενεθλίων και παπούτσια είναι πλέον διαθέσιμα για το σύγχρονο “παιδί με γούνα”, όπως και οι “gold standard” κτηνιατρικές θεραπείες.
Οι δυσμενείς σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις στην υγεία του φαινομένου του “παιδιού με γούνα” είναι καλά τεκμηριωμένες. Πάρτε για παράδειγμα τα καρότσια για σκύλους: ενώ δυνητικά χρήσιμα για τραυματισμένα ή αρθριτικά ζώα, η υπερβολική χρήση τους σε άλλους σκύλους μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκή ατροφία, βλάβη των αρθρώσεων και παχυσαρκία. Ο περιορισμός της κίνησης του “παιδιού με γούνα” περιορίζει τη φυσική του τάση να εξερευνά, να οριοθετεί την περιοχή του και να αλληλεπιδρά με περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά, όπως άλλα του είδους του, οδηγώντας σε φόβο και άγχος.
Δεδομένων αυτών των πιθανών κινδύνων για την υγεία και την ευημερία, θα περίμενε κανείς το κτηνιατρικό επάγγελμα να υιοθετήσει μια καθολικά καταδικαστική θέση όσον αφορά το φαινόμενο του “παιδιού με γούνα”. Παραδόξως, αυτό δεν συμβαίνει, με τις στάσεις να κυμαίνονται από την αποδοκιμασία έως την εκμετάλλευση. Η τελευταία θέση είναι ανησυχητική, επειδή ενθαρρύνοντας την υπερβολική θεραπεία, για παράδειγμα την ακτινοθεραπεία σε γεροντικά ζώα, μπορεί να θέσει περαιτέρω σε κίνδυνο την ευημερία των ζώων χωρίς απαραίτητα να βελτιώσει την υγεία τους.
Η βαθιά αγάπη ενός ιδιοκτήτη για το κατοικίδιό του μπορεί πάντα να γίνει αποδεκτή, υπό την προϋπόθεση ότι δίνεται προτεραιότητα στα συμφέροντα του ζώου, κάτι που περιλαμβάνει τη διασφάλιση της ελευθερίας του από τον πόνο, τα βάσανα και τη δυσφορία. Αυτό που είναι σημαντικά λιγότερο υπερασπίσιμο είναι ο κτηνίατρος που εκμεταλλεύεται την παραπλανημένη αγάπη ενός ιδιοκτήτη για το κατοικίδιό του για να διεξάγει περιττές, επεμβατικές, επώδυνες, αναπόδεικτες και δαπανηρές εξετάσεις και διαδικασίες σε ένα ζώο που δεν μπορεί να δώσει τη συγκατάθεσή του.
Όλοι οι φροντιστές θα πρέπει να αναλογιστούν τα βάσανα που μπορεί να προκύψουν όταν τα ζώα αντιμετωπίζονται ακατάλληλα: δηλαδή, ως παιδιά και όχι ως σκύλοι ή γάτες. Και οι κτηνίατροι που υποστηρίζουν την τάση του “παιδιού με γούνα” θα έπρεπε να το γνωρίζουν καλύτερα.