Όταν ένας Αλγόριθμος Τεχνητής Νοημοσύνης χαρακτηρίζεται ως «θηλυκός», οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να τον εκμεταλλευτούν
Οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να εκμεταλλευτούν θηλυκούς συνεργάτες τεχνητής νοημοσύνης από τους άρρενες – αποδεικνύοντας ότι οι διακρίσεις λόγω φύλου έχουν αντίκτυπο πέρα από τις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις.
Μια πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις 2 Νοεμβρίου στο περιοδικό iScience, εξέτασε πώς κυμαινόταν η προθυμία των ανθρώπων να συνεργαστούν όταν σε ανθρώπους ή συνεργάτες τεχνητής νοημοσύνης δόθηκαν θηλυκές, μη δυαδικές, αρσενικές και χωρίς φύλο ετικέτες.
Οι ερευνητές ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να παίξουν ένα γνωστό πείραμα σκέψης που ονομάζεται “Δίλημμα του Φυλακισμένου”, ένα παιχνίδι στο οποίο δύο παίκτες είτε επιλέγουν να συνεργαστούν μεταξύ τους είτε να εργαστούν ανεξάρτητα. Εάν συνεργαστούν, και οι δύο έχουν το καλύτερο αποτέλεσμα.
Αλλά αν κάποιος επιλέξει να συνεργαστεί και ο άλλος όχι, ο παίκτης που δεν συνεργάστηκε σκοράρει καλύτερα, προσφέροντας ένα κίνητρο για να «εκμεταλλευτεί» ο ένας τον άλλον. Εάν και οι δύο επιλέξουν να μην συνεργαστούν, και οι δύο παίκτες σκοράρουν χαμηλά.
Οι άνθρωποι ήταν περίπου 10% πιο πιθανό να εκμεταλλευτούν έναν συνεργάτη τεχνητής νοημοσύνης από έναν ανθρώπινο, σύμφωνα με τη μελέτη. Αποκάλυψε επίσης ότι οι συμμετέχοντες ήταν πιο πιθανό να συνεργαστούν με θηλυκούς, μη δυαδικούς και χωρίς φύλο συνεργάτες παρά με αρσενικούς συνεργάτες, επειδή περίμεναν και ο άλλος παίκτης να συνεργαστεί.
Οι άνθρωποι ήταν λιγότερο πιθανό να συνεργαστούν με αρσενικούς συνεργάτες, επειδή δεν τους εμπιστεύονταν να επιλέξουν τη συνεργασία, σύμφωνα με τη μελέτη – ειδικά οι γυναίκες συμμετέχοντες, οι οποίες ήταν πιο πιθανό να συνεργαστούν με άλλους «θηλυκούς» παράγοντες από ό,τι με αρσενικούς παράγοντες, ένα φαινόμενο γνωστό ως «ομοφιλία».
“Οι παρατηρούμενες προκαταλήψεις στις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις με τους παράγοντες τεχνητής νοημοσύνης είναι πιθανό να επηρεάσουν τον σχεδιασμό τους, για παράδειγμα, για να μεγιστοποιηθεί η δέσμευση των ανθρώπων και να οικοδομηθεί εμπιστοσύνη στις αλληλεπιδράσεις τους με αυτοματοποιημένα συστήματα”, ανέφεραν οι ερευνητές στη μελέτη. “Οι σχεδιαστές αυτών των συστημάτων πρέπει να γνωρίζουν τις ανεπιθύμητες προκαταλήψεις στις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις και να εργάζονται ενεργά για τον μετριασμό τους στον σχεδιασμό των διαδραστικών παραγόντων τεχνητής νοημοσύνης.”
Οι κίνδυνοι της εξανθρωποποίησης των παραγόντων τεχνητής νοημοσύνης
Όταν οι συμμετέχοντες δεν συνεργάστηκαν, αυτό έγινε για έναν από τους δύο λόγους. Πρώτον, περίμεναν ότι ο άλλος παίκτης δεν θα συνεργαζόταν και δεν ήθελαν χαμηλότερη βαθμολογία. Η δεύτερη πιθανότητα είναι ότι πίστευαν ότι ο άλλος θα συνεργαζόταν και έτσι η αυτόνομη πορεία θα μείωνε τον κίνδυνο χαμηλότερης βαθμολογίας – σε βάρος του άλλου παίκτη. Οι ερευνητές όρισαν αυτή τη δεύτερη επιλογή ως εκμετάλλευση.
Οι συμμετέχοντες ήταν πιο πιθανό να “εκμεταλλευτούν” τους συνεργάτες τους όταν είχαν θηλυκές, μη δυαδικές ή χωρίς φύλο ετικέτες από ό,τι τις αρσενικές. Εάν ο συνεργάτης τους ήταν τεχνητή νοημοσύνη, η πιθανότητα εκμετάλλευσης αυξανόταν. Οι άνδρες ήταν πιο πιθανό να εκμεταλλευτούν τους συνεργάτες τους και ήταν πιο πιθανό να συνεργαστούν με ανθρώπινους συνεργάτες παρά με τεχνητή νοημοσύνη. Οι γυναίκες ήταν πιο πιθανό να συνεργαστούν από τους άνδρες και δεν έκαναν διακρίσεις μεταξύ ενός ανθρώπινου ή ενός συνεργάτη τεχνητής νοημοσύνης.
Η μελέτη δεν είχε αρκετούς συμμετέχοντες που να προσδιορίζονται ως οποιοδήποτε φύλο εκτός από θηλυκό ή αρσενικό για να εξαγάγει συμπεράσματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο άλλα φύλα αλληλεπιδρούν με έμφυλους ανθρώπινους και τεχνητούς συνεργάτες.
Σύμφωνα με τη μελέτη, όλο και περισσότερα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης εξανθρωποποιούνται (δίνονται ανθρώπινα χαρακτηριστικά όπως φύλα και ονόματα) για να ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να εμπιστευτούν και να ασχοληθούν μαζί τους.
Η εξανθρωποποίηση της τεχνητής νοημοσύνης χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο τρόπος με τον οποίο οι διακρίσεις λόγω φύλου επηρεάζουν τις αλληλεπιδράσεις των ανθρώπων θα μπορούσε, ωστόσο, να ενισχύσει τις υπάρχουσες προκαταλήψεις, επιδεινώνοντας τις διακρίσεις.
Ενώ πολλά από τα σημερινά συστήματα τεχνητής νοημοσύνης είναι διαδικτυακά chatbots, στο εγγύς μέλλον, οι άνθρωποι θα μπορούσαν να μοιράζονται τακτικά το δρόμο με αυτοοδηγούμενα αυτοκίνητα ή να έχουν τεχνητή νοημοσύνη να διαχειρίζεται τα προγράμματα εργασίας τους. Αυτό σημαίνει ότι ίσως χρειαστεί να συνεργαστούμε με την τεχνητή νοημοσύνη με τον ίδιο τρόπο που αναμένεται σήμερα να συνεργαστούμε με άλλους ανθρώπους, καθιστώντας την ευαισθητοποίηση σχετικά με την προκατάληψη των φύλων στην τεχνητή νοημοσύνη ακόμη πιο κρίσιμη.
“Ενώ η επίδειξη μεροληπτικών συμπεριφορών προς τους έμφυλους παράγοντες τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να μην αντιπροσωπεύει μια μείζονα ηθική πρόκληση από μόνη της, θα μπορούσε να ενισχύσει επιβλαβείς συνήθειες και να επιδεινώσει τις υπάρχουσες διακρίσεις λόγω φύλου στις κοινωνίες μας”, πρόσθεσαν οι ερευνητές.
“Κατανοώντας τα υποκείμενα μοτίβα μεροληψίας και τις αντιλήψεις των χρηστών, οι σχεδιαστές μπορούν να εργαστούν για τη δημιουργία αποτελεσματικών, αξιόπιστων συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης ικανών να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των χρηστών τους, ενώ παράλληλα προωθούν και διατηρούν θετικές κοινωνικές αξίες όπως η δικαιοσύνη και η ισότητα.”