Μεταμοσχεύσεις οργάνων για αθανασία: Μήπως ο Σι και ο Πούτιν έχουν δίκιο;
Οι μεταμοσχεύσεις οργάνων σίγουρα σώζουν ζωές, αλλά η χειρουργική επέμβαση είναι μια μεγάλη υπόθεση με σημαντικούς κινδύνους. Είναι δυνατόν να γίνουμε αθάνατοι με τη βοήθεια των μεταμοσχεύσεων; Αυτό ήταν το απροσδόκητο θέμα συζήτησης αυτή την εβδομάδα μεταξύ του Κινέζου προεδρευτή Σι Τζινπίνγκ και του Ρώσου προεδρεύοντος Βλαντιμίρ Πούτιν, όταν συναντήθηκαν σε μια στρατιωτική παρέλαση στο Πεκίνο.
Ένας μεταφραστής, μιλώντας στα Μανδαρινικά εκ μέρους του Πούτιν, είπε στον Σι πώς τα ανθρώπινα όργανα μπορούν να μεταμοσχεύονται επανειλημμένα “ώστε να μπορεί κάποιος να γίνεται όλο και πιο νέος” παρά την ηλικία του, και μπορεί ακόμη και να είναι σε θέση να αποτρέψει τη γήρανση “άπειρα”. “Προβλέπεται ότι σε αυτόν τον αιώνα μπορεί να γίνει δυνατό να ζήσει κάποιος μέχρι τα 150”, πρόσθεσε. Χαμόγελα και γέλια δείχνουν ότι ήταν λίγο αστείο, αλλά μήπως έχουν δίκιο;
Οι μεταμοσχεύσεις οργάνων σίγουρα σώζουν ζωές – στο Ηνωμένο Βασίλειο, πάνω από 100.000 άτομα έχουν σωθεί τα τελευταία 30 χρόνια, σύμφωνα με το NHS Blood and Transplant. Και οι συνεχείς προόδους στην ιατρική και την τεχνολογία σημαίνουν ότι τα μεταμοσχευμένα όργανα διαρκούν πολύ περισσότερο μόλις εισέλθουν σε ανθρώπους. Ορισμένοι ασθενείς έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση νεφρού που έχει λειτουργήσει για πάνω από 50 χρόνια. Η διάρκεια ζωής ενός οργάνου εξαρτάται από το πόσο υγιής είναι ο δότης και ο λήπτης – καθώς και από το πώς το φροντίζουν.
Για παράδειγμα, αν αποκτήσετε έναν νέο νεφρό από ζωντανό δότη, μπορείτε να περιμένετε ότι θα διαρκέσει 20 έως 25 χρόνια. Αν το αποκτήσετε από αποθανόντα δότη, αυτό μειώνεται σε 15 έως 20 χρόνια. Ο τύπος του οργάνου έχει σημασία επίσης. Ένα ήπαρ μπορεί να διαρκέσει γύρω στα 20 χρόνια, μια καρδιά 15 χρόνια και οι πνεύμονες σχεδόν 10 χρόνια, σύμφωνα με έρευνες.
Εισιτήριο για αιώνια ζωή;
Ο Πούτιν και ο Σι μπορεί να μιλούν για την μεταμόσχευση πολλαπλών οργάνων και ίσως επανειλημμένα. Ωστόσο, η χειρουργική επέμβαση είναι μια μεγάλη επιχείρηση, με σημαντικούς κινδύνους. Κάθε φορά που υποβάλλεστε σε χειρουργική επέμβαση, ρισκάρετε. Αυτή τη στιγμή, οι άνθρωποι που αποκτούν ένα νέο όργανο πρέπει επίσης να παίρνουν ισχυρά φάρμακα για την καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος για τη ζωή τους. Αυτά μπορεί να έχουν παρενέργειες, όπως υπέρταση, και να αυξάνουν τον κίνδυνο λοιμώξεων. Η απόρριψη – όταν το ανοσοποιητικό σας σύστημα αρχίζει να επιτίθεται στο μεταμοσχευμένο όργανο επειδή το αναγνωρίζει ως ξένο – μπορεί μερικές φορές να συμβεί, ακόμα και αν παίρνετε τα φάρμακά σας.
Κατασκευασμένα όργανα
Οι επιστήμονες εργάζονται για να δημιουργήσουν όργανα χωρίς απόρριψη, χρησιμοποιώντας γενετικά τροποποιημένα γουρούνια ως δότες. Χρησιμοποιούν ένα εργαλείο επεξεργασίας γονιδίων γνωστό ως crispr για να αφαιρέσουν ορισμένα γονίδια του γουρουνιού και να προσθέσουν ορισμένα ανθρώπινα γονίδια ώστε το όργανο να είναι πιο συμβατό. Η αναπαραγωγή ειδικών γουρουνιών για αυτό είναι ιδανική, λένε οι ειδικοί, καθώς τα όργανά τους είναι περίπου του σωστού μεγέθους για τους ανθρώπους.
Η επιστήμη είναι ακόμα εξαιρετικά πειραματική, αλλά έχουν πραγματοποιηθεί επεμβάσεις στην καρδιά και στον νεφρό. Οι δύο άντρες που συμφώνησαν να υποβληθούν στις διαδικασίες ήταν πρωτοπόροι αυτού του νέου πεδίου της ιατρικής των μεταμοσχεύσεων. Και οι δύο έχουν από τότε πεθάνει, αλλά βοήθησαν στην πρόοδο της ξενιστικής μεταμόσχευσης – της μεταμόσχευσης ζωντανών κυττάρων, ιστών ή οργάνων από ένα είδος σε άλλο.
Μια άλλη οδός που εξερευνάται είναι η ανάπτυξη ολοκαίνουργιων οργάνων χρησιμοποιώντας τα δικά μας ανθρώπινα κύτταρα. Τα βλαστοκύτταρα έχουν τη δυνατότητα να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε τύπο κυττάρου ή ιστού που βρίσκεται στο σώμα. Καμία ερευνητική ομάδα δεν έχει καταφέρει ακόμα να δημιουργήσει πλήρως λειτουργικά, μεταμοσχεύσιμα ανθρώπινα όργανα, αλλά οι επιστήμονες πλησιάζουν.
Το Δεκέμβριο του 2020, ερευνητές από το Ηνωμένο Βασίλειο, UCL και το Ινστιτούτο Francis Crick, ξαναέφτιαξαν έναν ανθρώπινο θύμο – ένα απαραίτητο όργανο του ανοσοποιητικού συστήματος – χρησιμοποιώντας ανθρώπινα βλαστοκύτταρα και ένα βιομηχανικό σκαλοπάτι. Όταν μεταμοσχεύθηκε σε ποντίκια ως δοκιμή, φάνηκε να λειτουργεί. Και οι επιστήμονες στο Νοσοκομείο Great Ormond Street στο Λονδίνο δηλώνουν ότι έχουν αναπτύξει ανθρώπινες εντερικές μοσχεύσεις χρησιμοποιώντας βλαστοκύτταρα από ιστούς ασθενών που θα μπορούσαν μια μέρα να οδηγήσουν σε εξατομικευμένες μεταμοσχεύσεις για παιδιά με εντερική ανεπάρκεια. Ωστόσο, αυτές οι εξελίξεις αφορούν τη θεραπεία ασθενειών, παρά την προσπάθεια να κρατήσουν τους ανθρώπους ζωντανούς μέχρι τα 150.
Ο τεχνολογικός επιχειρηματίας Μπράιαν Τζόνσον έχει ξοδέψει εκατομμύρια στην προσπάθειά του να αντιστρέψει τη βιολογική του ηλικία. Δεν έχει δοκιμάσει προς το παρόν να αποκτήσει νέα όργανα – όσο γνωρίζουμε – αλλά έχει εγχύσει τον εαυτό του με πλάσμα του 17χρονου γιου του. Έχει σταματήσει από τότε, αφού δεν είδε οφέλη και υπήρξε αυξημένος ιατρικός έλεγχος από οργανισμούς όπως η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων. Ο Δρ. Τζούλιαν Μουτς από το King’s College London δήλωσε ότι πέρα από τις μεταμοσχεύσεις οργάνων, εξετάζονται προσεγγίσεις όπως η αντικατάσταση πλάσματος, αλλά αυτές παραμένουν πειραματικές. “Είναι αβέβαιο αν τέτοιες στρατηγικές θα έχουν σημαντική επίδραση στη διάρκεια ζωής, ιδιαίτερα στη μέγιστη ανθρώπινη διάρκεια ζωής, παρόλο που είναι μια περιοχή σημαντικού επιστημονικού ενδιαφέροντος”.
Ο καθηγητής Νιλ Μάμποτ, ειδικός στην ανοσοπαθολογία στο Ινστιτούτο Ρόσλιν του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, εκφράζει την εικασία ότι η ζωή μέχρι τα 125 χρόνια μπορεί να είναι το ανώτατο όριο. “Η επαληθευμένη γηραιότερη ζωντανή γυναίκα ήταν η Γαλλίδα, Ζαν Καλμάν, η οποία έζησε 122 χρόνια, από το 1875 έως το 1997”, είπε στο BBC News.
Και ενώ τα κατεστραμμένα και νοσούντα όργανα μπορεί να αντικατασταθούν με μεταμοσχεύσεις, καθώς γερνάμε, τα σώματά μας γίνονται πολύ λιγότερο ανθεκτικά ή ικανά να αντεπεξέλθουν σε φυσικούς στρεσογόνους παράγοντες. “Αρχίζουμε να αντιδρούμε λιγότερο αποτελεσματικά σε λοιμώξεις, και τα σώματά μας γίνονται πιο εύθραυστα, επιρρεπή σε τραυματισμούς και λιγότερο ικανά να ανακάμψουν και να επισκευαστούν”. “Το άγχος, το τραύμα και η επίδραση της μεταμόσχευσης, μαζί με τη συνεχιζόμενη χρήση φαρμάκων καταστολής του ανοσοποιητικού που απαιτούνται για να αποτραπεί η απόρριψη των μεταμοσχευμένων οργάνων θα ήταν πολύ σοβαρά για ασθενείς σε τέτοια προχωρημένη ηλικία”. Ο καθηγητής Μάμποτ δήλωσε: “Αντί να επικεντρωνόμαστε στην επέκταση της διάρκειας ζωής, θα πρέπει να προσπαθήσουμε να ζήσουμε υγιή χρόνια”.