Ποια είναι τα σημάδια του εθισμού στη ζάχαρη;

Ο εθισμός στη ζάχαρη είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται αρκετά συχνά από τους ανθρώπους είτε για να αυτοπροσδιοριστούν είτε για να προσδιορίσουν τους άλλους και συνοδεύεται πάντα από ψυχολογικά σκαμπανεβάσματα.

Εκτός, όμως, από τις εναλλαγές διάθεσης, υπάρχουν συμπτώματα στέρησης, όταν κάποιος έχει πολύ καιρό να φάει κάτι γλυκό, κατάθλιψη, ακόμα και φυσική ασθένεια.

Επιπλέον, ένα σημαντικό μέρος του αγώνα όσων φαίνεται να είναι εθισμένοι στη ζάχαρη είναι κυρίως ψυχολογικό, καθώς ο ψυχικός εθισμός μπορεί συχνά να είναι εξίσου ισχυρός με τον βιολογικό. Το αν οι άνθρωποι μπορεί να εθιστούν στη ζάχαρη με τον ίδιο τρόπο που εθίζονται, ας πούμε, στα ναρκωτικά είναι μέρος μεγάλης συζήτησης. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές οι ερευνητές δεν έχουν διαπιστώσει οριστικά πως η ζάχαρη δημιουργεί εκείνα τα χαρακτηριστικά που απαιτούνται για να χαρακτηρίσουμε κάποιον «βιολογικά εθισμένο» και ίσως είναι περισσότερο ακριβές για τα άτομα που είναι εθισμένα στη ζάχαρη να λέμε πως απλά είναι «εξαρτώμενα» από τη ζάχαρη.

Σε γενικές γραμμές, αυτοί που φαίνεται πως είναι εθισμένοι στη ζάχαρη, μαρτυρούν μια σταθερή αγάπη για τα γλυκά. Συγκεκριμένα, πολλά απ’ αυτά τα άτομα μπορούν να δοκιμάσουν κάτι που περιέχει ζάχαρη και να αισθάνονται «υποχρεωμένα» να φάνε περισσότερο από όσο χρειάζονται ή απ’ όσο αισθάνονται ότι θα τους χορτάσει. Σε καθημερινή βάση, εκείνοι που εξαρτώνται από τη ζάχαρη μπορεί να παρουσιάζουν εναλλαγές διάθεσης όλη την ημέρα, καθώς τα επίπεδα της ινσουλίνης τους έχουν μετατραπεί σε… ασανσέρ. Κόπωση, υπνηλία ή και κατάθλιψη, είναι τυπικά χαρακτηριστικά των χαμηλών επιπέδων διάθεσης, ενώ η υψηλή ενέργεια και το αίσθημα ευφορίας είναι δείγματα των υψηλών επιπέδων διάθεσης. Στη σοβαρή εξάρτηση, όμως, από τη ζάχαρη, τα υψηλά συμπτώματα γίνονται λιγότερο εμφανή και τα άτομα χρειάζεται να καταναλώνουν ζάχαρη απλά και μόνο για να μην πέφτουν ψυχολογικά.

Τα συμπτώματα στέρησης της ζάχαρης είναι ίσως η πιο σαφής ένδειξη ότι κάποιος έχει εθιστεί στη ζάχαρη. Οι εναλλαγές της διάθεσης και η ευερεθιστότητα μπορεί για κάποιους να συνοδεύονται και από πονοκεφάλους, ναυτία και κόπωση. Σε πολλές περιπτώσεις τα συμπτώματα στέρησης ζάχαρης είναι αποτέλεσμα μιας τυχαίας αποχής από τη ζάχαρη για ένα χρονικό διάστημα, λόγω άλλων συνθηκών. Πολλοί σ’ αυτή την κατάσταση θα καταναλώσουν περιστασιακά πολύ περισσότερη ζάχαρη απ’ ό,τι πριν από την περίοδο της αποχής κι αυτό είναι ένα ακόμα σύμπτωμα πιθανού εθισμού στη ζάχαρη.

Οπως συμβαίνει και με τα άτομα που έχουν πιο σοβαρούς εθισμούς, έτσι και πολλοί από εκείνους που εξαρτώνται από τη ζάχαρη έχουν μια ψυχολογική σχέση μ’ αυτήν. Είναι σύνηθες για εκείνους που εξαρτώνται από τη ζάχαρη να στραφούν στα γλυκά όταν αισθάνονται κατάθλιψη ή άγχος. Η εξάρτηση μπορεί να εκδηλωθεί με τη χρήση της ζάχαρης ως μέσο αυτο-ανταμοιβής, όπως όταν ολοκληρώσουν κάποια εργασία ή επιτύχουν κάποιο σημαντικό επίτευγμα. Ειδικότερα στις περιπτώσεις που εμπλέκεται πολυφαγία και ψυχολογική εξάρτηση του ατόμου από τη ζάχαρη, μπορεί να υπάρχει κάποια σχέση με διατροφική διαταραχή. Επιπλέον, πολλοί μαρτυρούν ότι οι διατροφικές τους επιθυμίες οδηγούν σε ακόμα μεγαλύτερες επιθυμίες, κάτι που αποτελεί κλασικό σύμπτωμα του εθισμού ή της εξάρτησης από ένα προϊόν.

Μερικοί ερευνητές έχουν πραγματοποιήσει πειράματα σε αρουραίους, σε μια προσπάθεια να διαπιστώσουν αν η ζάχαρη μπορεί να χαρακτηριστεί βιολογικός εθισμός με τον ίδιο τρόπο που θεωρούνται τα ναρκωτικά. Τα πειράματα αυτά έπρεπε να επιβεβαιώσουν τρία χαρακτηριστικά. Πρώτον, ότι τα άτομα θα πρέπει να έχουν υποβληθεί σε αλλαγή στη χημεία του εγκεφάλου και τη συμπεριφορά, ως αποτέλεσμα της ζάχαρης. Δεύτερον, ότι η στέρηση θα πρέπει να συνοδεύεται από περαιτέρω αλλαγές στη χημεία του εγκεφάλου. Και τρίτον, ότι ο απόηχος της στέρησης θα πρέπει να συνοδεύεται από σημάδια επιθυμίας για ζάχαρη και υποτροπή. Παρόλο που αυτά τα χαρακτηριστικά δεν έχουν επιβεβαιωθεί επίσημα από την έρευνα, υπάρχουν πολλοί ειδήμονες που πιστοποιούν ότι όντως υπάρχουν τέτοιες περιπτώσεις.