Στην Αργολίδα το πρώτο κρούσμα από τον ιό του Δυτικού Νείλου
Το πρώτο εργαστηριακά επιβεβαιωμένο περιστατικό λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου για το 2017 ανακοίνωσε το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.
Το ΚΕΕΛΠΝΟ, ενημέρωσε, εξάλλου, ότι η έκβαση της νόσου στον ασθενή, κάτοικο αγροτικής περιοχής της Αργολίδας, ήταν καλή και έχει ήδη εξέλθει από το νοσοκομείο, στο οποίο νοσηλευόταν.
Ο ιός του Δυτικού Νείλου μεταδίδεται κυρίως μέσω του τσιμπήματος μολυσμένων «κοινών» κουνουπιών. Η βασική δεξαμενή του ιού στη φύση είναι τα άγρια πτηνά, από όπου μολύνονται τα κουνούπια, ενώ οι άνθρωποι δεν μεταδίδουν περαιτέρω τον ιό.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι ασθενείς παραμένουν ασυμπτωματικοί ή έχουν ήπια συμπτωματολογία, ενώ οι πιο σοβαρές εκδηλώσεις της νόσου (π.χ. εγκεφαλίτιδα) αφορούν συνήθως άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, καθώς και άτομα με χρόνια υποκείμενα νοσήματα.
Κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου σε ανθρώπους και ζώα είχαν καταγραφεί τα έτη 2010-2014, κατά τους θερινούς μήνες, σε διάφορες περιοχές της χώρας, ενώ κυκλοφορία του ιού είχε καταγραφεί σχεδόν σε όλες τις περιφέρειες.
Αν και τα έτη 2015-2016 δεν καταγράφηκαν κρούσματα της λοίμωξης σε ανθρώπους στην Ελλάδα, λόγω της σύνθετης επιδημιολογίας και της απρόβλεπτης κυκλοφορίας του ιού, θεωρούνταν πιθανή και αναμενόμενη από τους επιστήμονες η επανεμφάνιση περιστατικών λοίμωξης από τον ιό στη χώρα μας.
Το ΚΕΕΛΠΝΟ εκτιμά πως οι περιοχές κυκλοφορίας του ιού κατά την τρέχουσα περίοδο δεν μπορούν να προβλεφθούν με ασφάλεια, καθώς η επιδημιολογία του ιού καθορίζεται από πολλούς παράγοντες. «Ως εκ τούτου συνιστούμε να λαμβάνονται συστηματικά μέτρα ατομικής προστασίας από κουνούπια σε όλη την επικράτεια», αναφέρει σε ανακοίνωσή του.
Τα μέτρα ατομικής προστασίας περιλαμβάνουν τη χρήση εγκεκριμένων δραστικών εντομοαπωθητικών ουσιών σώματος και περιβάλλοντος, σητών, κουνουπιέρων, κλιματιστικών κ.λπ., καθώς και την αποφυγή δημιουργίας λιμναζόντων υδάτων σε αυλές και μπαλκόνια.
624 κρούσματα και 79 θάνατοι την περίοδο 2010 -2014
Η δραστηριότητα του ιού του Δυτικού Νείλου στη χώρα μας την περίοδο 2010 -2014 άφησε πίσω της 79 νεκρούς από τα συνολικά 624 κρούσματα που παρουσιάστηκαν. Κρούσματα του ιού είχαν παρατηρηθεί τους θερινούς μήνες της συγκεκριμένης περιόδου σχεδόν σε όλες τις περιφέρειες της επικράτειας.
Ειδικότερα:
• Το 2010 καταγράφηκαν 262 κρούσματα και 35 θάνατοι
• Το 2011 καταγράφηκαν 100 κρούσματα και 9 θάνατοι. Στις 75 περιπτώσεις υπήρξαν συμπτώματα στο κεντρικό νευρικό σύστημα και σε 25 εκδηλώθηκε εμπύρετο νόσημα
• Το 2012 καταγράφηκαν 161 κρούσματα και 18 θάνατοι
• Το 2013 καταγράφηκαν 86 κρούσματα και 11 θάνατοι
• Το 2014 καταγράφηκαν 15 κρούσματα και 6 θάνατοι.
Αν και το διάστημα 2015-2016 δεν καταγράφηκαν κρούσματα σε ανθρώπους στην Ελλάδα, λόγω της σύνθετης επιδημιολογίας και της απρόβλεπτης κυκλοφορίας του ιού, θεωρούνταν πιθανή και αναμενόμενη από τους επιστήμονες, η επανεμφάνιση περιστατικών λοίμωξης από τον ιό στη χώρα μας.
Πώς μεταδίδεται ο ιός
Ο ιός του Δυτικού Νείλου (ΔΝ) μεταδίδεται με τσίμπημα μολυσμένων κουνουπιών. Η κύρια δεξαμενή του ιού στη φύση είναι τα πτηνά, ενώ οι άνθρωποι και τα θηλαστικά θεωρούνται ως αδιέξοδοι ξενιστές, καθώς ο τίτλος του ιού στο αίμα τους, κατά τη διάρκεια της ιαιμίας, είναι χαμηλός και δεν επαρκεί για τη μόλυνση των κουνουπιών. Η πλειονότητα των ανθρώπων που μολύνονται με τον ιό είναι ασυμπτωματικοί, περίπου 20% εμφανίζουν ήπια συμπτώματα γριπώδους συνδρομής και λιγότεροι από 1% παρουσιάζουν σοβαρότερες εκδηλώσεις από το κεντρικό νευρικό σύστημα, κυρίως εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα, οξεία χαλαρή παράλυση.
Οι πιο σοβαρές εκδηλώσεις εμφανίζονται συνήθως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (>50 ετών), ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς και γενικά άτομα με χρόνια υποκείμενα νοσήματα.
Η επιδημιολογική επιτήρηση, το συστηματικό και έγκαιρο πρόγραμμα καταπολέμησης των κουνουπιών και η ενημέρωση του κοινού για την προστασία από τα κουνούπια, αποτελούν διεθνώς τα σημαντικότερα μέτρα για την πρόληψη της νόσου.
Ενημέρωση από το ΚΕΕΛΠΝΟ για τον ιό του Δυτικού Νείλου
Το ΚΕΕΛΠΝΟ ως φορέας παροχής επιστημονικής συμβολής και αξιολόγησης κινδύνου για την προστασία της Δημόσιας Υγείας στο πλαίσιο ενημέρωσης των πολιτών για τον ιό του Δυτικού Νείλου παραθέτει απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα σχετικά με τα συμπτώματα, τον τρόπο μετάδοσης, καθώς και τη θεραπεία από τη νόσο.
Τι είναι η λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου;
Είναι νόσημα που μεταδίδεται κυρίως από τσίμπημα κουνουπιού και προσβάλλει τα ζώα και τον άνθρωπο.
Γιατί λέγεται ιός του Δυτικού Νείλου;
Ονομάσθηκε έτσι γιατί αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά στην επαρχία του Δυτικού Νείλου στην Ουγκάντα το 1937.
Πώς μεταδίδεται η λοίμωξη από τον ιό;
ΜΟΛΥΣΜΕΝΑ ΚΟΥΝΟΥΠΙΑ: Ο κύριος τρόπος μετάδοσης είναι μέσω τσιμπήματος μολυσμένου κουνουπιού. Τα κουνούπια μολύνονται από άρρωστα πτηνά ή ζώα.
ΜΕΤΑΓΓΙΣΕΙΣ, ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ: Σε πολύ μικρό αριθμό περιπτώσεων έχει αναφερθεί μετάδοση του ιού από μεταμόσχευση οργάνου, μετάγγιση αίματος και σπάνια από τη μητέρα στο έμβρυο (συγγενής λοίμωξη).
ΔΕΝ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ ΑΠΟ ΑΤΟΜΟ ΣΕ ΑΤΟΜΟ: Δεν μεταδίδεται μέσω της συνήθους κοινωνικής (άγγιγμα, φιλί), σεξουαλικής ή άλλης επαφής.
Ποια είναι τα συμπτώματα της λοίμωξης από ιό του Δυτικού Νείλου;
ΑΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΛΟΙΜΩΞΗ: ΤΟ 80% (4 στα 5) των ατόμων που μολύνονται δεν εκδηλώνουν κανένα σύμπτωμα.
ΗΠΙΑ ΝΟΣΟΣ: Το 20% αυτών που μολύνονται με τον ιό αναπτύσσουν ήπια συμπτωματολογία, όπως πυρετό, πονοκέφαλο, αδυναμία, πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις, εμετούς και μερικές φορές δερματικά εξανθήματα (στον κορμό) και διόγκωση λεμφαδένων. Τα συμπτώματα φεύγουν σε 4-7 ημέρες χωρίς να αφήσουν κατάλοιπα.
ΣΟΒΑΡΗ ΜΟΡΦΗ ΝΟΣΟΥ: Λιγότερα από 1 στα 100 άτομα (κυρίως άτομα μεγάλης ηλικίας) αναπτύσσουν τη σοβαρή μορφή της νόσου (εγκεφαλίτιδα/μηνιγγίτιδα). Τα συμπτώματα της σοβαρής νόσου περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, υψηλό πυρετό, δυσκαμψία αυχένα, απάθεια, αποπροσανατολισμό, κώμα, τρόμος, σπασμούς, μυϊκή αδυναμία και παράλυση.
Πόσο σύντομα εμφανίζονται τα συμπτώματα και πόσο διαρκούν;
Μετά το τσίμπημα του κουνουπιού μεσολαβούν συνήθως 2-14 ημέρες (χρόνος επώασης) μέχρι την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Συνήθως διαρκούν μερικές μέρες, αν και μερικές φορές η διάρκεια είναι μεγαλύτερη. Τα συμπτώματα της σοβαρής μορφής της νόσου (εγκεφαλίτιδα/μηνιγγίτιδα) μπορεί να διαρκέσουν μερικές εβδομάδες.
Πώς θεραπεύεται η λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου;
Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για τη λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου. Στις ηπιότερες περιπτώσεις ο πυρετός και τα άλλα συμπτώματα περνούν μόνα τους, ενώ στα πιο σοβαρά περιστατικά που χρειάζεται να νοσηλευτούν χορηγείται υποστηρικτική θεραπεία (χορήγηση ενδοφλέβιων υγρών, πιθανή εισαγωγή σε μονάδα εντατικής θεραπείας για μηχανική αναπνευστική υποστήριξη).
Υπάρχει εμβόλιο για τον ιό του Δυτικού Νείλου;
Δεν υπάρχει προς το παρόν διαθέσιμο εμβόλιο έναντι του ιού.
Πώς μπορώ να αποφύγω τη μόλυνση;
• Να αποφύγω τα τσιμπήματα των κουνουπιών
• Με τη χρήση εντομοαπωθητικών στο ακάλυπτο δέρμα και πάνω από τα ρούχα. Ο χρόνος δράσης των εντομοαπωθητικών ουσιών κυμαίνεται από 1 έως 4-5 ώρες. Τα εντομοαπωθητικά προϊόντα δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή με το στόμα, τα μάτια και το βλεννογόνο της μύτης.
• Με τη χρήση εντομοκτόνων στον αέρα.
• Με τη χρήση κατάλληλων ενδυμάτων. Ρούχα που καλύπτουν όσο περισσότερο γίνεται το σώμα (μακριά μανίκια και παντελόνια).
• Συχνά λουτρά καθαριότητας για την απομάκρυνση του ιδρώτα.
• Προσοχή κατά τις σημαντικότερες ώρες έκθεσης στα τσιμπήματα. Τα περισσότερα είδη κουνουπιών που μεταφέρουν τον ιό τσιμπούν από το σούρουπο μέχρι το χάραμα.
• Να αποφεύγω τα κουνούπια στο σπίτι.
• Με τη χρήση αντικουνουπικών πλεγμάτων (σήτες που εμποδίζουν την δίοδο κουνουπιών) στα ανοίγματα του σπιτιού (π.χ. παράθυρα , φεγγίτες κ.τ.λ.) και περιοδικό έλεγχος και συντήρησή τους.
• Με τη χρήση κουνουπιέρας σε περιοχές με μεγάλη πυκνότητα κουνουπιών ή σε περιπτώσεις που αντενδείκνυται η χρήση άλλων προστατευτικών μέσων (όταν υπάρχουν βρέφη <2 μηνών).Είναι πιο αποτελεσματικές όταν είναι εμβαπτισμένες σε εντομοαπωθητικό.
• Απομάκρυνση του στάσιμου νερού από λεκάνες, βάζα, γλάστρες ώστε να μην έχουν πρόσβαση τα κουνούπια σε λιμνάζοντα νερά που αποτελούν σημεία εναπόθεσης των αυγών τους. Σημειώνεται ότι ακόμα και το έδαφος που παραμένει για μεγάλα διαστήματα υγρό μπορεί να αποτελέσει σημείο εναπόθεσης αυγών.
• Με τη χρήση ανεμιστήρων ή κλιματιστικών. Ο δροσερός αέρας μειώνει τη δραστηριότητα των κουνουπιών, αλλά δεν τα σκοτώνει. Η χρήση ανεμιστήρων (ιδίως οροφής) δυσχεραίνει την προσέγγιση των εντόμων.
• Καλό κούρεμα γρασιδιού, θάμνων, φυλλωσιών.
• Χρήση λαμπτήρων κίτρινου χρώματος για το φωτισμό εξωτερικών χώρων.