Τα Αντικαταθλιπτικά Μπορεί να Επιδεινώνουν την Άνοια, Λέει Μελέτη: Αλλά οι Ειδικοί Έχουν Αντικρουόμενες Απόψεις
Η χρήση αντικαταθλιπτικών μπορεί να επιδεινώσει τη γνωστική έκπτωση σε ασθενείς με άνοια, με ορισμένα φάρμακα να προκαλούν μεγαλύτερη βλάβη από άλλα, αποκάλυψε πρόσφατη μελέτη. Αν και οι ειδικοί έχουν αντικρουόμενες απόψεις γι’ αυτό το εκπληκτικό εύρημα, οι ερευνητές ελπίζουν ότι η μελέτη τους θα βοηθήσει γιατρούς και ασθενείς να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις κατά τη λήψη θεραπευτικών αποφάσεων.
Στην τελευταία μελέτη που δημοσιεύθηκε στο BMC Medicine, οι ερευνητές παρακολούθησαν 18.740 ασθενείς με πρόσφατη διάγνωση άνοιας για 4,3 χρόνια κατά μέσο όρο. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, στο 23% των ασθενών συνταγογραφήθηκαν αντικαταθλιπτικά, με το 65% αυτών να λαμβάνουν εκλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs), μια συχνά χρησιμοποιούμενη κατηγορία αντικαταθλιπτικών.
Για να εξετάσουν εάν η χρήση αντικαταθλιπτικών, ιδιαίτερα των SSRIs, είχε οποιαδήποτε συσχέτιση με την επιδείνωση της γνωστικής έκπτωσης σε αυτούς τους ασθενείς, αξιολόγησαν τη γνωστική υγεία των συμμετεχόντων χρησιμοποιώντας τις βαθμολογίες της Σύντομης Δοκιμασίας Νοητικής Κατάστασης (Mini-Mental State Examination – MMSE).
Τα ευρήματα αποκάλυψαν μια ανησυχητική σύνδεση μεταξύ υψηλότερων δόσεων SSRIs και αυξημένου κινδύνου σοβαρής άνοιας, καταγμάτων και θνησιμότητας από κάθε αιτία. Μεταξύ των διαφόρων SSRIs, η εσιταλοπράμη (escitalopram – πωλείται ως Lexapro) συνδέθηκε με την ταχύτερη γνωστική έκπτωση, ακολουθούμενη από τη σιταλοπράμη (citalopram – Celexa) και τη σερτραλίνη (sertraline – Zoloft).
«Τα καταθλιπτικά συμπτώματα μπορούν τόσο να επιδεινώσουν τη γνωστική έκπτωση όσο και να βλάψουν την ποιότητα ζωής, επομένως είναι σημαντικό να τα αντιμετωπίζουμε. Τα αποτελέσματά μας μπορούν να βοηθήσουν γιατρούς και άλλους επαγγελματίες υγείας να επιλέξουν αντικαταθλιπτικά που είναι καλύτερα προσαρμοσμένα για ασθενείς με άνοια», δήλωσε η Sara Garcia Ptacek, τελευταία συγγραφέας της μελέτης, σε δελτίο τύπου.
Η μελέτη υπογραμμίζει την ανάγκη οι γιατροί να σταθμίζουν τα πιθανά οφέλη των αντικαταθλιπτικών έναντι της πιθανής βλάβης που μπορεί να προκαλέσουν σε ευάλωτους πληθυσμούς.
«Όταν οι ασθενείς έχουν σοβαρά συμπτώματα άγχους ή κατάθλιψης, τα αντικαταθλιπτικά είναι μερικές φορές πολύ χρήσιμα και απαραίτητα. Πιστεύω ότι τα ευρήματά μας μπορούν να καθοδηγήσουν την επιλογή αντικαταθλιπτικού, αν και επρόκειτο για μελέτη κοόρτης, και είναι δύσκολο να συναχθεί αιτιότητα», δήλωσε η Garcia-Ptacek.
Ωστόσο, τα αποτελέσματα της μελέτης θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με προσοχή, καθώς παραμένει ασαφές εάν η γνωστική έκπτωση προκλήθηκε άμεσα από τα αντικαταθλιπτικά ή εάν επηρεάστηκε από άλλους παράγοντες, όπως τα ίδια τα καταθλιπτικά συμπτώματα.
Επισημαίνοντας πιθανούς περιορισμούς της μελέτης, ο Dr. Prasad Nishtala, Αναγνώστης στο Πανεπιστήμιο του Bath, σημείωσε ότι η μελέτη απέτυχε να συνυπολογίσει πλήρως παράγοντες όπως η σοβαρότητα της κατάθλιψης σε ασθενείς με άνοια, γεγονός που θα μπορούσε να επηρεάσει τα αποτελέσματα.
«Επιπλέον, μπορεί να υπάρχει “μεροληψία διοχέτευσης” (channeling bias), που σημαίνει ότι ορισμένα αντικαταθλιπτικά όπως η σιταλοπράμη και η σερτραλίνη μπορεί να συνταγογραφούνταν συχνότερα σε ασθενείς με σοβαρή άνοια, γεγονός που θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει τα αποτελέσματα», δήλωσε ο Dr. Nishtala.