Είναι αλήθεια ότι… τα παζλ καθυστερούν την άνοια;
«Αυτή είναι μια πολύ ισχυρή δήλωση», προειδοποιεί η Roxi Carare, καθηγήτρια κλινικής νευροανατομίας στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον. «Ένας πιο κατάλληλος τρόπος να το θέσουμε είναι: τα παζλ βοηθούν στην καθυστέρηση της εμφάνισης και της επιδείνωσης των συμπτωμάτων της άνοιας».
Η άνοια είναι ένας γενικός όρος για τις καταστάσεις που οδηγούν σε εξασθένιση της γνωστικής λειτουργίας. Ορισμένοι τύποι έχουν συνδεθεί με κακή απομάκρυνση των αποβλήτων από τον εγκέφαλο.
«Κάθε φορά που εκτελούμε μια εργασία, η περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για αυτήν χρειάζεται περισσότερο αίμα», εξηγεί η Carare. «Αυτό αναγκάζει τα αιμοφόρα αγγεία να ανοίξουν και να τροφοδοτήσουν τον εγκέφαλο. Όταν συμβαίνει αυτό, βοηθούν επίσης στην απομάκρυνση των αποβλήτων. Για να λειτουργήσουν και οι δύο διαδικασίες, τα τοιχώματα των αγγείων πρέπει να είναι ευέλικτα».
Η επίλυση ενός παζλ διεγείρει την ροή του αίματος, ακόμα και σε ελαφρώς υπολειτουργικά αγγεία του εγκεφάλου, κάτι που βοηθά στη διατήρηση των λειτουργιών.
Η γενετική, καταστάσεις όπως η υψηλή πίεση του αίματος, η υψηλή χοληστερόλη και ο διαβήτης, καθώς και επιλογές στον τρόπο ζωής όπως το κάπνισμα και η κακή διατροφή, μπορούν να οδηγήσουν σε σκληρυνόμενα τοιχώματα των αγγείων. Αυτό κάνει τον εγκέφαλο λιγότερο αποτελεσματικό στην απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών και στην απομάκρυνση των τοξινών.
Και εδώ έρχονται τα παζλ. «Όταν λύνεις ένα παζλ, ενεργοποιείς διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου – όραση, συσχέτιση, μνήμη», λέει η Carare. «Αυτό διεγείρει την ροή του αίματος σε αυτές τις περιοχές, ακόμα και σε ελαφρώς υπολειτουργικά αγγεία, κάτι που βοηθά στη διατήρηση των λειτουργιών».
Υπάρχουν επίσης ψυχολογικά οφέλη, ειδικά για τους ηλικιωμένους: τα παζλ προσφέρουν μια αίσθηση επίτευξης, που προωθεί την ευεξία, και η επίλυσή τους με άλλους μπορεί να μειώσει τη μοναξιά, η οποία είναι «κάτι τρομερό για τις ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία», προσθέτει η Carare.
Όλοι μας ωφελούμαστε από έναν τρόπο ζωής που ευθυγραμμίζεται με καλύτερη εγκεφαλική υγεία: προτεραιότητα στην κίνηση, μια θρεπτική διατροφή και δραστηριότητες που ενεργοποιούν πολλαπλές περιοχές του εγκεφάλου και περιλαμβάνουν άλλους ανθρώπους. (Πράγματα όπως το περπάτημα με έναν φίλο, τα μαθήματα χορού και η επίσκεψη σε εκθέσεις είναι όλα ωφέλιμα.) Αν είστε γενετικά προδιατεθειμένοι για άνοια, αυτές οι επιλογές δεν θα την αποτρέψουν, λέει η Carare, «αλλά τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν αργότερα σε σύγκριση με κάποιον που δεν κάνει τίποτα από αυτά».