Τα καθαρτικά είναι ένας τύπος φαρμάκων που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για να ανακουφίσουν τη δυσκοιλιότητα.
Μερικές φορές, ωστόσο, άνθρωποι χωρίς δυσκοιλιότητα λαμβάνουν καθαρτικά με την πεποίθηση ότι αυτά τα φάρμακα θα τους βοηθήσουν να χάσουν βάρος.
Η χρήση καθαρτικών για την απώλεια βάρους δεν είναι ασφαλής ή αποτελεσματική. Υπάρχουν άλλοι, πιο υγιεινοί τρόποι να χάσετε βάρος και να διατηρήσετε το επιθυμητό σωματικό βάρος.
Οι γιατροί δεν προτείνουν καθαρτικά ως έναν τρόπο για να χάσουν οι άνθρωποι βάρος. Σύμφωνα με έρευνες, παρόλο που κάποιοι πιστεύουν εσφαλμένα ότι η λήψη καθαρτικών θα αποτρέψει το σώμα τους από την απορρόφηση θερμίδων, πρόκειται για μια ανασφαλή και αναποτελεσματική στρατηγική.
Οι καθαρτικές ουσίες αντιμετωπίζουν τη δυσκοιλιότητα μαλακώνοντας τα κόπρανα ή τονώνοντας τις κινήσεις του εντέρου. Έτσι πολλοί άνθρωποι υποθέτουν πως η απομάκρυνση περισσότερων κοπράνων οδηγεί σε απώλεια βάρους.
Ωστόσο, παρόλο που κάποιοι μπορεί να αισθάνονται προσωρινά «ελαφρύτεροι», δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν τη χρήση καθαρτικών ως ασφαλή ή αποτελεσματική μέθοδο απώλειας βάρους.
Τα καθαρτικά προκαλούν απώλεια νερού, όχι απώλεια βάρους
Η προσωρινή απώλεια βάρους που μπορεί να αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι από τη λήψη καθαρτικών οφείλεται ουσιαστικά στην απώλεια νερού. Και βεβαίως, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, η απώλεια νερού δεν είναι το ίδιο πράγμα με την απώλεια σωματικού λίπους.
Πολλά καθαρτικά λειτουργούν βοηθώντας το έντερο να απορροφήσει περισσότερο νερό από το σώμα ή να κρατήσει νερό στο έντερο γύρω από τα κόπρανα. Αυτό το νερό μαλακώνει τα κόπρανα και κάνει πιο εύκολη τη διέλευσή τους. Μπορεί επίσης να προκαλέσει διάρροια.
Καθώς αυτό το επιπλέον νερό βγαίνει από το σώμα μαζί με τα κόπρανα, αν κάποιος ζυγιστεί, σίγουρα θα ζυγίζει λιγότερο από πριν, μετά τη χρήση καθαρτικών. Όμως, αυτό το αποτέλεσμα είναι προσωρινό.
Τα καθαρτικά δεν μειώνουν το σωματικό λίπος ούτε προάγουν τη μακροπρόθεσμη απώλεια βάρους. Ακόμα και σε υψηλές δόσεις, τα διεγερτικά καθαρτικά, τα οποία ενθαρρύνουν τη μετακίνηση των κοπράνων μέσω του πεπτικού σωλήνα, έχουν μόνο «μέτρια επίδραση» στην απορρόφηση θερμίδων.
Ασφάλεια και κίνδυνοι
Πολλά καθαρτικά είναι διαθέσιμα χωρίς συνταγογράφηση για τη θεραπεία της δυσκοιλιότητας. Η κατάχρηση καθαρτικών, όχι επειδή υπάρχει θέμα δυσκοιλιότητας, αλλά με σκοπό την απώλεια βάρους μπορεί να προκαλέσει τις ακόλουθες ανεπιθύμητες καταστάσεις:
Διάρροια
Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν συνήθως καθαρτικά για να ανακουφίσουν τη δυσκοιλιότητα. Αν κάποιος παίρνει καθαρτικά όταν δεν είναι δυσκοίλιος ή τα χρησιμοποιεί πολύ συχνά, αυτά τα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν διάρροια.
Μερικοί άνθρωποι που χρησιμοποιούν συχνά καθαρτικά μπορούν να βιώσουν εναλλασσόμενη διάρροια και δυσκοιλιότητα.
Αφυδάτωση
Τα οσμωτικά καθαρτικά (αυτά που δρουν προκαλώντας κατακράτηση νερού στον εντερικό αυλό) αντλούν νερό από το σώμα στο έντερο για να μαλακώσουν τα κόπρανα. Η λήψη μεγάλων ποσοτήτων οσμωτικών καθαρτικών ή η πολύ συχνή λήψη τους μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση.
Άλλες μορφές καθαρτικών μπορούν επίσης να προκαλέσουν συχνή διάρροια που οδηγεί σε αφυδάτωση.
Τα συνηθισμένα συμπτώματα αφυδάτωσης περιλαμβάνουν:
• δίψα
• ζάλη
• αδυναμία
• πονοκεφάλους
• μειωμένη ούρηση
• ξηροστομία
Ηλεκτρολυτική ανισορροπία
Η λήψη καθαρτικών μπορεί να οδηγήσει σε ανισορροπία ηλεκτρολυτών. Ορισμένοι τύποι καθαρτικών μπορούν να οδηγήσουν το σώμα στην απορρόφηση υψηλών ποσοτήτων ηλεκτρολυτών, όπως το νάτριο και ο φώσφορος από το έντερο. Ορισμένα καθαρτικά μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε χαμηλά επίπεδα καλίου, μαγνησίου ή ασβεστίου στο αίμα. Μια ανισορροπία ηλεκτρολυτών μπορεί να προκαλέσει αδυναμία και μη φυσιολογικό καρδιακό ρυθμό. Σε σοβαρές περιπτώσεις, η ανισορροπία ηλεκτρολυτών μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή.
Διαταραγμένη εντερική λειτουργία
Ορισμένα καθαρτικά μπορούν να διεγείρουν τους μυς στο έντερο, βοηθώντας τους να προωθήσουν τη κίνηση των κοπράνων μέσα από αυτό. Η λήψη καθαρτικών διεγερτικών πολύ συχνά μπορεί να προκαλέσει εξάρτηση.
Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι το έντερο μπορεί στην περίπτωση αυτή να εξαρτάται όλο και περισσότερο από την τόνωση, με αποτέλεσμα να σταματήσει τελικά τη μετακίνηση της τροφής κατά μήκος της πεπτικής οδού από μόνο του.
Η χρήση καθαρτικών συχνά μπορεί επίσης να ερεθίσει τα τοιχώματα του εντέρου, ενδεχομένως θέτοντας ένα άτομο στον κίνδυνο να έχει αιματηρά κόπρανα.
Πότε για να δείτε έναν γιατρό
Η επίτευξη και η διατήρηση ενός υγιούς βάρους μπορεί να μειώσει τους παράγοντες κινδύνου για σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως οι καρδιακές παθήσεις και ο διαβήτης τύπου 2. Ωστόσο, είναι ζωτικής σημασίας να χάσετε βάρος με ασφαλή και βιώσιμο τρόπο.
Μερικές φορές, η προσπάθεια να χάσετε βάρος μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς τη φυσική και ψυχική ευημερία σας. Προσπαθώντας να αντιμετωπίσετε μια αρνητική εικόνα του εαυτού σας μέσω της απώλειας βάρους χωρίς στρατηγικές ψυχικής υγείας τα πράγματα μπορεί να γίνουν χειρότερα.
Για ορισμένους ανθρώπους, οι ακατάλληλες στρατηγικές απώλειας βάρους μπορούν να οδηγήσουν σε μια διατροφική διαταραχή.
Τα σημάδια και τα συμπτώματα που μπορούν να υποδηλώσουν μια διατροφική διαταραχή περιλαμβάνουν:
• Ανησυχία για την απώλεια βάρους
• Εστίαση αποκλειστικά στις θερμίδες, την περιεκτικότητα σε λιπαρά ή την περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες
• Απόρριψη ορισμένων τύπων τροφίμων
• Ανάπτυξη τελετουργιών γύρω από τα τρόφιμα
• Παράκαμψη γευμάτων ή υπερβολική μείωση του μεγέθους των μερίδων
• Απόσυρση από κοινωνικές δραστηριότητες
• Υπερβολική ανησυχία για το μέγεθος ή το σχήμα του σώματος
• Διακυμάνσεις της διάθεσης
• Γρήγορη απώλεια ή αύξηση βάρους
• Συχνά γαστρεντερικά προβλήματα
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Αίσθημα κρύου όλη την ώρα
• Προβλήματα στον ύπνο
• Ξηρό ή λεπτό δέρμα
• Λιποθυμία ή αίσθημα ζάλης