Ερευνητές επανέφεραν στο φυσιολογικό καρκινικά κύτταρα
Αμερικανοί επιστήμονες κατάφεραν να επιστρέψουν τα καρκινικά κύτταρα στη φυσιολογική τους λειτουργία, επανενεργοποιώντας τη διαδικασία που σταματά την γρήγορη αντιγραφή τους.
Τα αποτελέσματα της έρευνάς τους που θα μπορούσε να αποτελέσει πραγματική επανάσταση και να οδηγήσει σε νέες θεραπείες, ακόμα και να αντιστρέψει την ανάπτυξη των όγκων, δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature Cell Biology.
Για πρώτη φορά επιθετικά κύτταρα του μαστού, του πνεύμονα και του καρκίνου της ουροδόχου κύστης μετατράπηκαν σε αβλαβή καλοήθη κύτταρα μετά την αποκατάσταση της λειτουργίας τους που απέτρεψε τον υπερβολικό πολλαπλασιασμό τους και το σχηματισμό επικίνδυνων όγκων.
Επιστήμονες από τη Mayo Clinic στη Φλόριντα σχολίασαν την έρευνα λέγοντας πως λειτουργεί όπως τα φρένα σε ένα αμάξι που τρέχει με ταχύτητα.
Μέχρι στιγμής η μέθοδος έχει δοκιμαστεί μόνο σε ανθρώπινα κύτταρα στο εργαστήριο, αλλά οι ερευνητές είναι αισιόδοξοι ότι η τεχνική θα μπορούσε μια ημέρα να χρησιμοποιηθεί για τη στόχευση όγκων έτσι ώστε ο καρκίνος θα μπορούσε να «σβήσει», χωρίς την ανάγκη για σκληρή χημειοθεραπεία ή χειρουργική επέμβαση.
«Θα πρέπει να είναι σε θέση να αποκαταστήσει τα φρένα και με τον τρόπο αυτό να αποκατασταθεί η φυσιολογική λειτουργία των κυττάρων», είπε ο Ελληνας καθηγητής Πάνος Αναστασιάδης, του Τμήματος Βιολογίας του Καρκίνου.
«Τα αρχικά πειράματα σε ορισμένους επιθετικού τύπου καρκίνους είναι πράγματι πολύ ελπιδοφόρα. Αντιπροσωπεύουν μια απροσδόκητη νέα βιολογία, που παρέχει τον κώδικα και το λογισμικό για να απενεργοποιηθεί ο καρκίνος», είπε.
Τα κύτταρα πρέπει να διαιρούνται συνεχώς για να αντικαθιστούν τον εαυτό τους. Με τη διαφορά ότι τα καρκινικά κύτταρα δεν σταματούν τη διαίρεση με αποτέλεσμα να δημιουργείται τεράστια αναπαραγωγή των κυττάρων και να αναπτύσσονται όγκοι.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η «κόλλα» που συγκρατεί τα κύτταρα ενωμένα ρυθμίζεται από τους βιολογικούς μικροεπεξεργαστές που ονομάζονται microRNAs. Όταν όλα δουλεύουν κανονικά τα microRNAs καθοδηγούν τα κύτταρα να σταματούν να διαιρούνται όταν έχουν αναπαραχθεί επαρκώς. Αυτό γίνεται με την ενεργοποίηση της παραγωγής μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται PLEKHA7, η οποία σπάει τους δεσμούς που κρατούν τα κύτταρα ενωμένα. Όμως, στην περίπτωση του καρκίνου αυτή η διαδικασία δεν λειτουργεί.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι μπορούσαν να στραφούν κατά του καρκίνου στα κύτταρα αφαιρώντας τα microRNAs απ’ αυτά και αποτρέποντάς τα να παράγουν την πρωτεΐνη.
Και, κυρίως διαπίστωσαν ότι θα μπορούσαν να αντιστρέψουν τη διαδικασία αλλαγής της διάσπασης και να σταματήσουν τον καρκίνο. Τα microRNAs είναι μικρά μόρια τα οποία μπορούν να παραδοθούν απευθείας σε κύτταρα ή όγκους, επομένως μια ένεση για να αυξήσουν τα επίπεδά τους θα μπορούσε να απενεργοποιήσει τη νόσο.
«Το έχουμε δοκιμάσει σε πολύ επιθετικές ανθρώπινες κυτταρικές σειρές καρκίνου του μαστού και της ουροδόχου κύστης. Από τα κύτταρα αυτά λείπει η PLEKHA7. Αποκαθιστώντας είτε τα επίπεδα της PLEKHA7, είτε τα επίπεδα των microRNAs, τα κύτταρα αυτά επανέρχονται σε μια καλοήθη κατάσταση», λέει ο δρ. Αναστασιάδης.
Εμπειρογνώμονες σε θέματα καρκίνου υποστηρίζουν πως η έρευνα λύνει ένα γρίφο πάνω στον οποίο οι βιολόγοι προβληματίζονταν για δεκαετίες και αφορά το γιατί τα κύτταρα δεν μπορούσαν να αποτρέψουν με φυσικό τρόπο τη διάδοση του καρκίνου.
«Είχαμε προσπαθήσει να υπολογίσουμε κατά πόσο τα φυσιολογικά κύτταρα μπορούν να καταστείλλουν τον καρκίνο σταματώντας τη διαίρεση και αυτό αποτελούσε μεγάλο μυστήριο. Τα φυσιολογικά κύτταρα αγγίζουν το ένα το άλλο και σχηματίζουν κόμβους και σταματούν τον πολλαπλασιασμό. Αν υπάρχει ένας τρόπος να σταματήσει ο πολλαπλασιασμός και στα καρκινικά κύτταρα θα μπορούσε να σταματήσει η ανάπτυξη του όγκου. Στην πραγματικότητα, είναι μάλλον απίθανο ότι θα μπορούσε κανείς να αναστρέψει τους όγκους, αντιστρέφοντας ένα μόνο μηχανισμό, αλλά δεν παύει να είναι είναι ένα πολύ ενδιαφέρον εύρημα», λέει ο δρ Chris Bakal, που έχει μελετήσει επισταμένα το πώς τα κύτταρα αλλάζουν μορφή και μετατρέπονται σε καρκινικά.
Από την πλευρά του ο Henry Scowcroft, ανώτερος διευθυντής στο Ινστιτούτο Ερευνας για τον καρκίνο είναι πιο επιφυλακτικός:
«Υπάρχει πολύς δρόμος ακόμα που πρέπει να διανυθεί, προκειμένου τα ευρήματα στο εργαστήριο να έχουν επιτυχή εφαρμογή στη θεραπεία ατόμων με καρκίνο. Αλλά είναι ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός στην κατανόηση του πώς ορισμένα κύτταρα στο σώμα μας ξέρουν πότε να αυξάνονται και πότε να σταματήσουν. Η κατανόηση αυτών των βασικών εννοιών είναι ζωτικής σημασίας για να βοηθήσουν την ενθαρρυντική πρόοδο κατά του καρκίνου που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια», επισημαίνει.