Ινουίτ, ο… εφιάλτης των χορτοφάγων

Μπορεί οι διατροφικές συνήθειες των Εσκιμώων να… καταργούν όλα όσα γνωρίζουμε για τη διατροφική πυραμίδα, εκείνοι όμως καταφέρνουν να είναι υγιείς χωρίς φρούτα, λαχανικά, δημητριακά και ζάχαρη.

Οι περισσότεροι από εμάς δεν γνωρίζουμε πολλά για τους Ινουίτ, τις βόρειες φυλές που είναι γνωστές ως Εσκιμώοι. Ισως θυμάστε διάφορες ιστορίες για ιγκλού και κυνήγι φώκιας όταν ήσασταν παιδιά, ή έχετε παρακολουθήσει κάποιες σχετικές ταινίες μεγαλώνοντας. Ομως, η πραγματικότητα της ζωής των Ινουίτ είναι ακόμα πιο ενδιαφέρουσα από τις αφηγήσεις και τον κινηματογράφο.

Η λέξη «Εσκιμώος» είναι αρχαϊκή και για ορισμένους εκπροσώπους της συγκεκριμένης φυλής, ενίοτε είναι και προσβλητική. Οι ίδιοι προτιμούν τον όρο «Ινουίτ» που περιλαμβάνει τους Καναδούς Ινουίτ και Ινουβιαλουίτ ή Ινουβιαλούκ, τους γηγενείς Γροιλανδούς και τους Γιούπικς της Αλάσκα και της Σιβηρίας.

Η διατροφή των Ινουίτ

Οι σύγχρονοι Ινουίτ τρώνε λίγο-πολύ τα ίδια φαγητά με τον υπόλοιπο κόσμο. Φορτηγά και τρένα παραδίδουν με σχετική ευκολία σ’ αυτούς πατατάκια, λάχανα, δημητριακά για πρωινό σε όλες τις πόλεις βόρεια του Αρκτικού Κύκλου, όπως ακριβώς το κάνουν και στον υπόλοιπο κόσμο.

Η παραδοσιακή διατροφή των Ινουίτ, ωστόσο, εξακολουθεί να καταναλώνεται σε ορισμένες περιοχές. Πρόκειται για μια συναρπαστική διατροφή που προκαλεί απορίες, ερωτηματικά ακόμα και… δέος στους διατροφολόγους.

Οι περισσότεροι από εμάς μεγαλώσαμε με ένα συγκεκριμένο σχεδιασμό στη διατροφή μας που ακολουθεί συγκεκριμένη πυραμίδα τροφίμων. Ψωμί, δημητριακά και ρύζι στο κάτω επίπεδο, φρούτα και λαχανικά στη συνέχεια, κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα ακολούθως και τα λίπη με τα έλαια στην κορυφή. Είναι ένας απλός τρόπος για να καθορίσουμε τις επιθυμητές αναλογίες διαφόρων τύπων τροφίμων.

Η παραδοσιακή διατροφή των Ινουίτ, ωστόσο, δεν αναγνωρίζει την ύπαρξη της διατροφικής πυραμίδας. Οι βορειότερες περιοχές του πλανήτη δεν είναι ιδιαίτερα φιλόξενες για τη γεωργία, οπότε δεν υπάρχει στάρι, φρούτα και λαχανικά. Δεν υπάρχουν υδατάνθρακες και ζάχαρη.

Στη θέση τους οι Ινουίτ τρώνε κρέας και ψάρι. Πολλά απ’ αυτά και πολύ λίγα από τα υπόλοιπα.

Κι όμως δεν παρουσιάζουν καρδιακές παθήσεις!

Είναι υπερβολή, βέβαια, να πούμε ότι η παραδοσιακή διατροφή των Ινουίτ δεν περιλαμβάνει λαχανικά. Τα άγρια φρούτα και τα μούρα καταναλώνονται κατά τη διάρκεια του σύντομου καλοκαιριού της Αρκτικής, ενώ οι Ινουίτ που ζουν κοντά στην ακτή συνηθίζουν να μαζεύουν και να καταναλώνουν φύκια. Αλλά αυτά τα φυσικά προϊόντα αποτελούν μόλις ένα μικρό μέρος της παραδοσιακής τους διατροφής.

Σύμφωνα με όσα γνωρίζουν οι σύγχρονοι άνθρωποι, η υψηλή σε πρωτεΐνες και λιπαρά διατροφή των Ινουίτ θα έπρεπε να τους κάνει… επίτιμα μέλη της ομάδας υψηλού κινδύνου για καρδιακές παθήσεις, υψηλή αρτηριακή πίεση, εγκεφαλικά επεισόδια, ακόμα και πρόωρους θανάτους, ενώ η σπανιότητα κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών θα έπρεπε να τους οδηγήσει σε σκορβούτο.

Κι όμως! Αυτές οι ασθένειες αποτελούν σπάνιες αναφορές μεταξύ των Ινουίτ.

Οι βιολόγοι και οι διαιτολόγοι δεν είναι ακριβώς σίγουροι για το πώς οι Ινουίτ έχουν καταφέρει να επιβιώσουν ιστορικά με μια τέτοια διατροφή. Εικασίες μόνο υπάρχουν πως οι ανάγκες τους για βιταμίνη C ικανοποιούνται μέσω της κατανάλωσης ωμού κρέατος. Το κρέας και τα ψάρια που είναι σε αφθονία στον μακρινό βορρά, παρατηρούν, είναι πλούσια σε μονοακόρεστα λίπη και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα.

Αυτοί είναι οι παράγοντες που θα μπορούσαν να εξηγήσουν τους μειωμένους συντελεστές καρδιαγγειακών παθήσεων μεταξύ των Ινουίτ. Αλλά δεν υπήρξε επαρκής έρευνα για να τεκμηριώσει αυτές τις εκτιμήσεις. Οι ερευνητές, διαφωνούν ακόμα και στο αν οι Ινουίτ έχουν υψηλότερα ή χαμηλότερα ποσοστά καρδιακών νόσων από πληθυσμούς που ακολουθούν περισσότερο παραδοσιακή διατροφή. Το βέβαιο είναι πως υπάρχουν πολλά ακόμα πράγματα που δεν γνωρίζουμε, ούτε για τους Ινουίτ αλλά ούτε και για τη σχέση διατροφής και ανθρώπινου οργανισμού.

Εξι σπεσιαλιτέ των Ινουίτ

Οι Ινουίτ, ανάλογα με την περιφέρεια στην οποία ζουν, προετοιμάζουν διαφορετικά τα δημοφιλή τους πιάτα. Η γενικότερη φιλοσοφία τους, πάντως, είναι ίδια: Tυλίγουν το κρέας ή το ψάρι σε γρασίδι και το θάβουν για μεγάλες χρονικές περιόδους.

Σε περίπτωση που… φέρει κάποια στιγμή ο δρόμος τα φαγητά των Ινουίτ στα εστιατόρια των χωρών με εύκρατο κλίμα, τα παρακάτω είναι μερικά εδέσματα που θα άξιζε κανείς να δοκιμάσει:

Stinkhead: Παρασκευάζεται από κεφάλια ψαριών και έντερα που μπορεί να σαπίζουν σε ένα υπόγειο βαρέλι για λίγες εβδομάδες και από μπριζόλες θαλάσσιου ίππου που απαιτούν σταθερό χρόνο αποσύνθεσης, ζύμωσης και κατάψυξης.

Akutaq: Πρόκειται για μια λιχουδιά που είναι κοινώς γνωστή ως «το παγωτό των Εσκιμώων». Τα άγρια μούρα αναμειγνύονται με σαντιγί από λίπος τάρανδου, ελαφιού, θαλάσσιου ίππου, καριμπού ή φώκιας. Μερικές συνταγές απαιτούν επίσης και ένα κομμάτι ψαριού.

Tolkusha: Πρόκειται για πιάτο που κατάγεται από την ανατολική Σιβηρία και αποτελεί μια παραλλαγή του Akutaq. Είναι ένα μίγμα από αποξηραμένα αυγά ψαριών, ή ψάρια με λίπος και μούρα. Μερικές φορές χρησιμοποιούνται ακόμα ρίζες και στελέχη φυτών με όλα τα συστατικά να χτυπιούνται και να αλέθονται σε μια ζύμη.

Δέρμα φάλαινας με λίπος:  Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα δημοφιλές γεύμα. Το δέρμα από μια φάλαινα που έχουν σκοτώσει πρόσφατα είναι κομμένο σε φέτες και σερβίρεται ωμό με το παχύ ελαστικό στρώμα λίπους από κάτω.

Ωμό κρέας και ψάρι: Το αποξηραμένο, καπνιστό και μαγειρεμένο κρέας είναι μέρος της διατροφής των Ινουίτ που όμως απολαμβάνουν πολύ συχνά το ωμό κρέας από ένα σφάγιο, του οποίου το κουφάρι θάβουν λίγα μόλις λεπτά μετά από ένα επιτυχημένο κυνήγι.

Τo ωμό κρέας παρέχει πληθώρα θρεπτικών συστατικών, καθώς το περιεχόμενο του στομαχιού των ζώων μερικές φορές έχει το ρόλο των λαχανικών στη διατροφή ενός κυνηγού Ινουίτ.

Φρέσκο ​​αίμα:  Στους παραδοσιακούς χώρους κυνηγιού των Ινουίτ οι κυνηγοί μερικές φορές πίνουν το αίμα του ζώου που σκοτώνουν. Το αίμα της φάλαινας θεωρείται πραγματική απόλαυση. Οι Ινουίτ πιστεύουν πως το αίμα των ζώων θωρακίζει το δικό τους αίμα και τους κρατάει δυνατούς μέσα στον δύσκολο μακρύ χειμώνα που έχουν να αντιμετωπίσουν.

Οι σύγχρονοι Ινουίτ δεν τρώνε μ’ αυτόν τον τρόπο πια, αλλά προσπαθούν να διατηρήσουν τον πολιτισμό και τις παραδόσεις τους ζωντανές. Ετσι, μην εκπλαγείτε αν κάποια στιγμή στο (μακρινό…) μέλλον δείτε δίπλα στα εστιατόρια σούσι να… φυτρώνουν και εστιατόρια Ινουίτ. Απλά… προετοιμαστείτε να απολαύσετε τα εδέσματά τους…