Κάλιο: Ασπίδα κατά της υπέρτασης

Είναι σίγουρα σημαντικό για τον άνθρωπο να έχει αρκετό κάλιο στον οργανισμό του. Το κάλιο είναι σημαντικό για τις λειτουργίες των νεύρων και των μυών, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της υπέρτασης και στη θεραπεία των αλλεργιών.

Η έλλειψη καλίου μπορεί να οδηγήσει σε υπογλυκαιμία.

Το κάλιο είναι ένα μέταλλο που δρα ως ηλεκτρολύτης στον οργανισμό, που μεταφέρει θρεπτικά συστατικά στα κύτταρα και παίρνει τα απόβλητα έξω απ’ αυτά. Οι ηλεκτρολύτες διαλύονται στο νερό για να σχηματίσουν θετικά φορτισμένα ιόντα. Επειδή οι ηλεκτρολύτες είναι ηλεκτρικά φορτισμένοι, περνούν εύκολα μέσα από τις κυτταρικές μεμβράνες και έτσι είναι σε θέση να μεταφέρουν ηλεκτρικά μηνύματα από το νευρικό σύστημα προς την καρδιά και άλλους μύες και να διατηρούν τακτικό το ρυθμό και τη συστολή των μυών.

Μια υγιής σχέση καλίου-νατρίου βοηθά στην πρόληψη της υψηλής αρτηριακής πίεσης και μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Θα πρέπει να υπάρχει περισσότερο κάλιο στο εσωτερικό των κυττάρων και περισσότερο νάτριο έξω από τα κύτταρα για να επιτρέπουν στον οργανισμό να εκτελέσει τις χημικές αντιδράσεις που απαιτούνται για τη μετατροπή των υδατανθράκων σε ενέργεια.

Η αναλογία του νατρίου με το κάλιο διαμέσου της κυτταρικής μεμβράνης δημιουργεί το λεγόμενο «δυναμικό της μεμβράνης». Ενα κανονικό δυναμικό της κυτταρικής μεμβράνης είναι ζωτικής σημασίας για τη μετάδοση των νευρικών ερεθισμάτων, τη συστολή των μυών και την καρδιακή λειτουργία.

Ασυνήθιστα χαμηλές ποσότητες καλίου στα κύτταρα μπορεί να προκαλέσουν μια κατάσταση γνωστή ως υποκαλιαιμία. Η υποκαλιαιμία μπορεί να προκληθεί από τον παρατεταμένο εμετό, τη χρήση ορισμένων διουρητικών, από νεφρική νόσο, ανορεξία, βουλιμία ή οποιαδήποτε άλλη κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει την έξοδο του καλίου από το σώμα πιο γρήγορα απ’ ό,τι αναπληρώνεται.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κόπωση, μυϊκή αδυναμία, κράμπες και εντερική παράλυση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε φούσκωμα, δυσκοιλιότητα και κοιλιακό άλγος. Σοβαρή υποκαλιαιμία μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκή παράλυση ή ακόμα και θανατηφόρες καρδιακές αρρυθμίες.

Αλλες αναφορές συμπτωμάτων έλλειψης καλίου περιλαμβάνουν δυσκοιλιότητα, ανορεξία, ασυνήθιστα ξηρό δέρμα, ακμή, κατάθλιψη, διάρροια, μειωμένη λειτουργία αντανακλαστικών, οίδημα, νευρικότητα, ακόρεστη δίψα, δυσανεξία στη γλυκόζη, μειωμένη ανάπτυξη υψηλών επιπέδων χοληστερόλης, αϋπνία, ναυτία και εμετό, πρωτεϊνουρία (πρωτεΐνη στα ούρα), αναπνευστική δυσχέρεια και κατακράτηση άλατος.

Η χρήση κάποιων συνταγογραφούμενων φαρμάκων και η κατάχρηση αλκοόλ ή καθαρτικών, αναστέλλει την ικανότητα του σώματος να απορροφήσει το κάλιο. Γι’ αυτό θα πρέπει να μιλήσετε με το γιατρό σας για να πάρετε περισσότερο κάλιο στη διατροφή σας και πιθανώς, αν το έχετε ανάγκη, κάποιο συμπλήρωμα καλίου.

Oι άνθρωποι άνω των 50 ετών μπορεί επίσης να χρειαστεί να αυξήσουν την πρόσληψη του καλίου όσο μεγαλώνουν, γιατί το σώμα γερνώντας χρησιμοποιεί το κάλιο λιγότερο αποτελεσματικά, γεγονός που μπορεί να ευθύνεται για τις βλάβες του κυκλοφορικού, τον λήθαργο ή την αδυναμία που βιώνουν οι ηλικιωμένοι. Η έκκριση των ορμονών του στρες προκαλούν μείωση στην αναλογία καλίου-νατρίου, τόσο εντός, όσο και εκτός των κυττάρων κι έτσι μπορεί να πρέπει να καταναλώσετε περισσότερο κάλιο, αν είστε κάτω υπό πίεση.

Η χαμηλή πρόσληψη καλίου από μόνη της δεν οδηγεί σε υποκαλιαιμία, αλλά η έρευνα δείχνει πως μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης υψηλής αρτηριακής πίεσης που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή νόσο, εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική νόσο και οστεοπόρωση.

Σήμερα δεν υπάρχει συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη για το κάλιο αλλά παλαιότερες οδηγίες με βάση τα επίπεδα της πρόσληψης που βρέθηκε πως μειώνουν την αρτηριακή πίεση και ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο λίθων των νεφρών, η ικανοποιητική ημερήσια ποσότητα έχει οριστεί για όλους τους ανθρώπους άνω των 10 ετών, στα 2.000 χιλιοστόγραμμα. Αυτή την ποσότητα είναι εύκολο να την πάρει κάποιος από μια ισορροπημένη διατροφή, καθώς μία μέση ψητή πατάτα έχει 844 χιλιοστόγραμμα και ένα ποτήρι χυμός πορτοκάλι έχει 474 χιλιοστόγραμμα.

Καλές φυσικές πηγές καλίου είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα ψάρια, τα φρούτα, τα φασόλια, το κρέας, τα πουλερικά, τα λαχανικά και τα δημητριακά ολικής αλέσεως. Τα μαύρα φασόλια, οι πατάτες, τα βερίκοκα, το αβοκάντο, οι μπανάνες, η  μαγιά μπύρας, το καστανό ρύζι, τα δαμάσκηνα, τα σύκα, οι ξηροί καρποί, το σκόρδο, τα καρύδια, οι σταφίδες, τα σκουός, το πίτουρο σιταριού, έχουν επίσης υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο.

Βότανα όπως ο λυκίσκος, η τσουκνίδα, το κόκκινο τριφύλλι και το φασκόμηλο, περιέχουν επίσης το συγκεκριμένο μέταλλο.

Οι περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν την αφθονία του καλίου από την τροφή τους, αλλά πάρα πολύ νάτριο από το αλάτι οδηγεί σε ανώμαλο δυναμικό της κυτταρικής μεμβράνης. Εάν πραγματικά ενδιαφέρεστε για τη μείωση της αρτηριακής σας πίεσης και για τη μείωση του κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο, θα πρέπει όχι μόνο να καταναλώνετε περισσότερο ασβέστιο, αλλά να μειώσετε το συνολικό νάτριο στο φαγητό σας.