Καρκίνος: Ο Χρόνος Χορήγησης Φαρμάκων Μπορεί να Βελτιώσει την Επιβίωση
Η ώρα της ημέρας που χορηγούνται τα φάρμακα για τον καρκίνο μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά στην έκβαση των ασθενών και θα ήταν μια σχετικά απλή παρέμβαση για την εφαρμογή της.
Λένε ότι ο χρονισμός είναι το παν, και η θεραπεία του καρκίνου ίσως να μην αποτελεί εξαίρεση. Ερευνητές έχουν ανακαλύψει ότι απλά αλλάζοντας την ώρα που οι καρκινοπαθείς λαμβάνουν φάρμακα ανοσοθεραπείας θα μπορούσε να βελτιωθεί η επιβίωσή τους, προσθέτοντας στοιχεία ότι τα εσωτερικά ρολόγια του σώματός μας επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα των θεραπειών για τον καρκίνο. Αυτό σηματοδοτεί μια νέα προσέγγιση, γνωστή και ως Χρονοθεραπεία Καρκίνου.
Η δραστηριότητα των κυττάρων και των ιστών μας λειτουργεί σε 24ωρους κύκλους, γνωστούς ως κιρκάδιους ρυθμούς, οι οποίοι συντονίζουν τα πάντα, από την απελευθέρωση ορμονών μέχρι τον χρονισμό της κυτταρικής διαίρεσης και επιδιόρθωσης. Αυτοί οι ρυθμοί συχνά διαταράσσονται στα καρκινικά κύτταρα, τα οποία τείνουν να διαιρούνται συνεχώς, αντί σε καθορισμένες ώρες.
Αυτό έχει ωθήσει σε προσπάθειες μείωσης των παρενεργειών της χημειοθεραπείας, η οποία στοχεύει τα ταχέως διαιρούμενα κύτταρα, χορηγώντας την όταν οι υγιείς ιστοί είναι λιγότερο ενεργοί. Όλο και περισσότερο, ωστόσο, οι ερευνητές διερευνούν εάν η αποτελεσματικότητα των αντικαρκινικών φαρμάκων θα μπορούσε επίσης να βελτιωθεί δίνοντάς τα σε συγκεκριμένες ώρες.
Μια τέτοια ομάδα φαρμάκων είναι οι αναστολείς ανοσολογικών σημείων ελέγχου, οι οποίοι βοηθούν τα ανοσοποιητικά Τ-κύτταρα να αναγνωρίζουν και να επιτίθενται πιο αποτελεσματικά στους όγκους. “Τα Τ-κύτταρα και άλλοι ανοσοποιητικοί αμυντικοί είναι φυσικά πιο ενεργοί το πρωί, προετοιμασμένοι να ανταποκριθούν”, λέει η Seline Ismail-Sutton στο νοσοκομείο Ysbyty Gwynedd στη Bangor του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη. “Η χορήγηση αναστολέων ανοσολογικών σημείων ελέγχου κατά τη διάρκεια αυτού του παραθύρου μπορεί να ενισχύσει τις αντικαρκινικές επιδράσεις και να αυξήσει την αποτελεσματικότητα.”
Νωρίτερα φέτος, ο Zhe Huang στο Central South University στην Changsha της Κίνας, και οι συνεργάτες του ανέφεραν ότι η χορήγηση του αναστολέα σημείου ελέγχου pembrolizumab μαζί με χημειοθεραπεία σε άτομα με προχωρημένο μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (NSCLC) πριν από τις 11.30 π.μ. συσχετίστηκε με σχεδόν διπλάσιο ποσοστό επιβίωσης σε σύγκριση με εκείνα που έλαβαν το μεγαλύτερο μέρος της θεραπείας τους το απόγευμα.
Για να διερευνήσει εάν ο χρονισμός των θεραπειών γύρω από τους κιρκάδιους ρυθμούς – γνωστός ως χρονοθεραπεία καρκίνου – θα μπορούσε επίσης να ωφελήσει άτομα με μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, μια ταχύτερα αναπτυσσόμενη και πιο επιθετική μορφή της πάθησης, η ίδια ομάδα ανέλυσε δεδομένα από 397 άτομα που έλαβαν θεραπεία με τους αναστολείς σημείου ελέγχου atezolizumab ή durvalumab μαζί με χημειοθεραπεία μεταξύ 2019 και 2023.
“Σε σύγκριση με ασθενείς που υποβλήθηκαν σε θεραπεία αργότερα μέσα στην ημέρα, εκείνοι που υποβλήθηκαν σε θεραπεία πριν από τις 3 μ.μ. είχαν σημαντικά μεγαλύτερη επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου και συνολική επιβίωση”, λέει ο Yongchang Zhang, επίσης στο Central South University.
Αφού προσαρμόστηκαν για πολλούς συγχυτικούς παράγοντες, η προγενέστερη χορήγηση συσχετίστηκε με 52% χαμηλότερο κίνδυνο εξέλιξης του καρκίνου και 63% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου.
Ο Zhang πιστεύει ότι αυτό το αποτέλεσμα πιθανότατα υπάρχει για άλλους τύπους όγκων, επισημαίνοντας ενδείξεις από μελέτες για το καρκίνωμα των νεφρικών κυττάρων και το μελάνωμα. Όσον αφορά το γιατί αυτό το σχήμα δοσολογίας έχει αυτό το αποτέλεσμα, η δοκιμή NSCLC έδειξε ότι η πρωινή χορήγηση αύξησε τον αριθμό και την ενεργοποίηση των κυκλοφορούντων Τ-κυττάρων, ενώ η χορήγηση αργά την ημέρα είχε το αντίθετο αποτέλεσμα. Μελέτες σε ποντίκια έχουν επίσης δείξει ότι τα διηθητικά όγκου Τ-κύτταρα ποικίλλουν στη λειτουργία τους σε 24 ώρες και ότι τα κιρκάδια ρολόγια των κοντινών ενδοθηλιακών κυττάρων μπορούν να ρυθμίσουν πότε τα ανοσοποιητικά κύτταρα εισέρχονται στους όγκους.
Αν και απαιτούνται τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές με μεγαλύτερα μεγέθη δειγμάτων, αυτή η μελέτη “υποστηρίζει περαιτέρω τον αυξανόμενο αριθμό αναφορών από όλο τον κόσμο που περιγράφουν καλύτερα αποτελέσματα με την έγκαιρη ώρα της ημέρας χορήγησης ανοσοθεραπευτικών φαρμάκων”, λέει ο Pasquale Innominato στο Πανεπιστήμιο του Warwick, Ηνωμένο Βασίλειο.
Αλλά θα μπορούσαν τα νοσοκομεία να το εφαρμόσουν ρεαλιστικά αυτό; Σε σύγκριση με την προσθήκη θεραπειών, “η προσαρμογή του χρόνου έγχυσης είναι μια απλή κλινική απόφαση που δεν προσθέτει σχεδόν καθόλου κόστος”, λέει ο Zhang. Φανταστείτε, για παράδειγμα, ότι αντί να προγραμματίζατε τη θεραπεία μετά από ένα οικογενειακό τραπέζι, όπως ένα πασχαλινό τραπέζι, θα μπορούσατε να την κάνετε νωρίτερα και να αυξήσετε τις πιθανότητες επιτυχίας.
Ωστόσο, η θεραπεία όλων νωρίς την ημέρα δεν είναι πρακτική, λέει ο Robert Dallmann, επίσης στο Πανεπιστήμιο του Warwick, και τα εσωτερικά ρολόγια των ατόμων διαφέρουν. “Η διαφορά στον βιολογικό χρόνο μεταξύ των ‘πρωινών τύπων’ και των ‘νυχτερινών κουκουβαγιών’, για παράδειγμα, μπορεί να είναι πολλές ώρες.”
Αλλά αναπτύσσονται βιοδείκτες για τον ακριβή προσδιορισμό των χρονότυπων των ανθρώπων. Μόλις ελεγχθούν και επικυρωθούν, η χρονοθεραπεία καρκίνου “θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει μια καινοτομία χαμηλού κόστους, αποδοτική ως προς τους πόρους, με τη δύναμη να βελτιώσει βαθιά τις εκβάσεις: μια απλή αλλαγή στο χρονοδιάγραμμα που ξεκλειδώνει μια νέα διάσταση της ιατρικής ακριβείας”, λέει η Ismail-Sutton, η οποία δημοσίευσε πρόσφατα μια προοπτική για αυτήν την προσέγγιση.
Πώς η Χρονοθεραπεία Καρκίνου Μπορεί να Σώσει Ζωές
Τα Κύρια Οφέλη της Χρονοθεραπείας
- Βελτιωμένη αποτελεσματικότητα των φαρμάκων: Η χορήγηση φαρμάκων σε συγκεκριμένες ώρες, σε συνδυασμό με τους κιρκάδιους ρυθμούς του σώματος, μπορεί να ενισχύσει τη δράση τους.
- Μείωση των παρενεργειών: Μειώνοντας τη χορήγηση σε ώρες που οι υγιείς ιστοί είναι πιο ανεκτικοί, μπορεί να μειωθεί η ταλαιπωρία των ασθενών.
- Απλή και οικονομικά αποδοτική προσέγγιση: Η προσαρμογή του χρόνου χορήγησης των φαρμάκων είναι μια σχετικά απλή και φθηνή παρέμβαση.
Προκλήσεις και Μελλοντικές Προοπτικές
Παρόλο που η χρονοθεραπεία καρκίνου φαίνεται πολλά υποσχόμενη, υπάρχουν προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν:
- Ανάγκη για μεγαλύτερες κλινικές δοκιμές: Απαιτούνται περισσότερες έρευνες για να επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα και να καθοριστούν τα ιδανικά χρονοδιαγράμματα χορήγησης για διαφορετικούς τύπους καρκίνου.
- Ατομικές διαφορές στους κιρκάδιους ρυθμούς: Οι άνθρωποι έχουν διαφορετικούς κιρκάδιους ρυθμούς, επομένως απαιτείται μια πιο εξατομικευμένη προσέγγιση.
- Ανάπτυξη βιοδεικτών: Η ανάπτυξη βιοδεικτών που μπορούν να προσδιορίσουν τους κιρκάδιους ρυθμούς των ασθενών θα είναι ζωτικής σημασίας για την εφαρμογή της χρονοθεραπείας.
Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
Τι είναι η χρονοθεραπεία καρκίνου;
Η χρονοθεραπεία καρκίνου είναι μια προσέγγιση που συντονίζει τη χορήγηση αντικαρκινικών φαρμάκων με τους κιρκάδιους ρυθμούς του σώματος για να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα και να μειώσει τις παρενέργειες.
Πώς μπορεί η ώρα της ημέρας να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων;
Οι κιρκάδιοι ρυθμοί ρυθμίζουν διάφορες βιολογικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της δραστηριότητας των ανοσοποιητικών κυττάρων και της κυτταρικής διαίρεσης. Η χορήγηση φαρμάκων σε συγκεκριμένες ώρες μπορεί να ενισχύσει την δράση τους, αξιοποιώντας τις φυσικές αυτές λειτουργίες.
Είναι η χρονοθεραπεία καρκίνου διαθέσιμη σε όλα τα νοσοκομεία;
Δεν είναι ακόμα ευρέως διαδεδομένη ,απαιτούνται περισσότερες μελέτες, αλλά πολλές ερευνητικές ομάδες και νοσοκομεία την εξετάζουν ως μια πιθανή βελτίωση στις τρέχουσες θεραπείες.