Παρά τις προσπάθειες που γίνονται να περιοριστεί η άσκοπη χρήση αντιβιοτικών, πολλοί γιατροί τα συνταγογραφούν ακόμα και για ασθένειες που δεν ανταποκρίνονται στα φάρμακα, όπως αναφέρουν ερευνητές του Χάρβαρντ.
Τα αντιβιοτικά λειτουργούν μόνο ενάντια στις βακτηριακές λοιμώξεις και όμως ακόμα χορηγούνται σε ποσοστό μέχρι και 60% για τον πονόλαιμο και 73% για τη βρογχίτιδα, καταστάσεις που προκαλούνται συνήθως από ιούς, λένε οι επιστήμονες.
Το πιθανότερο είναι πως τα ποσοστά αυτά παραμένουν τόσο υψηλά, αφενός επειδή οι ασθενείς απαιτούν αντιβιοτικά από τους γιατρούς τους, αφετέρου επειδή οι γιατροί θέλουν να προλάβουν σοβαρότερες καταστάσεις όπως η πνευμονία ή ο στρεπτόκοκκος.
«Οι ευθύνες είναι συλλογικές. Είναι πιο εύκολο για το γιατρό να γράψει μια συνταγή, από το να έχει μια πεντάλεπτη συνομιλία με τον ασθενή προσπαθώντας να του εξηγήσει γιατί τα αντιβιοτικά δεν είναι απαραίτητα. Και δεν είναι σίγουρο ότι θα τον πείσει κιόλας. Πρέπει να έχουμε περισσότερη πίστη στο σώμα μας, ότι θα καταφέρει από μόνο του να αντεπεξέλθει σε διάφορες καταστάσεις. Η πλειοψηφία των περιπτώσεων του πονόλαιμου και σχεδόν όλες οι περιπτώσεις της βρογχίτιδας μπορούν να βελτιωθούν από μόνες τους, χωρίς τη βοήθεια φαρμάκων», λέει ο Δρ Jeffrey Linder, ερευνητής στο τμήμα της Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης στο Νοσοκομείο Brigham στη Βοστώνη.
Οπως εξηγούν οι ερευνητές, η αδυναμία των ασθενών να κατανοήσουν πως δεν είναι απαραίτητο να χρησιμοποιούν αντιβιοτικά ακόμα και για τις πιο απλές καταστάσεις, έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία πιο ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων, με αποτέλεσμα όταν το σώμα έχει πραγματικά ανάγκη τα αντιβιοτικά, αυτά να μην μπορούν να ανταποκριθούν.
«Το πραγματικό κόστος της κατάχρησης των αντιβιοτικών δεν είναι το κόστος των ίδιων των χαπιών, αλλά είναι οι συνέπειες στη θεραπεία των ασθενειών που προκαλούνται από ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια, όπως ο MRSA (ανθεκτικός στη μεθικιλλίνη χρυσίζων σταφυλόκοκκος) και το βακτήριο Clostridium difficile», αναφέρει ο Δρ Μarc Siegel, καθηγητής της Ιατρικής στο Ιατρικό Κέντρο Langome στη Νέα Υόρκη.
Η μεγαλύτερη ανησυχία των ερευνητών έχει να κάνει με το γεγονός ότι μπορούν να υπάρξουν βλαβερές παρενέργειες των αντιβιοτικών όταν αυτά χρησιμοποιούνται για καταστάσεις που δεν μπορούν να θεραπεύσουν. Η κατάχρηση των αντιβιοτικών μπορεί να δημιουργήσει σούπερ βακτήρια και πράγματα που οι γιατροί δεν θα μπορούν πλέον να αντιμετωπίσουν. Οταν οι γιατροί συνταγογραφούν και οι άνθρωποι παίρνουν ένα φάρμακο που έχει σχεδόν μηδενική πιθανότητα να τους βοηθήσει, μπορούν να υπάρξουν ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως αλλεργικές αντιδράσεις, διάρροια, λοιμώξεις ζύμης στις γυναίκες, εξανθήματα ή αρνητικές αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα. Ετσι το φάρμακο που πήραν για να βοηθηθούν υπάρχει σημαντική πιθανότητα τελικά να τους βλάψει.