Το να είσαι Υπερβολικά Αδύνατος Μπορεί να Είναι πιο Επικίνδυνο από το να Είσαι Υπέρβαρος

Αν σας ρωτούσαν τι θα προτιμούσατε, να είστε πολύ αδύνατοι ή υπέρβαροι, το πιθανότερο είναι ότι οι περισσότεροι θα απαντούσαν ότι θα προτιμούσαν να είναι πολύ αδύνατοι. Τα στρεβλά πρότυπα ομορφιάς και η διάδοσή τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ευθύνονται σίγουρα γι’ αυτό, επιπλέον της γνώσης ότι το να είσαι υπέρβαρος συνήθως συνεπάγεται μια σειρά από κινδύνους για την υγεία. Μια νέα μελέτη, ωστόσο, υποδηλώνει ότι το να είσαι πολύ αδύνατος μπορεί στην πραγματικότητα να είναι πιο επικίνδυνο.
Ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα υγείας για να διερευνήσουν τη σχέση μεταξύ του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) και της θνησιμότητας σε 85.761 άτομα, αποκαλύπτοντας ότι οι άνθρωποι μπορούν να είναι “παχείς αλλά σε φόρμα”. Παρουσίασαν τα αποτελέσματά τους στην ετήσια συνάντηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Μελέτη του Διαβήτη (EASD).
Ο ΔΜΣ μετρά το λίπος με βάση το ύψος και το βάρος και ταξινομεί τα άτομα ως ελλιποβαρή (λιγότερο από 18,5), φυσιολογικά (18,5 έως λιγότερο από 25), υπέρβαρα (25 έως λιγότερο από 30), παχύσαρκα (30 έως λιγότερο από 40) ή σοβαρά παχύσαρκα (40 και άνω). Στην έρευνα, οι επιστήμονες χώρισαν το φυσιολογικό εύρος σε χαμηλότερο φυσιολογικό (18,5 έως <20), μεσαίο φυσιολογικό (20,0 έως <22,5) και ανώτερο φυσιολογικό (22,5 έως <25,0). Το 81,4% των συμμετεχόντων στη μελέτη ήταν γυναίκες και η μέση ηλικία ήταν 66,4 έτη. Οι ερευνητές έλαβαν υπόψη το φύλο, το επίπεδο συννοσηρότητας και το επίπεδο εκπαίδευσης.
Ποιο εύρος ΔΜΣ έχει υψηλότερη θνησιμότητα;
“Υπάρχουν αντικρουόμενα ευρήματα σχετικά με το εύρος ΔΜΣ που συνδέεται με τη χαμηλότερη θνησιμότητα”, δήλωσε η Sigrid Bjerge Gribsholt, επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας και ερευνήτρια στο τμήμα κλινικής ιατρικής του Πανεπιστημίου Aarhus. “Κάποτε πιστεύαμε ότι ήταν 20 έως 25, αλλά μπορεί να μετατοπίζεται προς τα πάνω με την πάροδο του χρόνου λόγω των ιατρικών εξελίξεων και των βελτιώσεων στη γενική υγεία.”
7.555 (8%) από τους συμμετέχοντες πέθαναν κατά τη διάρκεια των πέντε ετών παρακολούθησης της ομάδας και οι ερευνητές συνέκριναν την πιθανότητα θνησιμότητας σε διαφορετικά εύρη ΔΜΣ με εκείνη των ατόμων με ΔΜΣ στο ανώτερο φυσιολογικό επίπεδο. Τα αποτελέσματά τους δείχνουν ότι τα ελλιποβαρή άτομα είχαν 2,73 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από τα άτομα με ανώτερο φυσιολογικό ΔΜΣ. Τα άτομα με χαμηλότερο φυσιολογικό ΔΜΣ είχαν δύο φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν και τα άτομα με μεσαίο φυσιολογικό ΔΜΣ είχαν 27% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από τα άτομα με ανώτερο φυσιολογικό ΔΜΣ. Είναι ενδιαφέρον ότι τα υπέρβαρα άτομα, καθώς και τα άτομα στο κατώτερο τμήμα του εύρους παχυσαρκίας (30,0 έως <35,0) είχαν ακριβώς τις ίδιες πιθανότητες να πεθάνουν με τα άτομα με ανώτερο φυσιολογικό ΔΜΣ.
Οι ερευνητές μερικές φορές το αποκαλούν αυτό μεταβολικά υγιές ή “παχύς αλλά σε φόρμα”. Τα άτομα με ΔΜΣ μεταξύ 35 και λιγότερο από 40, ωστόσο, είχαν 23% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν. Τα άτομα με σοβαρή παχυσαρκία (ΔΜΣ 40 και άνω) είχαν 2,1 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από τα άτομα με ανώτερο φυσιολογικό ΔΜΣ. Με άλλα λόγια, ένας υψηλός ΔΜΣ δεν συνδέθηκε με υψηλότερη θνησιμότητα μέχρι μια βαθμολογία 35, και ακόμη και οι βαθμολογίες μεταξύ 35 και <40 είχαν μόνο ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο θανάτου. Η ομάδα βρήκε παρόμοια πρότυπα θνησιμότητας στη σχέση μεταξύ ΔΜΣ και παχυσαρκίας σε διαφορετικές ηλικίες, φύλα και επίπεδα εκπαίδευσης.
“Σύμφωνα με προηγούμενη έρευνα, διαπιστώσαμε ότι τα άτομα που βρίσκονται στο εύρος του ελλιπούς βάρους αντιμετωπίζουν πολύ υψηλότερο κίνδυνο θανάτου”, δήλωσε η Gribsholt. Μια πιθανή εξήγηση θα μπορούσε να είναι ότι ορισμένοι άνθρωποι χάνουν βάρος από ασθένεια. “Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι η ασθένεια, όχι το ίδιο το χαμηλό βάρος, που αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου, γεγονός που μπορεί να κάνει να φαίνεται ότι η ύπαρξη υψηλότερου ΔΜΣ είναι προστατευτική”, παραδέχτηκε. Ωστόσο, “είναι επίσης πιθανό ότι τα άτομα με υψηλότερο ΔΜΣ που ζουν περισσότερο – οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που μελετήσαμε ήταν ηλικιωμένοι – μπορεί να έχουν ορισμένα προστατευτικά χαρακτηριστικά που επηρεάζουν τα αποτελέσματα.”
Ο ΔΜΣ δεν αποκαλύπτει τα πάντα
Επιπλέον, η κατανομή του λίπους παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία ενός ατόμου, δήλωσε ο Jens Meldgaard Bruun, συν-συγγραφέας της μελέτης και επίσης ερευνητής στο τμήμα κλινικής ιατρικής του Πανεπιστημίου Aarhus. “Το σπλαχνικό λίπος – λίπος που είναι πολύ μεταβολικά ενεργό και αποθηκεύεται βαθιά μέσα στην κοιλιά, τυλιγμένο γύρω από τα όργανα – εκκρίνει ενώσεις που επηρεάζουν αρνητικά τη μεταβολική υγεία”, εξήγησε. Ως εκ τούτου, τα άτομα με ΔΜΣ 35 που έχουν σχήμα μήλου (με λίπος γύρω από την κοιλιά τους) μπορεί να έχουν δυσμενείς συνθήκες υγείας που δεν επηρεάζουν άλλα άτομα επίσης με ΔΜΣ 35 αλλά που έχουν λίπος στους γοφούς, την πλάτη και τους μηρούς τους.
“Είναι σαφές ότι η θεραπεία της παχυσαρκίας θα πρέπει να εξατομικεύεται ώστε να λαμβάνονται υπόψη παράγοντες όπως η κατανομή του λίπους και η παρουσία καταστάσεων όπως ο διαβήτης τύπου 2 κατά τον καθορισμό ενός στόχου βάρους”, κατέληξε ο Bruun.
Σε έναν κόσμο που κυριαρχείται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις μη ρεαλιστικές προσδοκίες σώματος που καθοδηγούνται από τη διαφήμιση, η μελέτη εντάσσεται σε προηγούμενη έρευνα που προσπαθεί να ξεκαθαρίσει τα πράγματα σχετικά με το υγιές σωματικό βάρος. Επιπλέον, υπογραμμίζει – και πάλι – ότι οι βαθμολογίες ΔΜΣ από μόνες τους δεν παρέχουν απαραίτητα την πλήρη εικόνα, αν και η κλίμακα φαίνεται να είναι ακριβής όσον αφορά την αμερικανική παχυσαρκία.