Γιατί κάποιοι άνθρωποι είναι πιο… ελκυστικοί για τα κουνούπια από κάποιους άλλους;

Η επιστημονική έρευνα έχει δείξει πως τα κουνούπια δαγκώνουν κάποιους ανθρώπους περισσότερο από κάποιους άλλους για διάφορους λόγους, συμπεριλαμβανομένων των οσμών που αυτοί οι άνθρωποι εκπέμπουν.

Οι οσμές αυτές αφορούν τις χημικές ουσίες που βρίσκονται στο δέρμα, ακόμα και το πόσο διοξείδιο του άνθρακα εκπέμπουν οι άνθρωποι όταν αναπνέουν. Οι ειδικοί εκτιμούν πως τα κουνούπια προσελκύονται ιδιαίτερα από περίπου 10% όλων των ανθρώπων με την ελκυστικότητα κάποιων απ’ αυτούς να αγγίζει μέχρι και το 85%.

Αλλες έρευνες έχουν δείξει πως οι άνθρωποι που είναι λιγότερο ελκυστικοί για τα κουνούπια, εκπέμπουν οσμές και χημικά που απωθούν τα συγκεκριμένα έντομα.

Γιατί δαγκώνουν (τσιμπάνε) τα κουνούπια

Μόνο τα θηλυκά κουνούπια δαγκώνουν τους ανθρώπους. Και ο λόγος που το κάνουν είναι καθαρά αναπαραγωγικός. Τα κουνούπια χρειάζονται το αίμα που περιέχει την πρωτεΐνη και τα θρεπτικά συστατικά που τους είναι απαραίτητα για να παράγουν αυγά ή για να παράγουν μια μεγαλύτερη παρτίδα αυγών. Πριν από κάθε παρτίδα αυγών που πρόκειται να παραχθεί, τα θηλυκά κουνούπια θα αναζητήσουν ένα… γεύμα αίματος. Για τα τακτικά γεύματά τους τρέφονται με νέκταρ και χυμούς που παράγονται από φυτά.

Η εξεύρεση θηράματος

Ενα θηλυκό κουνούπι αρχίζει τον εντοπισμό θηράματος ανιχνεύοντας το διοξείδιο του άνθρακα το οποίο εκλύεται από τα ζώα είτε όταν εκπνέουν, είτε μέσω του δέρματός τους. Το κουνούπι χρησιμοποιεί μια δομή που μοιάζει με κεραία για να ανιχνεύσει το διοξείδιο του άνθρακα μέχρι και 50 μέτρα μακριά. Σε μικρότερες αποστάσεις, χρησιμοποιεί μια φτερωτή κεραία που εντοπίζει ορισμένες χημικές ουσίες, ενώ η μύτη του είναι διάτρητη με πολλές μικροσκοπικές τρύπες απ’ όπου μπορεί να διεισδύσει η μυρωδιά που υπάρχει στον αέρα. Μόλις βρει μια συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπεται από ένα πρόσωπο, οι αισθητηριακοί υποδοχείς του κουνουπιού μπορούν να πουν αν ο συνδυασμός χημικών και οσμών είναι κατάλληλος και αν το συγκεκριμένο πρόσωπο είναι το «θήραμα» που του ταιριάζει.

Οι ουσίες που τα προσελκύουν

Η έρευνα δείχνει ότι, εκτός από το διοξείδιο του άνθρακα, μερικές από τις ουσίες που παράγουν οι άνθρωποι και προσελκύουν τα κουνούπια είναι ο ιδρώτας, το γαλακτικό οξύ, το ουρικό οξύ και μια χημική ουσία που ονομάζεται οκτενόλη. Το γαλακτικό οξύ εκπέμπεται μέσω του δέρματος, ειδικά κατά τη διάρκεια της άσκησης. Το ουρικό οξύ είναι προϊόν του μεταβολισμού ορισμένων πρωτεϊνών και η μεγαλύτερη ποσότητά του αποβάλλεται μέσω των ούρων, ωστόσο μπορεί να δημιουργηθεί και περίσσεια ουρικού οξέος κάτω από το δέρμα. Η οκτενόλη είναι παρούσα στον ιδρώτα και την αναπνοή.

Μερικοί άνθρωποι παράγουν μεγαλύτερες ποσότητες αυτών των ουσιών, γι’ αυτό και τα κουνούπια δαγκώνουν αυτούς τους ανθρώπους περισσότερο απ’ ό,τι άλλους. Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι και οι έγκυες γυναίκες εκπνέουν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα γι’ αυτό τα κουνούπια τους δαγκώνουν συχνότερα. Οι άνθρωποι που ασκούνται σε εξωτερικούς χώρους παράγουν περισσότερο γαλακτικό οξύ, ιδρώνουν περισσότερο και αναπνέουν πιο έντονα γι’ αυτό και είναι πιο «ελκυστικοί» για τα κουνούπια.

Πολλά αρώματα και αποσμητικά που βάζουν οι άνθρωποι για να καλύψουν τις φυσικές οσμές, είναι επίσης ελκυστικά για τα κουνούπια.

Οι ουσίες που τα απωθούν

Τα εμπορικά εντομοαπωθητικά περιέχουν κάποιες χημικές ουσίες που αναστέλλουν τα αισθητήρια όργανα των κουνουπιών γι’ αυτό και είναι αποτελεσματικά για την προστασία των ανθρώπων από τα τσιμπήματα των εντόμων. Ερευνες έχουν δείξει, ωστόσο, ότι και ορισμένες ουσίες που έχουν βρεθεί στο δέρμα κάποιων ανθρώπων, είναι επίσης απωθητικές για τα κουνούπια που αποφεύγουν τους συγκεκριμένους ανθρώπους. Οι επιστήμονες εξετάζουν τώρα την προέλευση αυτών των χημικών ουσιών, αν δηλαδή παράγονται από τον οργανισμό των ανθρώπων ή αν οι άνθρωποι τις λαμβάνουν από το περιβάλλον. Η ύπαρξη αυτών των χημικών ουσιών που βρέθηκαν στο δέρμα, υποδηλώνουν ότι τα κουνούπια δαγκώνουν μερικούς ανθρώπους περισσότερο όχι επειδή οι ίδιοι είναι πιο ελκυστικοί γι’ αυτά, αλλά επειδή οι υπόλοιποι τούς είναι απωθητικοί.