Oι επιπτώσεις της τεστοστερόνης στο ανδρικό σώμα

Η τεστοστερόνη είναι μία ζωτικής σημασίας ανδρική ορμόνη που είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη και συντήρηση των αρσενικών χαρακτηριστικών. Οι γυναίκες έχουν επίσης τεστοστερόνη, αλλά σε πολύ μικρότερες ποσότητες.

Ενα αρσενικό αρχίζει να παράγει τεστοστερόνη περίπου επτά εβδομάδες μετά τη σύλληψη. Τα επίπεδα της τεστοστερόνης αυξάνονται κατά την εφηβεία, φτάνουν στο αποκορύφωμά τους τα τελευταία χρόνια της εφηβείας και στη συνέχεια σταθεροποιούνται. Μετά την ηλικία των 30 ετών ή κάπου εκεί, τα φυσιολογικά επίπεδα της τεστοστερόνης ενός άνδρα αρχίζουν να μειώνονται ελαφρά χρόνο με το χρόνο.

Οι περισσότεροι άνδρες έχουν περισσότερη από όση τεστοστερόνη χρειάζονται. Ομως, υπάρχει και η περίπτωση που ένας οργανισμός θα παράγει πολύ λίγη τεστοστερόνη. Αυτό οδηγεί σε μια κατάσταση που ονομάζεται υπογοναδισμός. Αυτή η κατάσταση μπορεί να αντιμετωπιστεί με ορμονική θεραπεία, η οποία απαιτεί συνταγή γιατρού και προσεκτική παρακολούθηση. Οι άνδρες με φυσιολογικά επίπεδα τεστοστερόνης δεν θα πρέπει να εξετάσουν την περίπτωση θεραπείας της τεστοστερόνης τους.

Τα επίπεδα της τεστοστερόνης επηρεάζουν τα πάντα στους άνδρες: Από το αναπαραγωγικό σύστημα και τη σεξουαλικότητα μέχρι τη μυϊκή μάζα και την πυκνότητα των οστών. Παίζουν, επίσης, σημαντικό ρόλο και σε ορισμένες συμπεριφορές.

Ενδοκρινικό σύστημα

Το ενδοκρινικό σύστημα του σώματος αποτελείται από αδένες που παράγουν ορμόνες. Ο υποθάλαμος που βρίσκεται στον εγκέφαλο λέει στην υπόφυση πόση τεστοστερόνη χρειάζεται το σώμα. Η υπόφυση, στη συνέχεια, στέλνει το μήνυμα στους όρχεις. Η περισσότερη τεστοστερόνη παράγεται στους όρχεις, αλλά μικρές ποσότητες προέρχονται από τα επινεφρίδια, που βρίσκονται ακριβώς επάνω από τα  νεφρά. Στις γυναίκες, τα επινεφρίδια και οι ωοθήκες παράγουν μικρές ποσότητες τεστοστερόνης.

Πριν καν γεννηθεί ένα αγόρι, η τεστοστερόνη του εργάζεται για να σχηματίσει τα αρσενικά γεννητικά όργανα. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας, η τεστοστερόνη είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη των ανδρικών χαρακτηριστικών, όπως η βαθύτερη φωνή, τα γένια και οι τρίχες του σώματος. Προωθεί, επίσης, τη μυϊκή μάζα και τη σεξουαλική ορμή.

Αναπαραγωγικό σύστημα

Περίπου επτά εβδομάδες μετά τη σύλληψη, η τεστοστερόνη αρχίζει να βοηθά στο σχηματισμό των ανδρικών γεννητικών οργάνων. Στην εφηβεία η παραγωγή της τεστοστερόνης βρίσκεται σε έξαρση, με αποτέλεσμα να μεγαλώνουν το πέος και οι όρχεις. Οι όρχεις παράγουν μια σταθερή ροή τεστοστερόνης και δημιουργούν προμήθεια σπέρματος σε καθημερινή βάση.

Οι άνδρες που έχουν χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης, μπορεί να εμφανίσουν στυτική δυσλειτουργία. Η μακροχρόνια θεραπεία τεστοστερόνης μπορεί να προκαλέσει μείωση της παραγωγής σπέρματος. Η θεραπεία της τεστοστερόνης μπορεί, επίσης, να προκαλέσει διόγκωση προστάτη και μικρότερους και πιο μαλακούς όρχεις. Οι άνδρες που έχουν προστάτη ή καρκίνο του μαστού (σπάνια περίπτωση) δεν θα πρέπει να υποβληθούν σε θεραπεία υποκατάστασης της τεστοστερόνης.

Σεξουαλικότητα

Κατά τη διάρκεια της εφηβείας, τα αυξανόμενα επίπεδα της τεστοστερόνης ενθαρρύνουν την ανάπτυξη των όρχεων, του πέους και της ηβικής τρίχας. Η φωνή αρχίζει να εμβαθύνει και οι μύες και οι τρίχες του σώματος αυξάνονται. Μαζί με αυτές τις αλλαγές έρχεται η αυξανόμενη σεξουαλική επιθυμία.

Υπάρχει ένα κομμάτι αλήθειας σχετικά με τη θεωρία «ό,τι δεν το χρησιμοποιείς, το χάνεις». Ενας άνδρας με χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί να χάσει την επιθυμία του για σεξ. Η σεξουαλική διέγερση και η σεξουαλική δραστηριότητα προκαλούν την αύξηση των επιπέδων της τεστοστερόνης. Τα επίπεδα της τεστοστερόνης μπορεί να μειωθούν κατά τη διάρκεια μιας μακράς περιόδου σεξουαλικής αδράνειας. Η χαμηλή τεστοστερόνη μπορεί, επίσης, να οδηγήσει σε στυτική δυσλειτουργία.

Κεντρικό νευρικό σύστημα

Το σώμα έχει ένα σύστημα για τον έλεγχο της τεστοστερόνης, στέλνοντας μηνύματα μέσω των ορμονών και των χημικών ουσιών που απελευθερώνονται στην κυκλοφορία του αίματος. Στον εγκέφαλο, ο υποθάλαμος λέει στην υπόφυση πως χρειάζεται πολλή τεστοστερόνη και η υπόφυση μεταφέρει αυτές τις πληροφορίες στους όρχεις.

Η τεστοστερόνη παίζει ρόλο σε ορισμένες συμπεριφορές, συμπεριλαμβανομένης της επιθετικότητας και της κυριαρχίας. Βοηθά, επίσης, στην πρόκληση της ανταγωνιστικότητας και την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης. Ακριβώς όπως η σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα της τεστοστερόνης, η συμμετοχή σε ανταγωνιστικές δραστηριότητες μπορεί να προκαλέσει αύξηση ή μείωση των επιπέδων της τεστοστερόνης ενός άνδρα. Η χαμηλή τεστοστερόνη μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της εμπιστοσύνης και της αυτοπεποίθησης και στην έλλειψη κινήτρων. Μπορεί, επίσης, να μειώσει την ικανότητα ενός άνδρα να συγκεντρωθεί ή να προκαλέσει συναισθήματα θλίψης. Η χαμηλή τεστοστερόνη μπορεί να προκαλέσει διαταραχές ύπνου και έλλειψη ενέργειας.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί, ωστόσο, πως η τεστοστερόνη είναι μόλις ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας. Υπάρχουν και άλλοι βιολογικοί παράγοντες που εμπλέκονται εξίσου στη διαμόρφωση της προσωπικότητας.

Δέρμα και μαλλιά

Καθώς ο άνδρας μεταβαίνει από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση, η τεστοστερόνη βοηθά στην ανάπτυξη της τριχοφυΐας στο πρόσωπο, τις μασχάλες και γύρω από τα γεννητικά όργανα. Βοηθά επίσης τις τρίχες να μεγαλώσουν στα χέρια, τα πόδια και το στήθος.

Ενας άνδρας με συρρίκνωση των επιπέδων της τεστοστερόνης στην πραγματικότητα μπορεί να χάσει κάποιες τρίχες στο σώμα του. Η θεραπεία υποκατάστασης τεστοστερόνης έρχεται με μερικές πιθανές παρενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της ακμής και της διεύρυνσης των μαστών. Τα επιθέματα τεστοστερόνης μπορούν να προκαλέσουν μικρό ερεθισμό στο δέρμα. Τα τοπικά τζελ μπορούν να είναι πιο εύκολα στη χρήση, αλλά θα πρέπει να ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα για να αποφευχθεί η μεταφορά της τεστοστερόνης σε κάποιον άλλο, μέσω της επαφής του δέρματος.

Μύες, λίπος και οστά

Η τεστοστερόνη είναι ένας από τους πολλούς παράγοντες που εμπλέκονται στην ανάπτυξη της μυϊκής μάζας και της δύναμης. Αυξάνει τους νευροδιαβιβαστές, που ενθαρρύνουν την ανάπτυξη των ιστών. Αλληλεπιδρά, επίσης, με τους πυρηνικούς υποδοχείς του DNA, που προκαλούν την σύνθεση των πρωτεϊνών. Η τεστοστερόνη αυξάνει τα επίπεδα της αυξητικής ορμόνης. Αυτό κάνει την άσκηση να χτίζει μύες.

Η τεστοστερόνη αυξάνει την οστική πυκνότητα και λέει στο μυελό των οστών να παράγει ερυθρά αιμοσφαίρια. Οι άνδρες με χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από κατάγματα των οστών.

Η τεστοστερόνη, παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό του λίπους, βοηθώντας τους άνδρες να κάψουν λίπος πιο αποτελεσματικά. Η πτώση των επιπέδων τεστοστερόνης μπορεί να προκαλέσει αύξηση του σωματικού λίπους.

Η θεραπεία της τεστοστερόνης μπορεί να χορηγηθεί από έναν γιατρό με ενδομυϊκές ενέσεις.

Κυκλοφορικό σύστημα

Η τεστοστερόνη ταξιδεύει στο σώμα μέσω της κυκλοφορίας του αίματος. Ο μόνος τρόπος να γνωρίζουμε το επίπεδο της τεστοστερόνης με σιγουριά, είναι να τη μετρήσουμε. Αυτό απαιτεί συνήθως μια εξέταση αίματος.

Η τεστοστερόνη κεντρίζει τον μυελό των οστών να παράγει ερυθρά αιμοσφαίρια. Και οι μελέτες δείχνουν πως η τεστοστερόνη μπορεί να έχει θετική επίδραση στην καρδιά. Μερικές άλλες μελέτες, ωστόσο, που διερευνούν την επίδραση της τεστοστερόνης στη χοληστερόλη, την αρτηριακή πίεση και την θρομβολυτική ικανότητα έχουν φέρει ανάμεικτα αποτελέσματα.

Οσον αφορά τη θεραπεία της τεστοστερόνης και την καρδιά οι πρόσφατες μελέτες που έχουν δείξει συγκρουόμενα αποτελέσματα, βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη. Η θεραπεία της τεστοστερόνης που προέρχεται από ενδομυϊκή ένεση μπορεί να προκαλέσει αύξηση των αιμοσφαιρίων. Αλλες παρενέργειες της θεραπείας αποκατάστασης της τεστοστερόνης περιλαμβάνουν κατακράτηση υγρών, αυξημένο αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων και αλλαγές στα επίπεδα χοληστερόλης.