Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί να διαχειριστεί τον σχολικό εκφοβισμό;

Ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να έχει δια βίου συνέπειες και αναγνωρίζεται ως ένα σοβαρό πρόβλημα. Για να βοηθήσετε το παιδί σας να τον χειριστεί θα πρέπει πρώτα εσείς να κατανοήσετε πώς λειτουργεί.

Ο σχολικός εκφοβισμός είναι μια μορφή επιθετικότητας στην οποία ένα ή περισσότερα παιδιά επανειλημμένως και σκοπίμως εκφοβίζουν, παρενοχλούν ή βλάπτουν το θύμα τους που αδυνατεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Ο εκφοβισμός μπορεί να πάρει πολλές μορφές.

Τύποι εκφοβισμού

Για παράδειγμα:

Φυσικός εκφοβισμός. Αυτό το είδος εκφοβισμού περιλαμβάνει χτυπήματα, κλωτσιές, καθώς και καταστροφή των πραγμάτων που έχει μαζί του το παιδί.

Λεκτικός εκφοβισμός. Ο λεκτικός εκφοβισμός περιλαμβάνει πειράγματα, χλευασμούς και ανάρμοστα σεξουαλικά σχόλια.

Ψυχολογικός ή κοινωνικός εκφοβισμός. Αυτό το είδος εκφοβισμού περιλαμβάνει την διάδοση φημών για το παιδί και προσπάθεια να το κάνουν να νοιώθει ντροπή ή αμηχανία μπροστά σε κόσμο, ή αποκλεισμό του από κοινωνικές ομάδες.

Ηλεκτρονικός εκφοβισμός. Ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός περιλαμβάνει τη χρήση ενός ηλεκτρονικού μέσου, όπως το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, ιστοσελίδες, μια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, στα οποία ανεβαίνουν κείμενα ή βίντεο που σκοπό έχουν να απειλήσουν ή να βλάψουν το παιδί.

Οι συνέπειες του εκφοβισμού

Ενα παιδί που έχει πέσει θύμα εκφοβισμού μπορεί στη συνέχεια της ζωής του να παρουσιάσει:

Προβλήματα ψυχικής υγείας. Τα παιδιά που είναι θύματα εκφοβισμού, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, άγχους, προβλήματα στον ύπνο, χαμηλή αυτοεκτίμηση και σκέψεις αυτοτραυματισμού και αυτοκτονίας.

Μειωμένη ακαδημαϊκή επίδοση. Τα παιδιά που είναι θύματα εκφοβισμού μπορεί να φοβούνται να πάνε σχολείο και είναι πιο πιθανό να παίρνουν κακούς βαθμούς. Τα παιδιά-στόχοι του σχολικού εκφοβισμού μπορεί να φοβούνται να πάνε στο σχολείο και είναι πιο πιθανό να παίρνουν αποβολές, να κάνουν απουσίες ή να εγκαταλείψουν το σχολείο εντελώς.

Κατάχρηση ουσιών. Τα παιδιά που είναι θύματα σχολικού εκφοβισμού είναι πιθανό να οδηγηθούν στο αλκοόλ και τις ναρκωτικές ουσίες.

Βία. Τα παιδιά-θύματα σχολικού εκφοβισμού είναι πιθανό να μεταφέρουν στο σχολείο αιχμηρά αντικείμενα, μαχαίρια και ψαλίδια. Ενας μικρός αριθμός απ’ αυτά τα παιδιά μπορεί να ανταποδώσουν με βίαια μέτρα.

Προειδοποιητικά σημάδια του εκφοβισμού

Εάν το παιδί σας πέσει θύμα εκφοβισμού, υπάρχει περίπτωση να παραμείνει σιωπηλό, από φόβο, ντροπή ή αμηχανία και να μη σας πει το παραμικρό. Να είστε σε επιφυλακή για τα παρακάτω προειδοποιητικά σημάδια:

* Χαμένα προσωπικά αντικείμενα (κινητό, ρολόι κ.λπ.) και κατεστραμμένα ρούχα

* Ξαφνική απώλεια φίλων ή αποφυγή κοινωνικών συναναστροφών

* Κακή απόδοση στο σχολείο ή απροθυμία να πάει στο σχολείο

* Πονοκέφαλος, πόνος στομάχου ή άλλα σωματικά ενοχλήματα

* Δυσκολία στον ύπνο

* Αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες

* Στενοχωρημένο ή ακόμα και απελπισμένο μετά από κάποιο τηλεφώνημα ή online συνομιλία στο Ιντερνετ.

* Αίσθημα αδυναμίας ή χαμηλή αυτοεκτίμηση

* Αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, ή φυγή από το σπίτι

Τι να κάνετε αν το παιδί σας πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού

Εάν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας είναι θύμα σχολικού εκφοβισμού, πρέπει να λάβετε πολύ σοβαρά υπόψιν την κατάσταση:

Ενθαρρύνετε το παιδί σας να μοιραστεί τις ανησυχίες του. Παραμείνετε ήρεμοι, ακούστε το με στοργικό τρόπο και υποστηρίξτε τα συναισθήματά του. Εκφράστε την κατανόηση και την ανησυχία σας. Υπενθυμίστε στο παιδί σας ότι αυτό δεν φταίει για το γεγονός ότι έπεσε θύμα σχολικού εκφοβισμού.

Μάθετε για την κατάσταση. Ζητήστε από το παιδί σας να περιγράψει πώς και πότε έπεσε θύμα εκφοβισμού και ποιοι εμπλέκονται σ’ αυτό. Μάθετε τι έκανε το ίδιο το παιδί σας για να σταματήσει τον εκφοβισμό και αν αυτό έχει φέρει αποτέλεσμα ή όχι. Ρωτήστε τι θέλει να κάνετε για να το βοηθήσετε να αισθανθεί ασφάλεια.

Διδάξτε στο παιδί σας πώς να αντιδρά στον σχολικό εκφοβισμό. Μην ενθαρρύνετε το παιδί σας για αντίποινα ή για να αντιμετωπίσει τους θύτες του με ξύλο. Αντ’ αυτού προσπαθήστε να του δώσετε να καταλάβει ότι πρέπει να πει σ’ αυτόν που το ενοχλεί να το αφήσει ήσυχο, να απομακρύνεται από αυτόν ή αυτούς που το ενοχλούν και να τους αγνοεί ή να ζητήσει από έναν δάσκαλο ή άλλον ενήλικα να το βοηθήσει. Προτείνετέ του να μείνει κοντά στους φίλους του όταν βλέπει πως κάποιος έρχεται να το ενοχλήσει. Ομοίως πείτε στο παιδί σας να μην απαντήσει στον ηλεκτρονικό εκφοβισμό. Ψάξτε μήπως υπάρχουν τρόποι και λογισμικό που να εμποδίσει τον ηλεκτρονικό εκφοβισμό του παιδιού σας.

Μιλήστε στο παιδί σας για την τεχνολογία. Βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε πώς ακριβώς χρησιμοποιεί το παιδί σας το Διαδίκτυο, σε ποιες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης μπαίνει και πώς αλληλεπιδρά με τους άλλους. Εάν το παιδί σας είναι θύμα ψηφιακού εκφοβισμού, μην πάρετε αυτόματα ηλεκτρονικά μέτρα. Τα παιδιά ενδέχεται να διστάσουν να αναφέρουν τον εκφοβισμό από φόβο μήπως τους πάρετε το κινητό τους τηλέφωνο ή τους κόψετε την πρόσβαση στο Ιντερνετ. Οι ενέργειές σας θα μπορούσαν να αποτρέψουν το παιδί από το να σας πει για ένα παρόμοιο συμβάν στο μέλλον.

Ενισχύστε την αυτοπεποίθηση του παιδιού σας. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να αναπτύξει φιλίες και να συμμετέχει σε δραστηριότητες που θα τονίσουν τις δυνάμεις και τα ταλέντα του.

Αντιδρώντας στον εκφοβισμό

Αν το παιδί σας είναι θύμα σχολικού εκφοβισμού αναλάβετε δράση. Για παράδειγμα:

Καταγράψτε τις λεπτομέρειες. Γράψτε ημερομηνία του συμβάντος, ποιος συμμετείχε και τι ακριβώς συνέβη. Αποθηκεύστε εικόνες, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και κείμενα. Καταγράψτε τα γεγονότα όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικά.

Επικοινωνήστε με τις αρμόδιες αρχές. Ζητήστε βοήθεια από τον δάσκαλο του παιδιού σας ή τον διευθυντή του σχολείου του. Αναφέρετε τον ηλεκτρονικό εκφοβισμό στον πάροχο κινητής τηλεφωνίας ή Ιντερνετ. Εάν το παιδί σας έχει δεχθεί σωματική επίθεση ή έχει απειληθεί, μιλήστε με τους αρμόδιους του σχολείου και καλέστε την αστυνομία.

Εξηγήστε τις ανησυχίες σας στους υπεύθυνους του σχολείου. Αντί να παραμείνετε στις κατηγορίες, ζητήστε βοήθεια για να λυθεί το πρόβλημα του εκφοβισμού. Κρατήστε σημειώσεις σχετικά με αυτές τις συναντήσεις. Μείνετε σε επαφή με τους αρμόδιους. Αν ο εκφοβισμός συνεχιστεί, επιμείνετε σθεναρά.

Ζητήστε να ενημερωθείτε για την πολιτική του σχολείου στο θέμα του εκφοβισμού, καθώς και για τον τρόπο που τα μέλη του προσωπικού είναι υποχρεωμένα να αντιδράσουν σε περίπτωση που υπάρξει σχολικός εκφοβισμός ή υποψία του.

Εάν το παιδί σας έχει τραυματιστεί ψυχικά από τον συνεχιζόμενο εκφοβισμό, συμβουλευτείτε έναν ψυχολόγο. Μπορείτε επίσης να μιλήσετε με κάποιον δικηγόρο. Αν αναλάβετε νομική δράση για να διακόψετε τον σχολικό εκφοβισμό, ίσως μπορέσετε να κάνετε ασφαλέστερο το σχολείο όχι μόνο για το δικό σας παιδί αλλά και για όλα τα υπόλοιπα.