Πρόληψη κρυολογήματος και γρίπης στους ηλικιωμένους

Ένα κρυολόγημα ή γρίπη μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες καταστάσεις σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, επειδή υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν επιπλοκές απειλητικές για τη ζωή τους.

Τα κρυολογήματα και η γρίπη είναι μεταδοτικές ιογενείς ασθένειες που εξαπλώνονται κυρίως με την απελευθέρωση ιικών σωματιδίων όταν ένα άτομο με τον ιό βήχει η φτερνίζεται. Οι ασθένειες μπορούν επίσης να μεταδοθούν αν αγγίξει κανείς ένα μολυσμένο αντικείμενο και στη συνέχεια μεταφέρει τα μικρόβια στα μάτια τη μύτη ή το στόμα του. Είναι σημαντικό σε ό,τι αφορά τους ηλικιωμένους να παίρνονται προληπτικά μέτρα για να μην αρρωσταίνουν γιατί οι θεραπευτικές επιλογές τους είναι περιορισμένες. Αν μάλιστα εμφανιστούν επιπλοκές είναι απαραίτητο για τον ηλικιωμένο να νοσηλευτεί.

Εμβολιασμός

Η γρίπη αποτελεί μια σημαντική απειλή για την υγεία των ηλικιωμένων. Το 90% των θανάτων από γρίπη αφορά ανθρώπους που είναι ηλικίας άνω των 65 ετών. Γι’ αυτό οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να εμβολιάζονται. Το τακτικό εμβόλιο της γρίπης είναι κατάλληλο για οποιοδήποτε άτομο μεγαλύτερο από 6 μηνών. Οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να λαμβάνουν υψηλότερη δόση του εμβολίου, προκειμένου αυτό να βελτιώσει την ανοσολογική τους απόκριση. Δεν είναι σαφές, ωστόσο, αν η αυξημένη ανοσολογική απόκριση μεταφράζεται σε μεγαλύτερη προστασία από τη γρίπη.

Πρόσθετες προφυλάξεις

Ακόμα και τα άτομα που έχουν εμβολιαστεί, χρειάζονται πρόσθετη προστασία από τη γρίπη και τα κρυολογήματα. Απαιτούνται περίπου 2 εβδομάδες από την στιγμή του εμβολίου για να αναπτύξει κάποιος ανοσία στη γρίπη, ενώ δεν υπάρχει εμβόλιο για την προστασία από το κοινό κρυολόγημα.

Τα προληπτικά μέτρα που μπορούν να λάβουν οι ηλικιωμένοι είναι να πλένουν πολύ καλά τα χέρια τους και να χρησιμοποιούν αντισηπτικά μαντιλάκια ή χαρτομάντιλα γιατί ένας ιός μπορεί να παραμένει για πολλές ώρες στο πόμολο της πόρτας, στα κουμπιά του ασανσέρ ή στα κουμπιά του τηλεφώνου. Επειδή τα άτομα που είναι κρυωμένα ή έχουν γρίπη μπορεί να μην έχουν συμπτώματα, καλό είναι οι ηλικιωμένοι να αποφεύγουν τα πολυσύχναστα μέρη, όπου ο κίνδυνος έκθεσης στη γρίπη είναι πολύ υψηλός.

Όσοι ηλικιωμένοι ζουν σε σπίτια με παιδιά θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, διότι οι νέοι είναι λιγότερο πιθανό από ό,τι οι ενήλικες να καλύπτουν το στόμα τους όταν βήχουν ή φτερνίζονται. Τα αδύναμα ηλικιωμένα άτομα που έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία θα πρέπει να φοράνε προστατευτική μάσκα όταν έρχονται σε επαφή με μολυσμένα ή δυνητικά μολυσμένα άτομα, είτε είναι οικείοι τους είτε επισκέπτες.

Ηλικιωμένοι φροντιστές

Τα άτομα που φροντίζουν ηλικιωμένους, αν είναι και τα ίδια μεγάλης ηλικίας δεν μπορούν να προστατευτούν από το εμβόλιο της γρίπης, όσο οι νεότεροι φροντιστές. Μελέτες που έχουν γίνει σχετικά με τις επιπτώσεις του στρες και άλλων παραγόντων στις ανοσοποιητικές αποκρίσεις έδειξαν πως οι ενήλικες που είναι ιδιαίτερα στρεσαρισμένοι (όπως συμβαίνει με τα άτομα που φροντίζουν για πολλά χρόνια τον σύντροφό τους που τυγχάνει να έχει μια σοβαρή μακροχρόνια ασθένεια) έχουν μειωμένη απόκριση αντισώματος στον εμβολιασμό.

Πέρα από την προχωρημένη ηλικία που είναι έτσι κι αλλιώς ένας παράγοντας μειωμένης ανοσίας, άλλες πιθανές αιτίες για τη μειωμένη ανταπόκριση σε εμβόλια κατά της γρίπης μπορεί να είναι η μοναξιά, η κατάθλιψη, το άγχος, η απομόνωση και η έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης που συχνά βιώνουν τα άτομα που φροντίζουν άρρωστους ηλικιωμένους. Για να ενισχυθεί το ανοσοποιητικό τους σύστημα θα πρέπει να ληφθούν μέτρα καταπολέμησης του στρες και αύξησης της συναισθηματικής τους υποστήριξης.

Φάρμακα

Δύο τύποι αντι-ιικών φαρμάκων είναι διαθέσιμοι για τη θεραπεία της γρίπης σε ηλικιωμένους ανθρώπους που δεν είχαν εμβολιαστεί ή δεν προστατεύονται επαρκώς από το εμβόλιο. Αυτά τα φάρμακα πρέπει να χορηγούνται μέσα στις πρώτες 48 ώρες μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων και στο διάστημα αυτό τόσο οι ηλικιωμένοι, όσο και οι φροντιστές τους θα πρέπει να βρίσκονται σε επιφυλακή για τα συμπτώματα της γρίπης και να είναι έτοιμοι να ζητήσουν άμεσα ιατρική συμβουλή.