Έμφραγμα: Γιατί είναι λιγότερο επικίνδυνο τη νύχτα και πώς αυτό βοηθά στην αντιμετώπισή του
Τα εμφράγματα προκαλούν μεγαλύτερη ζημιά στον καρδιακό ιστό όταν συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αλλά γιατί;
Εδώ και δεκαετίες, οι καρδιολόγοι έχουν παρατηρήσει ότι τα εμφράγματα προκαλούν μεγαλύτερη ζημιά όταν συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της ημέρας παρά όταν συμβαίνουν τη νύχτα. Η κατανόηση του γιατί θα μπορούσε να είναι το κλειδί για τη θεραπεία της πάθησης, όπως δείχνει μια νέα μελέτη.
Υπάρχουν πολλές θεωρίες για το γιατί τα ημερήσια εμφράγματα είναι πιο επιζήμια. Κάποιες αναφέρονται στις καθημερινές διακυμάνσεις των ορμονών του στρες και της αρτηριακής πίεσης ως πιθανούς ενόχους. Ωστόσο, ο ρόλος του ανοσοποιητικού συστήματος παρέμενε λιγότερο σαφής.
Προηγούμενη έρευνα έδειξε ότι τα ανοσοκύτταρα που ονομάζονται ουδετερόφιλα, τα οποία δρουν ως πρώτοι αντιδρώντες σε έναν τραυματισμό, προκαλούν περισσότερη φλεγμονή και παράπλευρες βλάβες στους ιστούς στις θέσεις του τραυματισμού κατά τη διάρκεια της ημέρας. Είναι σχετικά πιο ήρεμα τη νύχτα.
Τώρα, στη νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις 12 Δεκεμβρίου στο Journal of Experimental Medicine, οι επιστήμονες συνέδεσαν τις τελείες μεταξύ των ημερήσιων εμφραγμάτων και των επιθετικών ουδετερόφιλων.
Πιο επιζήμια την ημέρα
Αναλύοντας κλινικά αρχεία από περισσότερους από 2.000 ασθενείς με έμφραγμα, η ομάδα διαπίστωσε ότι οι ασθενείς που εισήχθησαν κατά τη διάρκεια των ωρών της ημέρας εμφάνισαν υψηλότερους αριθμούς ουδετερόφιλων και μεγαλύτερη καρδιακή βλάβη, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα ίδια τα ουδετερόφιλα θα μπορούσαν να διαδραματίσουν ρόλο στην επιδείνωση του τραυματισμού. Στη συνέχεια, επιβεβαίωσαν το ίδιο μοτίβο σε πειράματα με ποντίκια.
Οι ερευνητές χώρισαν τα πειραματόζωα σε δύο ομάδες: μία με φυσιολογικά επίπεδα ουδετερόφιλων και μία της οποίας τα επίπεδα ουδετερόφιλων είχαν εξαντληθεί με θεραπεία αντισωμάτων. Στη συνέχεια, προκάλεσαν έμφραγμα στα ποντίκια σε διαφορετικές ώρες της ημέρας και της νύχτας.
Στην πρώτη ομάδα ποντικών, παρατήρησαν έναν έντονο ρυθμό μεγαλύτερης καρδιακής βλάβης το πρωί από ό,τι τη νύχτα, παρόμοιο με αυτό που παρατηρήθηκε στα ανθρώπινα δεδομένα. Ωστόσο, στα ποντίκια με χαμηλό αριθμό ουδετερόφιλων, αυτός ο ρυθμός εξαφανίστηκε και τα εμφράγματα προκάλεσαν λιγότερη ζημιά συνολικά.
Για να δοκιμάσουν περαιτέρω την ιδέα, οι ερευνητές απενεργοποίησαν γενετικά ένα γονίδιο που βοηθά στον έλεγχο του κιρκάδιου ρολογιού, ενός ρυθμιστή των 24ωρων κύκλων στο σώμα. Όπως περίμεναν, ο ρυθμός εξαφανίστηκε ξανά και η συνολική καρδιακή βλάβη μειώθηκε σε αυτά τα τροποποιημένα ποντίκια.
Είναι σημαντικό ότι, αν και η εξάντληση των ουδετερόφιλων παραλύει το ανοσοποιητικό σύστημα, η διαγραφή μόνο του γονιδίου του ρολογιού δεν εμπόδισε την ικανότητα των ποντικών να καταπολεμούν τις λοιμώξεις, όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες.
“Αυτό κάνει τη μελέτη πραγματικά ενδιαφέρουσα”, δήλωσε ο Tim Lammermann, ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μύνστερ στη Γερμανία, ο οποίος δεν συμμετείχε στην εργασία, στο Live Science. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πάντα πίστευαν ότι η ανοσολογική προστασία και η φλεγμονώδης βλάβη που προκαλείται από τα ουδετερόφιλα “δεν μπορούν να αποσυνδεθούν μεταξύ τους”.
Βάζοντας τα ουδετερόφιλα σε “νυχτερινή λειτουργία”
Στη συνέχεια, οι επιστήμονες θέλησαν να ελέγξουν αν θα μπορούσε να υπάρξει κάποιος άλλος τρόπος να ελέγξουν αυτό το γονίδιο και να μιμηθούν τη φυσική νυχτερινή ηρεμία των ουδετερόφιλων του σώματος χωρίς να μειώσουν τον αριθμό των κυττάρων. Επικεντρώθηκαν σε έναν υποδοχέα στα ουδετερόφιλα που ονομάζεται CXCR4, ο οποίος συνήθως ανταποκρίνεται σε σήματα που επιβραδύνουν τη δραστηριότητα των ουδετερόφιλων τη νύχτα.
Κατασκεύασαν γενετικά ποντίκια που έφεραν πολύ υψηλές συγκεντρώσεις αυτού του υποδοχέα. Αυτό ηρέμησε τα κύτταρα ακόμη και κατά τη διάρκεια της ημέρας, έτσι η καρδιακή βλάβη μειώθηκε και πάλι και το ρυθμικό μοτίβο εξαφανίστηκε.
Τέλος, χρησιμοποιώντας ένα φάρμακο που ενεργοποιεί αυτόν τον υποδοχέα, οι ερευνητές μείωσαν τη δραστηριότητα των ουδετερόφιλων κατά τη διάρκεια της ημέρας, ωθώντας τα κύτταρα στην νυχτερινή τους κατάσταση. Η θεραπεία με αυτό το φάρμακο πριν από το έμφραγμα μείωσε τη βλάβη των ιστών και βελτίωσε την καρδιακή λειτουργία εβδομάδες μετά το συμβάν, όπως διαπίστωσαν.
Επιπλέον, σε ποντίκια με δρεπανοκυτταρική αναιμία, στην οποία τα ουδετερόφιλα φράζουν τα αιμοφόρα αγγεία και προκαλούν αχαλίνωτη φλεγμονή, το φάρμακο μείωσε τα φράγματα και βελτίωσε τη ροή του αίματος.
Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι ο έλεγχος ενός μόνο τύπου ανοσοκυττάρων προσέφερε σημαντική προστασία έναντι αυτών των φλεγμονωδών βλαβών, δήλωσε ο ανώτερος συγγραφέας της μελέτης Andrés Hidalgo, ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο Yale, στο Live Science.
Ο Lammermann σημείωσε ότι τα πειράματα με το φάρμακο ήταν ιδιαίτερα σημαντικά, παρέχοντας στοιχεία ότι η ένωση μείωσε τη φλεγμονώδη απόκριση των ουδετερόφιλων διατηρώντας παράλληλα ανέπαφους τους αμυντικούς μηχανισμούς τους.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ένα ενδιαφέρον μοτίβο πίσω από τη δράση των ουδετερόφιλων: Σε δερματικές πληγές και καρδιακό ιστό, τα ημερήσια ουδετερόφιλα τείνουν να εξαπλώνονται σε γειτονικές μη τραυματισμένες περιοχές, διευρύνοντας τη θέση του τραυματισμού, εξήγησε ο Hidalgo. Τα πιο ήρεμα, νυχτερινά ουδετερόφιλα, από την άλλη πλευρά, παραμένουν περιορισμένα στο κέντρο της κατεστραμμένης ζώνης.
Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν τρόποι να ρυθμιστούν με ακρίβεια τα ουδετερόφιλα και να μειωθεί η επιθετικότητά τους χωρίς να διακυβεύεται η αμυντική τους ικανότητα. Ωστόσο, η μετάφραση αυτής της προσέγγισης στους ανθρώπους θα απαιτήσει προσεκτική μελέτη. Οι τρόποι με τους οποίους η σηματοδότηση CXCR4 επηρεάζει άλλους τύπους κυττάρων θα πρέπει επίσης να εξεταστούν προσεκτικά, προειδοποίησε ο Lammermann.
Ένα φάρμακο που ηρεμεί τη φλεγμονή χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την ανοσία θα ήταν το άγιο δισκοπότηρο της ανοσοθεραπείας. Ωστόσο, οι ανθρώπινες δοκιμές για ένα τέτοιο φάρμακο θα πρέπει να αξιολογήσουν πολλούς παράγοντες, όπως ο χρόνος χορήγησής του σε περίπτωση εμφράγματος και αν υπάρχουν πιθανοί κίνδυνοι, πρόσθεσε.
Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
- Ερώτηση: Τι μπορώ να κάνω για να μειώσω τον κίνδυνο εμφράγματος;
- Απάντηση: Η υγιεινή διατροφή, η τακτική άσκηση, η διακοπή του καπνίσματος και η διαχείριση του στρες είναι σημαντικά βήματα. Επίσης, ο τακτικός έλεγχος της χοληστερίνης και της αρτηριακής πίεσης είναι απαραίτητος. Το να περνάτε χρόνο με τους αγαπημένους σας, όπως ένα χαλαρό πασχαλινό τραπέζι, μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση του στρες.
- Ερώτηση: Υπάρχει τρόπος να καταλάβω αν έχω έμφραγμα;
- Απάντηση: Τα συμπτώματα του εμφράγματος περιλαμβάνουν πόνο στο στήθος, δυσφορία στο άνω μέρος του σώματος (π.χ., χέρια, ώμοι, γνάθο), δύσπνοια, ναυτία και ζάλη. Εάν αισθανθείτε αυτά τα συμπτώματα, αναζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια.
- Ερώτηση: Η ώρα της ημέρας επηρεάζει την πρόγνωση ενός εμφράγματος;
- Απάντηση: Ναι, σύμφωνα με έρευνες όπως η παραπάνω, τα εμφράγματα που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της ημέρας τείνουν να είναι πιο επιζήμια λόγω της αυξημένης δραστηριότητας των ουδετερόφιλων. Παρόλα αυτά, κάθε περιστατικό εμφράγματος είναι σοβαρό και απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα.