Μια κλινική δοκιμή με συμμετέχοντες που έχουν κληρονομική προδιάθεση για νωρίς εμφανιζόμενο Alzheimer έδειξε ότι η αφαίρεση αμυλοειδών πλακών από τον εγκέφαλο μπορεί να καθυστερήσει ή ακόμα και να αποτρέψει τα συμπτώματα της νόσου. Η μελέτη, δημοσιευμένη στο The Lancet Neurology, αποτελεί μια σημαντική πρόοδο στην κατανόηση και θεραπεία της νόσου.

Τα Βασικά Ευρήματα

  • Συμμετέχοντες: 73 άτομα με μεταλλάξεις γονιδίων που οδηγούν σε συσσώρευση αμυλοειδών και σχεδόν εγγυημένη εμφάνιση Alzheimer μέχρι τα 50-60.
  • Ομάδα Χωρίς Συσμπτώματα: Σε 22 άτομα που έλαβαν το φάρμακο gantenerumab για 8 χρόνια κατά μέσο όρο, ο κίνδυνος εμφάνισης νόσου έπεσε από ~100% σε ~50%.
  • Σημασία: Αυτή είναι η πρώτη φορά που φαίνεται ότι η πρόωρη αφαίρεση αμυλοειδών μπορεί να αποτρέψει ή να καθυστερήσει την έναρξη της άνοιας.

«Μερικοί συμμετέχοντες που έπρεπε να έχουν ήδη εμφανίσει συμπτώματα, παραμένουν υγιείς. Δεν ξέρουμε για πόσο ακόμα, αλλά αυτό αλλάζει το παιχνίδι.»
— Randall J. Bateman, MD, ερευνητής και καθηγητής Νευρολογίας, Washington University

Πώς Λειτουργεί το Gantenerumab;

Το gantenerumab είναι ένα αντι-αμυλοειδές φάρμακο που στοχεύει να:

  1. Εξουδετερώσει τις βλαβερές αμυλοειδείς πλάκες στον εγκέφαλο.
  2. Επιβραδύνει τη νευροεκφύλιση που οδηγεί σε άνοια.

Ωστόσο, η ανάπτυξή του διακόπηκε το 2022 από τη Roche/Genentech μετά την αποτυχία σε κλινικές δοκιμές σε άτομα με ήδη εμφανή συμπτώματα. Παρ’ όλα αυτά, τα αποτελέσματα σε πρόωρη παρέμβαση (πριν τα συμπτώματα) είναι πολλά υποσχόμενα.

Παρενέργειες και Προκλήσεις

  • ARIA (Amyloid-Related Imaging Abnormalities):
    • Εμφάνιση μικρών αιμορραγιών ή οιδήματος στον εγκέφαλο (30% των περιπτώσεων).
    • Σπάνια σοβαρές επιπτώσεις (2 συμμετέχοντες διακόπηκαν).
  • Χρονικό Παράθυρο Θεραπείας: Φαίνεται ότι η μακροπρόθεσμη χορήγηση (8+ χρόνια) είναι απαραίτητη για αποτελέσματα.

Το Μέλλον της Έρευνας

  • Συνέχιση της Μελέτης: Οι συμμετέχοντες τώρα λαμβάνουν lecanemab, ένα άλλο αντι-αμυλοειδές φάρμακο που εγκρίθηκε το 2023.
  • Νέες Δοκιμές: Το DIAN-TU διερευνά τώρα το remternetug (από τη Lilly) σε νεαρότερους συμμετέχοντες (από 18 ετών) για πρωτογενή πρόληψη.

«Αν παρόμοια αποτελέσματα φανούν και σε άτομα με κλασικό Alzheimer, θα μπορούσαμε να έχουμε θεραπείες πρόληψης για εκατομμύρια.»
— Maria C. Carrillo, PhD, Alzheimer’s Association

Συμπέρασμα: Ελπίδα για μια Εποχή Χωρίς Alzheimer

Αυτή η μελέτη προσφέρει την πρώτη κλινική απόδειξη ότι:
Η πρόωρη παρέμβαση (πριν τα συμπτώματα) μπορεί να αλλάξει την πορεία της νόσου.
Η μείωση των αμυλοειδών μπορεί να προστατεύσει τον εγκέφαλο από την άνοια.

Το επόμενο βήμα; Περισσότερες έρευνες για να επιβεβαιωθεί αν αυτή η στρατηγική μπορεί να εφαρμοστεί και στον κλασικό Alzheimer (μεταξύ 65+ ετών).

Μπορεί να είμαστε στα πρόθυρα μιας νέας εποχής στην νευρολογία.

(Πηγή: The Lancet Neurology, Washington University School of Medicine)