Η σχέση μεταξύ του αμιάντου και του καρκίνου είναι η παρουσία των ινών πυριτικών ενώσεων στους πνεύμονες. Μελέτες έχουν δείξει πως η έκθεση στον αμίαντο αποτελεί μια βασική αιτία πολλών τύπων καρκίνου.
Ανάμεσά τους το μεσοθηλίωμα, ο καρκίνος του λάρυγγα και ο καρκίνος του πνεύμονα.
Οταν οι μικροσκοπικές ίνες του αμιάντου εισπνέονται, γίνονται καταθέσεις στους πνεύμονες και προκαλείται φλεγμονή και ουλές που δυνητικά μπορούν να οδηγήσουν σε διάγνωση του καρκίνου.
Ο αμίαντος αποτελείται από άτομα πυριτίου και οξυγόνου. Είναι μια φυσική ουσία που αναπτύσσεται σε συστάδες νημάτων. Αυτές οι συστάδες είναι λεπτές και ελαστικές και έχουν χημικές και ανθεκτικές στην θερμότητα ιδιότητες. Ο αμίαντος επίσης είναι καλό μονωτικό υλικό της ηλεκτρικής ενέργειας. Εξαιτίας όλων των παραπάνω ιδιοτήτων του χρησιμοποιήθηκε σε πολλές εφαρμογές, στην κατασκευαστική και την ναυπηγική βιομηχανία, καθώς και στην αυτοκινητοβιομηχανία.
Στη δεκαετία του 1970, προέκυψαν τα πρώτα στοιχεία για το ότι μπορεί ο αμίαντος και ο καρκίνος να έχουν κάποια σχέση. Το γεγονός αυτό έχει έκτοτε αποδειχθεί επιστημονικά και η χρήση αμιάντου έχει απαγορευτεί σε πολλές περιοχές του κόσμου. Είναι επίσημα αναγνωρισμένος ως καρκινογόνος από πολλές ιατρικές αρχές διαφόρων χωρών.
Οταν εισπνέεται ο αμίαντος, μεγάλες ποσότητες ινών εκπνέονται άμεσα, όμως κάποιες από αυτές παγιδεύονται στους πνεύμονες. Αυτές οι ίνες δεν είναι σε θέση να αφήσουν το σώμα και θα παραμείνουν στη θέση τους κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου. Εάν υπάρχει επαρκής συγκέντρωση αμιάντου, οι πνεύμονες θα επιβαρυνθούν και θα έχουν τεθεί οι βάσεις για μια πιθανή διάγνωση του καρκίνου.
Η σύνδεση μεταξύ αμιάντου και καρκίνου δεν βιώνεται στον ίδιο βαθμό από τον κάθε άνθρωπο που έχει εκτεθεί σε αμίαντο. Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων στον δυτικό κόσμο έχει εκτεθεί στον αμίαντο μόνο με το να ζει σε ένα ακίνητο που κατασκευάστηκε με το συγκεκριμένο υλικό. Τα άτομα που διαθέτουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου έχουν εκτεθεί για σημαντικές περιόδους και σε επανειλημμένα χρονικά διαστήματα σε υψηλά επίπεδα συγκέντρωσης αμιάντου.
Οι επιπτώσεις του αμιάντου συνήθως δεν είναι άμεσες. Για παράδειγμα, οι περισσότερες διαγνώσεις για μεσοθηλίωμα εμφανίζονται περίπου 30 χρόνια μετά την πρώτη έκθεση. Αν λοιπόν έχει άτομο είχε εκτεθεί πριν από χρόνια, οι ίνες που βρίσκονται ήδη στους πνεύμονες, μπορούν να συνεχίσουν να κάνουν ζημιά, με αποτέλεσμα περαιτέρω επιπλοκές για την υγεία στην πορεία. Ο αμίαντος σπανίως σπέρνει άμεσα τον όλεθρο. Συνήθως παίρνει χρόνια αν όχι δεκαετίες, για να αρχίσει να παράγει συμπτώματα καρκίνου. Τα εκτεθειμένα άτομα που καπνίζουν ή έχουν ήδη διαγνωστεί με άλλο τύπο ασθένειας των πνευμόνων έχουν ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρκίνο.