«Σπάσιμο» Δαχτύλων και Αρθρίτιδα: Επιτέλους η Επιστημονική Αλήθεια για τον Μεγάλο Μύθο

Κάνει Κακό το «Σπάσιμο» των Δαχτύλων; Η Επιστήμη Καταρρίπτει τον Μύθο της Αρθρίτιδας

Είναι μια γνώριμη σκηνή: ο ικανοποιητικός ήχος «κρακ» από τις αρθρώσεις, που σχεδόν πάντα ακολουθείται από την προειδοποίηση «Σταμάτα το αυτό, θα πάθεις αρθρίτιδα!». Αυτή η πεποίθηση, που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά, έχει δημιουργήσει μια μακροχρόνια ανησυχία για μια αθώα κατά τα άλλα συνήθεια.

Είναι όμως αλήθεια; Προκαλεί τελικά το «σπάσιμο» των δαχτύλων φθορά στις αρθρώσεις; Μετά από δεκαετίες ερευνών, η επιστήμη έχει δώσει μια οριστική και καθησυχαστική απάντηση.

Τι Είναι τελικά αυτό το «Κρακ»; Η Φυσική πίσω από τον Ήχο

Ο ήχος δεν προέρχεται από κόκκαλα που τρίβονται ή σπάνε. Προκαλείται από ένα φαινόμενο της φυσικής που ονομάζεται σπηλαίωση (cavitation).

Οι αρθρώσεις των δαχτύλων μας περιέχουν ένα λιπαντικό υγρό, το αρθρικό υγρό, μέσα στο οποίο υπάρχουν διαλυμένα αέρια (κυρίως άζωτο). Όταν τεντώνετε ή κάμπτετε απότομα το δάχτυλό σας, ο όγκος μέσα στην άρθρωση αυξάνεται απότομα, προκαλώντας πτώση της πίεσης. Αυτή η πτώση αναγκάζει τα διαλυμένα αέρια να σχηματίσουν γρήγορα μια φυσαλίδα. Η ταχεία δημιουργία αυτής της φυσαλίδας είναι που παράγει τον χαρακτηριστικό ήχο «κρακ».

Γι’ αυτό υπάρχει και μια «ανερέθιστη περίοδος» περίπου 20 λεπτών μετά το «σπάσιμο». Είναι ο χρόνος που χρειάζονται τα αέρια για να διαλυθούν ξανά στο υγρό, επιτρέποντας τη δημιουργία μιας νέας φυσαλίδας.

Η Ετυμηγορία: Προκαλεί Τελικά Αρθρίτιδα;

Η απάντηση, σύμφωνα με τη συντριπτική πλειοψηφία των επιστημονικών δεδομένων, είναι ένα κατηγορηματικό όχι.

Η πιο διάσημη έρευνα έγινε από τον Δρ. Donald Unger. Για 60 ολόκληρα χρόνια, έσπαγε συστηματικά τις αρθρώσεις μόνο του αριστερού του χεριού, αφήνοντας το δεξί ως ομάδα ελέγχου. Το αποτέλεσμα; Καμία απολύτως διαφορά και καμία αρθρίτιδα σε κανένα από τα δύο χέρια. Για την αφοσίωσή του, κέρδισε το χιουμοριστικό βραβείο Ig Nobel Ιατρικής το 2009.

Πέρα από αυτό το προσωπικό πείραμα, πολλαπλές, μεγαλύτερες κλινικές μελέτες που δημοσιεύθηκαν σε έγκριτα ιατρικά περιοδικά (όπως το Journal of the American Board of Family Medicine) εξέτασαν εκατοντάδες ανθρώπους και κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα: δεν υπάρχει καμία απολύτως σύνδεση μεταξύ της συνήθειας του «σπασίματος» των αρθρώσεων και της εμφάνισης οστεοαρθρίτιδας.

Υπάρχουν Άλλες Παρενέργειες;

Ενώ ο μύθος της αρθρίτιδας έχει καταρριφθεί, κάποιες παλαιότερες μελέτες είχαν υποδείξει μια πιθανή σύνδεση με ελαφρώς μειωμένη δύναμη λαβής ή πρήξιμο στα χέρια. Ωστόσο, νεότερες και πιο αυστηρές έρευνες δεν επιβεβαίωσαν αυτά τα ευρήματα, υποδηλώνοντας ότι πιθανότατα οφείλονταν σε άλλους παράγοντες του τρόπου ζωής (π.χ., χειρωνακτική εργασία) και όχι στο ίδιο το «σπάσιμο».

Συμπερασματικά, η συνήθεια θεωρείται από την επιστημονική κοινότητα καλοήθης και αβλαβής.

Πότε το «Κρακ» Πρέπει να σας Ανησυχήσει;

Ενώ το κλασικό «ποπ» είναι αθώο, δεν είναι όλοι οι ήχοι των αρθρώσεων ίδιοι. Θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν γιατρό μόνο εάν ο ήχος συνοδεύεται από τα παρακάτω «κόκκινα σημάδια»:

• Πόνος: Εάν το «σπάσιμο» πονάει σταθερά.
• Πρήξιμο: Εάν η άρθρωση είναι ορατά πρησμένη.
• «Κλείδωμα»: Εάν νιώθετε ότι η άρθρωση «μπλοκάρει» ή «φεύγει από τη θέση της».
• Ήχος Τριβής (Κριγμός): Εάν ο ήχος δεν είναι ένα καθαρό «κρακ», αλλά μοιάζει περισσότερο με τρίξιμο ή κροτάλισμα που μπορεί να επαναληφθεί συνεχώς, μπορεί να υποδηλώνει φθορά του χόνδρου.

Την επόμενη φορά που κάποιος θα σας μαλώσει για το «σπάσιμο» των δαχτύλων σας, μπορείτε να του εξηγήσετε με σιγουριά ότι η επιστήμη σάς καλύπτει. Εφόσον δεν υπάρχει πόνος ή πρήξιμο, η μόνη πραγματική παρενέργεια της συνήθειάς σας είναι, ίσως, η ενόχληση που προκαλείτε στους γύρω σας.