Η ατμοσφαιρική ρύπανση, απειλή για την καρδιά

Την τελευταία δεκαετία οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να χτίζουν κομμάτι – κομμάτι τη συνειδητοποίηση των τρόπων με τους οποίους η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί μια απειλή για την ανθρώπινη υγεία.

Μεγάλο μέρος της προσοχής τους έχει επικεντρωθεί στις ασθένειες των πνευμόνων, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου. Μόλις τον περασμένο μήνα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε την ατμοσφαιρική ρύπανση ως ένα από τα πιο επικίνδυνα περιβαλλοντικά καρκινογόνα.

Βέβαια, τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι πιο συχνά από τον καρκίνο. Δυστυχώς, όμως, υπάρχουν πλέον ένα σωρό στοιχεία, μερικές φορές μάλιστα εντυπωσιακά, ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση παίζει επίσης ρόλο και στα εμφράγματα και τα εγκεφαλικά επεισόδια. Οι νέες μελέτες δείχνουν ότι η μόλυνση του αέρα όχι μόνο επιδεινώνει τα καρδιαγγειακά νοσήματα, αλλά μπορεί επίσης και να τα προκαλέσει.

Μια σειρά από μελέτες έχουν βρει ότι τα μικρά σωματίδια διεισδύουν βαθιά στους πνεύμονες, ενσωματώνονται στον ιστό και πυροδοτούν έναν καταρράκτη φλεγμονωδών επιπτώσεων. Αυτή η φλεγμονή εξαπλώνεται μέσα στο κυκλοφορικό σύστημα, αλλάζοντας τη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων.

Οι ερευνητές που μελετούν το θέμα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης έχουν πια ολοένα και περισσότερα στοιχεία πως τα λεπτά σωματίδια που αιωρούνται στον μολυσμένο αέρα μπορούν να συσχετιστούν άμεσα με τη στένωση των αιμοφόρων αγγείων και τη σταθερή πάχυνση των αρτηριακών τοιχωμάτων (πλάκα).

Η πιο πρόσφατη μελέτη τους, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό PLoS Medicine, περιέγραψε μια σχεδόν γραμμική σχέση: Οταν τα επίπεδα της ρύπανσης μειώθηκαν η πάχυνση της αρτηριακής πλάκας επιβραδύνθηκε. Οταν η έκθεση στους ατμοσφαιρικούς ρύπους αυξήθηκε, τα σημάδια φθοράς αυξήθηκαν επίσης.

Επιβλαβείς για την καρδιά (πέρα από τους πνεύμονες που έτσι κι αλλιώς ήταν γνωστό) δεν είναι μόνο οι ρύποι από τη βιομηχανία, αλλά και τα καυσαέρια των οχημάτων. Ερευνητές στις Ηνωμένες Πολιτείες και πολλές άλλες χώρες έχουν συνδέσει την κυκλοφοριακή ρύπανση με τη μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού σε ένα ευρύ φάσμα ανθρώπων – από τους οδηγούς των οχημάτων, μέχρι τους ποδηλάτες που βρίσκονται στους γεμάτους συμφόρηση δρόμους.

Οι εκπομπές των οχημάτων πιστεύεται ότι περιλαμβάνουν ένα ασυνήθιστο υψηλό ποσοστό των πολύ μικρών ή πολύ λεπτών σωματιδίων, που το μέγεθός τους τούς επιτρέπει να διεισδύουν βαθύτερα στο σώμα. Οι ερευνητές λένε ότι υπάρχουν επίσης στοιχεία πως το σχήμα των σωματιδίων αυτών τούς δίνει μια ασυνήθιστα μεγάλη επιφάνεια που επιτρέπει σε άλλους ρύπους να κολλήσουν επάνω τους. Το αποτέλεσμα είναι να συγκεντρώνονται πολλές πραγματικά τοξικές ενώσεις από τον μολυσμένο αέρα.

Οι ερευνητές μελετώντας τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία αρχίζουν να εξετάζουν τρόπους προστασίας και έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως ο πιο αποτελεσματικός τρόπος δεν είναι άλλος από τη θέσπιση από πλευράς κρατών μιας περιβαλλοντικής νομοθεσίας.