Κύτταρα από μάτια νεκρών μπορούν να δώσουν φως σε τυφλούς
Τα κύτταρα που λαμβάνονται από δωρητές ματιών μπορεί να είναι σε θέση να δώσουν ξανά την όραση σε τυφλούς, όπως υποστηρίζουν ερευνητές που έκαναν επιτυχώς αυτές τις δοκιμές σε ποντίκια.
Η έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Stem Cells Translational Medicine, έδειξε πως τα ανθρώπινα κύτταρα μπόρεσαν να αποκαταστήσουν την όραση σε εντελώς τυφλά ποντίκια.
Η ομάδα του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL), δήλωσε ότι παρόμοια αποτελέσματα στους ανθρώπους θα μπορούσαν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής, παρόλο που η όραση δεν θα είναι τόσο καλή ώστε να μπορεί κάποιος να διαβάζει.
Οι δοκιμές σε ανθρώπους αναμένεται να αρχίσουν εντός τριών ετών.
Η δωρεά κερατοειδών χρησιμοποιείται ήδη για τη βελτίωση της όρασης κάποιων ανθρώπων, αλλά η ομάδα του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας του UCL, χρησιμοποίησε ένα ιδιαίτερο είδος κυττάρων από το πίσω μέρος του ματιού.
Αυτά τα νευρογλοιακά κύτταρα, τα κύτταρα Μuller, είναι ένας τύπος βλαστικών κυττάρων ενηλίκων που μπορούν να μετατραπούν σε εξειδικευμένα κύτταρα στο πίσω μέρος του οφθαλμού και είναι χρήσιμα για τη θεραπεία ενός ευρέος φάσματος διαταραχών της όρασης. Στο εργαστήριο, αυτά τα κύτταρα μετατρέπονται χημικά σε ραβδοειδή κύτταρα που ανιχνεύουν το φως στον αμφιβληστροειδή.
Η έγχυση αυτών των κυττάρων στο πίσω μέρος του ματιού κάποιων εντελώς τυφλών αρουραίων, μπόρεσε να αποκαταστήσει μερικώς την όρασή τους. Οι σαρώσεις του εγκεφάλου έδειξαν πως το 50% των ηλεκτρικών σημάτων μεταξύ του οφθαλμού και του εγκεφάλου ανακτήθηκαν από τη θεραπεία.
Η καθηγήτρια Astrid Limb, εξήγησε τι θα σήμαινε μια τέτοια αλλαγή σε ανθρώπους: «Πιθανότατα ο άνθρωπος δεν θα είναι σε θέση να διαβάσει, αλλά θα μπορεί να κινηθεί στο χώρο και να ανιχνεύσει ένα τραπέζι σε ένα δωμάτιο. Θα είναι σε θέση να προσδιορίσει που βρίσκεται ο βραστήρας και η κούπα για να βάλει να πιει ένα φλιτζάνι τσάι. Η ποιότητα της ζωής του θα βελτιωθεί, παρόλο που δεν θα μπορεί να διαβάσει ή να παρακολουθήσει τηλεόραση».
Τα κύτταρα μπορεί να είναι σε θέση να βοηθήσουν επίσης ασθενείς με διαταραχές όπως η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας ή η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια.
Ανάλογες δοκιμές έχουν ήδη γίνει με ανθρώπινα βλαστικά κύτταρα, με χρήση υλικού που λαμβάνεται από έμβρυα. Ομως, όπως αντιλαμβάνεται κανείς στην περίπτωση αυτή προκύπτει ηθικό θέμα, πέρα από το ότι χρειάζονται αρκετοί μήνες για να προετοιμαστούν αυτά τα κύτταρα. Αντίθετα, τα νευρογλοιακά κύτταρα Muller μπορούν να είναι έτοιμα μέσα σε μία εβδομάδα.
«Είναι ευκολότερη πηγή και πολύ εύκολο να τα χειριστεί κανείς στο εργαστήριο, επομένως από αυτή την άποψη είναι καλύτερα, το πρόβλημα όμως είναι πως εκφράζουν αντιγόνα και μπορεί να προκαλέσουν ανοσολογική απόκριση».
Αυτό με άλλα λόγια σημαίνει ότι τα κύτταρα που προέρχονται από δωρητές οργάνων θα μπορούσαν να απορριφθούν, όπως συμβαίνει με κάθε άλλη μεταμόσχευση οργάνων. Σε κάθε περίπτωση, όμως, πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα εξέλιξη που θα μπορούσε να προσφέρει μια βιώσιμη λύση για κυτταρική θεραπεία σε παθήσεις του αμφιβληστροειδούς.