Kοροναϊός: Μονοκλωνικά αντισώματα έναντι εμβολίων

Μπορεί ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ να ενέκρινε τα μονοκλωνικά αντισώματα των εταιρειών Regeneron και Eli Lilly ήδη από τον Νοέμβριο του 2020, αλλά μόλις πρόσφατα κατάφεραν να προσελκύσουν την προσοχή, λόγω της έξαρσης της μετάλλαξης Δέλτα.

Κλινικές δοκιμές δείχνουν ότι η θεραπεία μονοκλωνικών αντισωμάτων της Regeneron, ένας συνδυασμός δύο αντισωμάτων που ονομάζονται κασιριβιμάμπη (casirivimab) και ιμδεβιμάμπη (imdevimab), μειώνει τη νοσηλεία ή τους θανάτους που σχετίζονται με τον Covid-19 σε ασθενείς υψηλού κινδύνου κατά περίπου 70%.

Και όταν χορηγούνται σε εκτεθειμένο άτομο -όπως κάποιος που ζει με μολυσμένο άτομο- τα μονοκλωνικά αντισώματα μείωσαν τον κίνδυνο εμφάνισης λοίμωξης με συμπτώματα κατά 80%.

Πώς λειτουργούν;

Τα μονοκλωνικά αντισώματα είναι όπως τα αντισώματα που παράγει το σώμα σας για την καταπολέμηση των ιών, με τη διαφορά ότι παράγονται στα εργαστήρια φαρμακευτικών εταιρειών, όπως η Regeneron. Έχουν σχεδιαστεί για να στοχεύουν την πρωτεΐνη ακίδα του κοροναϊού. Όταν τα αντισώματα δεσμεύονται στην πρωτεΐνη ακίδα, εμποδίζουν τον ιό να εισέλθει στα κύτταρα του σώματος. Εάν ο ιός δεν μπορεί να εισέλθει στα κύτταρα, δεν μπορεί να δημιουργήσει αντίγραφα του εαυτού του και να συνεχίσει να εξαπλώνεται στο σώμα.

Εάν ένα άτομο είναι ήδη άρρωστο, αυτό σημαίνει ότι τα μονοκλωνικά αντισώματα το εμποδίζουν να έχει σοβαρά συμπτώματα που απαιτούν νοσηλεία. Εάν κάποιος έχει εκτεθεί, τα μονοκλωνικά αντισώματα μπορούν να προστατέψουν από τον ιό ώστε να τον εμποδίσουν να αρρωστήσει.

Τα μονοκλωνικά αντισώματα εγκρίθηκαν αρχικά ως ενδοφλέβια θεραπεία και χορηγούνται συχνότερα σε κέντρα έγχυσης. Αλλά μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι μπορούν επίσης να εγχυθούν στην κοιλιά, όταν η ενδοφλέβια θεραπεία δεν είναι τόσο προσιτή.

Καθώς ο κοροναϊός μεταλλάσσεται, τα μονοκλωνικά αντισώματα που στοχεύουν στην αρχική μορφή του ιού μπορεί να γίνουν λιγότερο χρήσιμα. Η αμερικανική κυβέρνηση σταμάτησε τη διανομή των μονοκλωνικών αντισωμάτων της Lilly, μπαμλανιβιμάμπη (bamlanivimab) και ετεσεβιμάμπη (etesevimab), όταν νέα στοιχεία έδειξαν ότι δεν ήταν τόσο αποτελεσματικά έναντι των νέων παραλλαγών του ιού. Ωστόσο, άλλα μονοκλωνικά αντισώματα παραμένουν βοηθητικά.

Σύμφωνα με τον Nτέιβιντ Βολ, ειδικό λοιμωξιολόγο στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας, τα μονοκλωνικά αντισώματα της Regeneron λειτουργούν ενάντια στην παραλλαγή Δέλτα.

Σε τι διαφέρουν από το εμβόλιο;

Ένα εμβόλιο βοηθά στην τόνωση και προετοιμασία του ανοσοποιητικού σας συστήματος να ανταποκριθεί εάν ή όταν ο οργανισμός εκτεθεί στον ιό. Το ανοσοποιητικό σας σύστημα είναι έτοιμο να δημιουργήσει όλα αυτά τα αντισώματα πριν αυτά χρειαστούν.

Τα μονοκλωνικά αντισώματα ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα αφού κάποιος είναι ήδη άρρωστος, επιταχύνοντας την ανοσολογική του απόκριση, ώστε να αποτραπεί η επιδείνωση της Covid-19. Απλώς, το εμβόλιο το κάνει πολύ πιο εύκολα.

Θα μπορούσε κάποιος να παρομοιάσει τα μονοκλωνικά αντισώματα ως κατευθυνόμενους πυραύλους που στοχεύουν και εξουδετερώνουν τον ιό. Όμως, δεν παραμένουν εκεί. Είναι αποτελεσματικά μόνο για περίπου ένα μήνα και εξαφανίζονται ολοκληρωτικά στη συνέχεια, ενώ το εμβόλιο συνεχίζει να προσφέρει σημαντική προστασία.

Πότε πρέπει να τα πάρει κάποιος

Ο χρόνος είναι κρίσιμος με τα μονοκλωνικά αντισώματα. Όσο νωρίτερα χορηγηθούν, τόσο πιο αποτελεσματικά είναι στη θεραπεία ή την πρόληψη της Covid-19.

Είναι πραγματικά πιο αποτελεσματικά μέσα στις πρώτες 4 έως 5 ημέρες από τα συμπτώματα, επομένως, το καλύτερο που μπορεί να γίνει είναι να χορηγηθούν αμέσως μόλις παρατηρηθούν τυχόν πιθανά συμπτώματα κοροναϊού..

Τα μονοκλωνικά αντισώματα δεν μπορούν να χορηγηθούν αν περάσουν 10 ημέρες από τα συμπτώματα. Έτσι, τυχόν καθυστέρηση στην αναζήτηση θεραπείας σημαίνει απλά ότι δεν υπάρχει πλέον διαθέσιμη θεραπεία.

Ποιος είναι κατάλληλος για να του χορηγηθούν μονοκλωνικά αντισώματα;

Υπάρχουν δύο εξουσιοδοτημένες χρήσεις για μονοκλωνικά αντισώματα: Για τη θεραπεία ή διακοπή της εξέλιξης της Covid-19 σε άτομα υψηλού κινδύνου που βγαίνουν θετικά και για την πρόληψη της Covid-19 σε άτομα υψηλού κινδύνου που έχουν εκτεθεί.

Για να πληροί τις προϋποθέσεις για τη θεραπεία ήπιας ή μέτριας νόσου, ένα άτομο πρέπει να έχει θετικό τεστ κοροναϊού, να έχει συμπτώματα για λιγότερες από 10 ημέρες, να μην νοσηλεύεται ή να λαμβάνει οξυγόνο λόγω της Covid-19 και να διατρέχει υψηλό κίνδυνο να επιδεινωθεί η νόσησή του.

Ο FDA επέκτεινε πρόσφατα τι σημαίνει υψηλού κινδύνου για σοβαρή Covid-19, ούτως ώστε περισσότεροι άνθρωποι να μπορούν να πληρούν τις προϋποθέσεις για μονοκλωνικά αντισώματα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακές παθήσεις, δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) υψηλότερο από 30, αυτοάνοση διαταραχή, άτομα που λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα και έγκυες.

Οι ίδιες ακριβώς ομάδες ατόμων υψηλού κινδύνου μπορούν να πάρουν μονοκλωνικά αντισώματα για την πρόληψη της Covid-19 αν έχουν εκτεθεί στον ιό υπό την έννοια ότι είτε οι ίδιοι, είτε ένα κοντινό τους άτομο είναι ανοσοκατεσταλμένο, είτε πέρασε 15 ή περισσότερα λεπτά σε απόσταση μικρότερη του ενάμιση μέτρου από άτομο που βρέθηκε θετικό στον κοροναϊό.

Σε ό,τι αφορά τους εμβολιασμένους, δεν υπάρχουν στοιχεία αν η θεραπεία μονοκλωνικών αντισωμάτων δεν λειτουργεί ή είναι επιβλαβής για αυτούς. Ωστόσο, τα εμβολιασμένα άτομα έχουν χαμηλότερο κίνδυνο να προσβληθούν από τον Covid-19 όταν εκτεθούν ή να αναπτύξουν σοβαρή Covid-19 εάν μολυνθούν, επομένως δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για να τους χορηγηθούν προληπτικά τα μονοκλωνικά αντισώματα.

Υπάρχουν, ωστόσο ορισμένες περιπτώσεις που ένα εμβολιασμένο άτομο μπορεί να επιλεγεί για να του χορηγηθούν μονοκλωνικά αντισώματα. Η περίπτωση αυτή είναι να είναι το άτομο ανοσοκατεσταλμένο λόγω ηλικίας ή άλλης κατάστασης που ενδέχεται να τον εμποδίζει να έχει ισχυρή ανοσοαπόκριση στο εμβόλιο που θα το προστάτευε σε περίπτωση έκθεσης ή εάν μολυνθεί από την Covid-19 και παρά τον εμβολιασμό του τα συμπτώματά του γίνουν σοβαρά.