Μικροδοσολογία LSD για τη ΔΕΠΥ: Λειτουργεί;
Μια πρωτοποριακή κλινική δοκιμή που εξέτασε την επίδραση της μικροδοσολογίας LSD στα συμπτώματα της Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) παρουσίασε πρόσφατα τα πρώτα της δεδομένα, και τα αποτελέσματα ήταν τουλάχιστον απρόσμενα, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα αυτής της δημοφιλούς τάσης.
Για περίπου μια δεκαετία, η πρακτική της μικροδοσολογίας ψυχεδελικών έχει ανθίσει στις κοινότητες ευεξίας και εναλλακτικής ιατρικής. Η ιδέα αποτελεί έναν σχετικά νέο τρόπο θεραπευτικής κατανάλωσης ψυχεδελικών και μπορεί να εντοπιστεί στο έργο του Αμερικανού ερευνητή James Fadiman.
Ενώ οι χαμηλές δόσεις ψυχεδελικών φέρεται να χρησιμοποιούνται από ψυχοναύτες εδώ και δεκαετίες, η πρακτική της μικροδοσολογίας όπως την ξέρουμε σήμερα εμφανίστηκε λίγο διαφορετικά. Η ιδέα με τη μικροδοσολογία είναι ότι ένα άτομο λαμβάνει μια ελάχιστη δόση ενός ψυχεδελικού, συνήθως είτε LSD είτε ψιλοκυβίνη (psilocybin), με στόχο να μην αισθάνεται καμία απολύτως οξεία αντιληπτική επίδραση. Αν κάνεις σωστά μικροδοσολογία, οι επιδράσεις που αισθάνεσαι τις ημέρες που λαμβάνεις τη δόση θα πρέπει να είναι ελάχιστες έως ανύπαρκτες.
Γιατί λοιπόν οι άνθρωποι κάνουν μικροδοσολογία;
Με την πάροδο των ετών, η πρακτική έχει συνδεθεί με τα πάντα, από βελτιωμένα αισθήματα ευεξίας έως εκρήξεις δημιουργικότητας και ενέργειας. Μερικοί πιστεύουν επίσης ότι η μικροδοσολογία βοηθά στην κατάθλιψη και το άγχος, ενώ άλλοι έχουν επισημάνει αυξημένη εστίαση ή συγκέντρωση.
Παρά τον τεράστιο πλούτο ανεπίσημων στοιχείων (anecdotal evidence), η ισχυρή κλινική έρευνα στη μικροδοσολογία είναι ελάχιστη. Οι πολύ λίγες ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο (placebo-controlled) μελέτες που έχουν διεξαχθεί για την πρακτική, σχεδόν σταθερά δυσκολεύονται να βρουν οποιαδήποτε επίδραση.
Η πιο πρόσφατη κλινική δοκιμή που εξέτασε την πρακτική εστίασε στην επίδραση της μικροδοσολογίας LSD για τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ. Η δοκιμή είναι η πρώτη που εξετάζει τη μικροδοσολογία σε μια ομάδα ασθενών που πάσχουν από μια συγκεκριμένη πάθηση. Προηγούμενες δοκιμές είχαν επικεντρωθεί κυρίως στις επιδράσεις στη διάθεση σε υγιείς ομάδες ή ομάδες με υποκλινικά προβλήματα ψυχικής υγείας. Η νέα δοκιμή είναι επίσης μία από τις πιο μακροχρόνιες και ισχυρές έρευνες που έχουν διεξαχθεί ποτέ για το δημοφιλές φαινόμενο.
Η ΔΕΠΥ επιλέχθηκε ως η πάθηση-στόχος καθώς, εκτός από την κατάθλιψη και το άγχος, είναι η πιο συχνή διαταραχή που συχνά αναφέρεται ότι βοηθιέται από τη μικροδοσολογία. Μια μεγάλη έρευνα του 2019 διαπίστωσε ότι ένας στους τρεις που έκαναν μικροδοσολογία χρησιμοποιούσε την πρακτική για τη θεραπεία συμπτωμάτων ΔΕΠΥ.
Στη δοκιμή συμμετείχαν 53 άτομα, τα οποία πληρούσαν όλα τα διαγνωστικά κριτήρια για μέτρια έως σοβαρή ΔΕΠΥ. Οι μισοί έλαβαν μικροδόσεις LSD 20 μικρογραμμαρίων, και οι άλλοι μισοί έλαβαν εικονικό φάρμακο (placebo). Σε όλους χορηγήθηκαν δόσεις δύο φορές την εβδομάδα για έξι εβδομάδες.
Στο τέλος της περιόδου μελέτης, όλοι οι συμμετέχοντες παρουσίασαν στατιστικά σημαντικές μειώσεις στα συμπτώματα ΔΕΠΥ τους, ανεξάρτητα από το αν έλαβαν placebo ή LSD. Στην πραγματικότητα, η ομάδα του placebo εμφάνισε οριακά μεγαλύτερες συμπτωματικές βελτιώσεις, αν και η διαφορά αυτή θεωρήθηκε στατιστικά ασήμαντη.
Σε συνέντευξη μέσω email, ο επικεφαλής της μελέτης Matthias Liechti σημειώνει ότι η δοκιμή δεν μέτρησε ρητά την προσδοκία (expectancy), που είναι το επίπεδο προϋπάρχουσας πεποίθησης ενός ατόμου ότι η μικροδοσολογία λειτουργεί, αλλά παρακολούθησε την αποτελεσματικότητα της τύφλωσης (blinding). Είναι ενδιαφέρον ότι οι περισσότεροι συμμετέχοντες πίστευαν ότι έλαβαν LSD, ακόμη και εκείνοι στην ομάδα του placebo. Ο Liechti πιστεύει ότι αυτό ενισχύει την εγκυρότητα των ευρημάτων της δοκιμής.
«Αυτό είναι σημαντικό καθώς δείχνει καλή τύφλωση!» λέει ο Liechti στο New Atlas. «Δεν υπήρχε απολύτως καμία διαφορά στην αποτελεσματικότητα μεταξύ placebo και LSD. Επομένως, ακόμη και με μια πολύ μεγάλη μελέτη, καμία επίδραση δεν θα είχε ανιχνευθεί. Ωστόσο, η ανταπόκριση ήταν σαφώς καλύτερη σε όσους πίστευαν ότι έλαβαν LSD έναντι εκείνων που πίστευαν ότι έλαβαν placebo (λιγότεροι ασθενείς)».
Μια άλλη συναρπαστική πτυχή της μελέτης ήταν η επιλογή της δόσης LSD από τους ερευνητές. Είκοσι μικρογραμμάρια LSD θεωρούνται γενικά στο ανώτερο άκρο μιας μικροδόσης. Στην πραγματικότητα, είναι μια δόση αρκετά υψηλή ώστε είναι πιθανό να γίνει άμεσα αισθητή από τους συμμετέχοντες.
Ο Liechti υποδηλώνει ότι η υψηλή δόση ήταν μια σκόπιμη επιλογή, καθοδηγούμενη από την υπόθεση ότι αν υπήρχε ευεργετική επίδραση στα συμπτώματα της ΔΕΠΥ, θα την ανίχνευαν πιθανότερα με υψηλότερη δόση παρά αν η δόση ήταν πολύ χαμηλή. Και όπως ήταν αναμενόμενο, ήπιες ψυχεδελικές επιδράσεις αναφέρθηκαν από αρκετούς συμμετέχοντες στην ομάδα του LSD. Ωστόσο, το σημαντικό συμπέρασμα ήταν ότι οι συμμετέχοντες που αισθάνθηκαν έντονα τις οξείες επιδράσεις της δόσης LSD ανέφεραν παρόμοιες βελτιώσεις στα συμπτώματα της ΔΕΠΥ με εκείνους στην ομάδα του placebo που φαντάζονταν ότι τους είχε χορηγηθεί ψυχεδελική δόση. Έτσι, ο μόνος πραγματικός παράγοντας που έπαιξε ρόλο στο αν τα συμπτώματα ενός ατόμου βελτιώθηκαν ήταν αν πίστευαν ότι τους δόθηκε LSD, ανεξάρτητα από το αν τους δόθηκε όντως το φάρμακο.
Καμία μεμονωμένη δοκιμή δεν μπορεί να προσφέρει οριστική απάντηση στο αν κάτι λειτουργεί ή όχι, αλλά ο Liechti είναι σχετικά πεπεισμένος ότι, τουλάχιστον για αυτή την πάθηση, με αυτό το φάρμακο, σε αυτή τη δόση, οποιαδήποτε ευεργετικά αποτελέσματα είναι πιθανότατα placebo. Τονίζει επίσης ότι η μικροδοσολογία μπορεί να είναι αποτελεσματική για άλλους τύπους διαταραχών, αλλά οι κατάλληλες ελεγχόμενες με placebo δοκιμές είναι ο μόνος πραγματικός δρόμος για σωστές απαντήσεις.
«Οι αντιληπτές επιδράσεις της μικροδοσολογίας είναι κυρίως μια απόκριση placebo», καταλήγει ο Liechti. «Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα περιορισμένα δεδομένα γι’ αυτό. Αυτή ήταν η πρώτη μελέτη σε ασθενείς με μια διαταραχή. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε, ωστόσο, ότι ένα διαφορετικό σχήμα (καθημερινή δοσολογία) θα ήταν αποτελεσματικό. Επίσης, η μικροδοσολογία (10 μικρογραμμάρια;) θα μπορούσε να είναι αποτελεσματική στη θεραπεία καταθλιπτικών διαταραχών. Αυτό πρέπει να διερευνηθεί. Επίσης, η θεραπεία με μία μόνο υψηλή δόση LSD είναι πολύ πιθανό να λειτουργεί σε ασθενείς με καταθλιπτικές ή αγχώδεις διαταραχές. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα, αλλά τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές, όχι έρευνες κοινής γνώμης (surveys)…»