Οι φίλοι μας μπορεί να είναι κάτι περισσότερο από τους ανθρώπους, στους οποίους θα στραφούμε σε κάποια στιγμή αδυναμίας ή δυσκολίας: Συνδεόμαστε γενετικά μαζί τους, υποστηρίζει νέα μελέτη.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PNAS και αναφέρει πως οι φίλοι μπορούν να μας βοηθήσουν να συνεχίζουμε τη ζωή μας, μιλώντας από γενετικής άποψης.
«Κοιτώντας σε ολόκληρο το γονιδίωμα, διαπιστώνουμε ότι κατά μέσο όρο είμαστε γενετικά παρόμοιοι με τους φίλους μας. Εχουμε περισσότερο κοινό DNA με τους ανθρώπους που είναι φίλοι μας, απ’ ό,τι με κάποιους ξένους από τον ίδιο πληθυσμό», λέει ο James Fowler, συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής της Ιατρικής Γενετικής και της Πολιτικής Επιστήμης στο πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο.
Κατά την τελευταία δεκαετία, ο Fowler και ο συν-συγγραφέας της μελέτης, Νίκολας Χρηστάκης, καθηγητής της Κοινωνιολογίας, της Εξελικτικής Βιολογίας και της Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ, έχουν μελετήσει την επιστήμη πίσω από τα κοινωνικά δίκτυα, αναζητώντας μια βιολογική εξήγηση πίσω από κάποιες κοινωνικές αντιλήψεις.
Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα της μελέτης Framingham Heart Study, οι ερευνητές ήταν σε θέση να διεξάγουν την πρώτη ανάλυση του γονιδιώματος σε επίπεδο συσχετισμού γονότυπων μεταξύ φίλων.
Η μελέτη Framingham Heart Study που ξεκίνησε το 1948, είναι μια μακροπρόθεσμη μελέτη γενεών, με σκοπό να προσδιοριστούν οι γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη των καρδιαγγειακών παθήσεων και άλλων ασθενειών. Τα γενετικά δεδομένα που παρέχονται από την μελέτη ήταν ιδανικό σημείο εκκίνησης για τους δύο ερευνητές.
Η μελέτη είχε συμπεριλάβει 1.932 άτομα. Μία ομάδα αποτελούνταν από ζεύγη των μη συνδεδεμένων φίλων, ενώ η άλλη ομάδα αποτελείται από άσχετους αγνώστους. Οι επιστήμονες εξέτασαν 1,5 εκατ. δείκτες παραλλαγής γονιδίων, για να μετρήσουν με ακρίβεια το γενετικό βαθμό, στον οποίο κάθε άτομο ήταν παρόμοιο με το φίλο του ή με έναν ξένο.
Φίλοι όπως… μακρινά ξαδέρφια
«Διαπιστώσαμε ότι μοιραζόμαστε περίπου το 1% των γονιδίων μας με τους φίλους μας. Κατά μέσο όρο οι μελέτες μας δείχνουν ότι είμαστε γενετικά παρόμοιοι με τους φίλους μας, όσο είμαστε με τα τέταρτα ξαδέρφια μας ή με τους ανθρώπους με τους οποίους μοιραζόμαστε τους προ-προ-προ-παππούδες μας», λέει ο Fowler.
Στα γονίδια που εκφράζονται περισσότερο μεταξύ των ζευγών των μη συνδεδεμένων φίλων, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως εκείνα που υπερ-εκπροσωπήθηκαν ήταν τα οσφρητικά, γεγονός που σημαίνει πως με αυτούς τους ανθρώπους υπάρχει πεδίο για να γίνουν φίλοι.
«Οι φίλοι τείνουν να μυρίζουν τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο. Στα προϊστορικά χρόνια, για παράδειγμα, οι άνθρωποι που τους άρεσε η μυρωδιά του αίματος θα μπορούσαν να κυνηγήσουν μαζί, ενώ οι συλλέκτες προτιμούσαν τη μυρωδιά των άγριων λουλουδιών. Σήμερα αυτό μπορεί να μεταφράζεται σε ανθρώπους που τους αρέσει η μυρωδιά του καφέ και συναντιούνται στις καφετέριες», λέει ο Fowler.
Οι ερευνητές λένε ότι το DNA μας θα μπορούσε να είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από τις δραστηριότητες και τις κοινωνικές συναναστροφές. Ως εκ τούτου, είμαστε περισσότερο διατεθειμένοι να αλληλεπιδράσουμε και να προωθήσουμε φιλίες με ανθρώπους με τους οποίους είμαστε γενετικά παρόμοιοι.
Επίσης, τα γονίδια που έχουμε κοινά με τους φίλους μας, παρουσιάζουν την ίδια ταχεία εξέλιξη. Φαίνονται να εξελίσσονται πιο γρήγορα από ό,τι άλλα γονίδια μας, λένε οι ερευνητές.
«Τα κοινωνικά δίκτυα για παράδειγμα, αποτελούν μια… turbo φόρτιση της εξέλιξης των γονιδίων μας», λέει o Fowler.
Οι φίλοι μας είναι ανοσολογικά διαφορετικοί
«Φαίνεται ότι η φυσική μας κατάσταση δεν εξαρτάται μόνο από τη δική μας γενετική σύσταση, αλλά και από τη γενετική σύσταση των φίλων μας», λέει από την πλευρά του ο Χρηστάκης.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν, επίσης, ότι οι άνθρωποι με τους οποίους επιλέγουμε να συνδεθούμε, έχουν την τάση να είναι ανοσολογικά διαφορετικοί από εμάς, πράγμα που μπορεί να μας προσφέρει επιπλέον ανοσολογική προστασία. Αυτό έρχεται να «κουμπώσει» με παλαιότερες έρευνες που διαπίστωσαν πως οι σύζυγοι τείνουν να έχουν διαφορετικά γονίδια του ανοσοποιητικού συστήματος.
«Υπάρχουν πλεονεκτήματα σ’ αυτό, καθώς σε ό,τι αφορά τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος υπάρχει συμπληρωματικότητα και όχι συνέργεια. Δεν θέλετε να είστε επιρρεπής σε ασθένειες στις οποίες είναι ο/η σύζυγος ή οι φίλοι σας. Θέλετε να είστε απρόσβλητοι απ’ αυτές τις ασθένειες, γιατί θα μπορούσε έτσι να υπάρχει ένα επιπλέον τείχος προστασίας, ώστε να μην μεταφερθούν σε εσάς», υποστηρίζει ο Fowler.
Η μελέτη στηρίζει επίσης την άποψη ότι οι άνθρωποι είναι μεταγονιδιωματικοί, που σημαίνει ότι δεν είμαστε μόνο ένας συνδυασμός των δικών μας γονιδίων, αλλά και των γονιδίων των ανθρώπων με τους οποίους έχουμε στενή συνεργασία.
«Νομίζω ότι αυτό πρόκειται να αλλάξει εντελώς τον τρόπο που σκεφτόμαστε για τη γενετική. Πρέπει να κοιτάξουμε πέρα από τους εαυτούς μας», καταλήγει ο Fowler.