ΣτΕ: Αντισυνταγματική η κατάσχεση λογαριασμού εν αγνοία του οφειλέτη

Φρένο στις πρακτικές και το σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομικών βάζει το Συμβούλιο της Επικρατείας που έκρινε πως είναι αντισυνταγματικό να γίνονται κατασχέσεις λογαριασμών χωρίς να το γνωρίζει ο φορολογούμενος.

Η πενταμελής σύνθεση του ΣΤ’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, επαναλαμβάνοντας παλαιότερη απόφασή της, έκρινε, ότι το Δημόσιο, το ΙΚΑ, κ.λπ. δεν μπορούν να προβαίνουν σε κατασχέσεις χρημάτων που βρίσκονται σε Τραπεζικούς λογαριασμούς λόγω οφειλών, εάν προηγουμένως δεν έχει ενημερωθεί ο οφειλέτης, προκειμένου να μπορεί να ασκήσει τα προβλεπόμενα ένδικα μέτρα ενώπιον των δικαστηρίων ή να εξοφλήσει την οφειλή του.

Ομως, λόγω σπουδαιότητας του ζητήματος, η πενταμελής σύνθεση του ΣΤ’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας με την υπ’ αριθμ. 366/2014 απόφασή της παρέπεμψε το ζήτημα στην αυξημένη 7μελή σύνθεση του ίδιου Τμήματος για νέα κρίση και η υπόθεση θα συζητηθεί την 5η Μαΐου 2014, με εισηγητή τον πάρεδρο Δημήτριο Τομαρά.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το σκεπτικό της Απόφασης, που παραπέμπει στην Ολομέλεια, «κατά το άρθρο 30 του ν.δ/τος 356/1974 περί Κώδικος Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων συνάγεται ότι, εν περιπτώσει κατασχέσεως εις χείρας τρίτων απαιτήσεως οφειλέτου του Δημοσίου, δεν απαιτείται η κοινοποίηση στον τελευταίο του κατασχετηρίου εγγράφου. Oμως, η διάταξη αυτή είναι ανίσχυρη ως αντικειμένη στην διάταξη του άρθρου 20 παρ. 1 του Συντάγματος, διότι η παράλειψη αυτή έχει ως συνέπεια ο οφειλέτης να μη λαμβάνει γνώση ή να λαμβάνει καθυστερημένα γνώση της εις βάρος του επισπευδομένης αναγκαστικής εκτελέσεως, με αποτέλεσμα να μη μπορεί να αμυνθεί αποτελεσματικώς προ της ολοκληρώσεως της εκτελεστικής διαδικασίας, λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα είτε για την ακύρωση είτε για την αναστολή της πράξεως εκτελέσεως (πρβλ. ΣτΕ 2999/2013, ΣτΕ 1562/2012).

Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, ερμηνεύον τις διατάξεις του άρθρου 30 παρ. 1 του Κ.Ε.Δ.Ε. υπό το φως του άρθρου 20 παρ. 1 του Συντάγματος, εδέχθη ότι η έκθεση αναγκαστικής κατασχέσεως εις χείρας τρίτου και εις βάρος οφειλέτου του Δημοσίου πρέπει να κοινοποιείται και στον καθ’ ού η εκτέλεση, ούτως ώστε αυτός να δυνηθεί να στραφεί με τα ένδικα μέσα που του παρέχει ο νόμος κατά της οικείας πράξεως, επιδιώκων την ακύρωση ή την μεταρρύθμιση αυτής ή να προβεί στην ρύθμιση του χρέους και ότι ενδεχομένη παράλειψη της κοινοποιήσεως αυτής οδηγεί στην ακύρωση της πράξεως εκτελέσεως, εφόσον ο οφειλέτης επικαλεσθεί το γεγονός της μη εγκαίρου περιελεύσεως εις γνώση του τού περιεχομένου αυτής και ακύρωσε την ανωτέρω έκθεση αναγκαστικής κατασχέσεως».